Κοινωνική Ένταξη των Μεταναστών και Ανοικτή εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση στην Ελλάδα

Περίληψη

Η δέσμη δράσεων που πρέπει να ακολουθηθεί για την εφαρμογή μιας σύγχρονης πολιτικής κοινωνικής ένταξης των μεταναστών αποτελεί ένα ζήτημα που απασχολεί το δημόσιο διάλογο στη χώρα μας αλλά και γενικότερα στην Ευρώπη. Οι οικογένειες των μεταναστών που αντιμετωπίζουν γλωσσικές και πολιτισμικές διαφορές έχουν αυξηθεί δραστικά τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας και αποτελεί πλέον ένα νέο κοινωνικό ζήτημα η κοινωνική ενσωμάτωση τους. Στον εκπαιδευτικό χώρο βεβαίως δημιουργείται μια πρόκληση. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα οφείλει να συνεχίσει να παρέχει υψηλής ποιότητας εκπαίδευση σε όλους, όμως παράλληλα πρέπει να καλύψει τις ανάγκες μιας κοινωνίας με έντονο το στοιχείο της διαφορετικότητας των μελών της. Στην ελληνική εκπαιδευτική σκηνή, όπως αναφέρει ο Λιοναράκης (2001:35), η ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση (ΑεξΑΕ) προσπάθησε να αναδείξει μια νέα μεθοδολογία διδακτικής και μάθησης, με επίκεντρο αυτής τον ενήλικο σπουδαστή. Μια μεθοδολογία στις αρχές μάθησης της οποίας εμπεριέχονται αρχές της Δημοκρατίας και σε αυτές μυούνται οι διδασκόμενοι, όπως ισότητα και διαφορετικότητα των πολιτών, ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας, ενεργητική συμμετοχή, αναγνώριση της αξίας, αλλά και της ελευθερίας έκφρασης της γνώμης (Μπιγιλάκη, 2007).

Η σημαντικότητα της εκπαίδευσης στην κοινωνική ένταξη των μεταναστών είναι αδιαμφισβήτητη και φαίνεται ξεκάθαρα στα λόγια του Παπανδρέου (1998:21) «σημαντικό τομέα παρέμβασης συνιστά η εκπαίδευση και γενικότερα η παιδεία, καθώς διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ενσωμάτωση των μειονοτήτων και των νέων γενεών». Ως ευρύτερη έννοια, η παιδεία περιλαμβάνει μικρότερες έννοιες, όπως εκπαίδευση, διδασκαλία, μάθηση, επιδεξιότητα, ικανότητα, γνώση, μεθόδους. Ως κομμάτι της παιδείας, εκπαίδευση χαρακτηρίζεται ότι παρέχει ένα εκπαιδευτικό σύστημα (Κόκκοτας, 1983). Το παρόν άρθρο επικεντρώνεται στην ανοικτή εξ αποστάσεως εκπαίδευση ως επιστημονικό πεδίο και εξετάζει το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει στην κοινωνική ένταξη των μεταναστών. Επιχειρείται δε μια σύντομη προσέγγιση στo δίκαιο των μεταναστών σχετικά με την εκπαίδευση, στο πλαίσιο της μεταναστευτικής πολιτικής.