Αυταξιολόγηση και ανατροφοδότηση σε εκπαιδευτικό υλικό ποιοτικής εξ αποστάσεως σχολικής εκπαίδευσης


Δημοσιευμένα: Ιαν 22, 2022
Λέξεις-κλειδιά:
Εξ αποστάσεως σχολική εκπαίδευση ανατροφοδότηση αυτοαξιολόγηση εκπαιδευτικό υλικό δραστηριότητες
Σοφία Μπακολουκά
Βασιλική Ιωακειμίδου
Χαράλαμπος Μουζάκης
Περίληψη

Στην παρούσα εργασία διερευνάται βιβλιογραφικά ο ρόλος των δραστηριοτήτων αυτοαξιολόγησης και ανατροφοδότησης σε εκπαιδευτικό υλικό κατάλληλο για εφαρμογή στην εξ αποστάσεως σχολικής εκπαίδευσης (εξΑΣΕ). Αναδεικνύεται η σπουδαιότητα και η χρηστικότητα των δραστηριοτήτων ανατροφοδότησης και αυτοαξιολόγησης σε εκπαιδευτικό υλικό εξΑΣΕ, καθώς προσφέρουν στους/στις εκπαιδευόμενους/νες ευκαιρίες αλληλεπίδρασης με το εκπαιδευτικό υλικό το οποίο καλείται να «διδάξει» τους/τις εκπαιδευόμενους/νες δεδομένου της φυσικής απόστασης αυτών με τον/την εκπαιδευτικό. Συγκεκριμένα, πληροφορούν τους εκπαιδευόμενους και τους εκπαιδευτικούς για τη μαθησιακή πρόοδο και την επίδοση των πρώτων, προσφέρουν επιπλέον ευκαιρίες μάθησης αξιοποιώντας τα λάθη και τις αδυναμίες των απαντήσεων και καθοδηγούν τους εκπαιδευόμενους στο επόμενο βήμα. Επίσης, καταγράφονται τα χαρακτηριστικά ποιοτικής ανατροφοδότησης σε εκπαιδευτικό υλικό εξΑΣΕ και επισημαίνεται η απαιτούμενη προσοχή στον χρόνο, το περιεχόμενο και το ύφος των εκφράσεων της παρεχόμενης ανατροφοδότησης.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Βιογραφικά Συγγραφέων
Σοφία Μπακολουκά
Εκπαιδευτικός ΠΕ86, ΜΠΣ Επιστήμες της Αγωγής ΕΑΠ
Βασιλική Ιωακειμίδου
Εκπαιδευτικός ΠΕ-70, Μέλος ΣΕΠ ΕΑΠ
Χαράλαμπος Μουζάκης
Εκπαιδευτικός ΠΕ-70, Μέλος ΣΕΠ ΕΑΠ
Αναφορές
Αδάμος, Α., Ανδρούτσου, Δ., & Γεωργαλάς, Π. (2015). Η δυνατότητα αξιοποίησης των ΤΠΕ για τη συμπληρωματική εξ αποστάσεως ηλεκτρονική διδασκαλία θεμάτων της αγγλικής γραμματικής στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Open Education – The Journal for Open and Distance Education and Educational Technology, 11[1], 106-123. Ανακτήθηκε από https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/openjournal/article/view/9823/9945
Αθανασοπούλου, Α. (2019). Ηλεκτρονική ανατροφοδότηση στην παραγωγή γραπτού λόγου μαθητών (Διπλωματική εργασία). Πανεπιστήμιο Πατρών, Πάτρα. Ανακτήθηκε από https://nemertes.lis.upatras.gr/jspui/bitstream/10889/12719/6/Nemertes_Athanasopoulou%28ptde%29.pdf
Austen, L., & Malone, C. (2018). What students’ want in written feedback: praise, clarity and precise individual commentary, Practitioner Research in Higher Education Journal, 11[1], 47-58. Retrieved from https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1180100.pdf
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
Βασάλα, Π. (2005). Εξ Αποστάσεως Σχολική Εκπαίδευση. Στο: Α. Λιοναράκης (Επιμ.), Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Παιδαγωγικές και Τεχνολογικές Εφαρμογές (σελ. 53-80). Πάτρα: Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ).
Blair, A., Curtis, S., Goodwin, M., & Shields, S. (2012). What feedback do students want? Politics, 33[1], 66-70. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9256.2012.01446.x
Brookhart, S (2017). How to give effective feedback to your students (2nd ed.). Alexandria, Virginia: ASCD.
Γαλάνη, Β. (2010). Πηγές διαμόρφωσης των προσδοκιών αυτοαποτελεσματικότητας σε μαθητές με δυσκολίες μάθησης (Διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων). Διαθέσιμο από τη βάση δεδομένων του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (Κωδ. 28831). DOI: 10.12681/eadd/28831
Γεωργούσης, Π. (1999). Η μέτρηση και η αξιολόγηση της επίδοσης των μαθητών. Αθήνα: Ιδίας
Cheng, G. (2017). The impact of online automated feedback on students’ reflective journal writing in an EFL course. The Internet and Higher Education, 34, 16-27. DOI: https://doi.org/10.1016/j.iheduc.2017.04.002
Costello, J. & Crane, D. (2013). Technologies for Learner-Centered Feedback. Open Praxis, 5(3), 217-225. Retrieved November 29, 2020, from http://openpraxis.org/index.php/OpenPraxis/article/view/63/44
Dawson, P., Henderson, M., Mahoney, P., Phillips, M., Ryan, T., Boud, D., & Molloy, E. (2018). What makes for effective feedback: staff and student perspectives. Assessment & Evaluation in Higher Education, 44[1], 25-36. DOI: 10.1080/02602938.2018.1467877
Elshaer, A., Casanova, D., Freestone, N., Calabrese, G. (2020). Students’ perceptions of the value of electronic feedback – Does disciplinary background really matter? British Journal of Educational Technology, 51[2], 590-606. doi: 10.1111/bjet.12881.
Furnborough, C., & Truman, M. (2009). Adult beginner distance language learner perceptions and use of assignment feedback. Distance Education, 30(3), pp. 399–418. DOI: 0.1080/01587910903236544
Ζαχόπουλος, Χ., & Στασινάκης Π. (2015). Σύστημα Ανάδρασης - Ανατροφοδότησης και Αυτό-αξιολόγησης στην Πλατφόρμα Τηλεκπαίδευσης Moodle: Μελέτη Περίπτωσης στο μάθημα Βιολογία Γενικής Παιδείας Γ’ Λυκείου. Εισήγηση στο 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο των Εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ «Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στη Διδακτική Πράξη. Ανακτήθηκε από https://www.researchgate.net/publication/326031731_Systema_Anadrases_-_Anatrophodoteses_kai_Auto-axiologeses_sten_Platphorma_Telekpaideuses_Moodle_Melete_Periptoses_sto_mathema_Biologia_Genikes_Paideias_G'_Lykeiou/references
Garavan, T., & O’Brien, F. (2012). Elaboration Strategies and Human Resources Development, In N. M. Seel (Eds), Encyclopedia of the Sciences of Learning. (pp. 1105-1108), Boston, MA: Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4419-1428-6_687
Gershon, M. (2017). Use feedback and marking in the classroom. Great Britain: CreateSpace Independent Publishing Platform.
Hattie, J., & Clarke, S. (2019). Visible Learning: Feedback. London and New York: Routledge
Hattie, J., & Timperley, H. (2007). The Power of Feedback. Review of Educational Research, 77(1), pp. 81-112. DOI: 10.3102/003465430298487
Ιωακειμίδου, Β. (2018). Η διασφάλιση της ποιότητας στη διδασκαλία και μάθηση: εφαρμογές στην πολυμορφική εξ αποστάσεως εκπαίδευση (διδακτορική διατριβή). Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πάτρα. Ανακτήθηκε από http://hdl.handle.net/10442/hedi/44003.
Ιωακειμίδου, Β. (2020). Εξ αποστάσεως σχολική εκπαίδευση: παραδείγματα και πρακτικές στο δημοτικό σχολείο. Στο Σ. Παπαδάκης & Ν. Ανταμπούφης (Επιμ.), Επιστημονική Τηλε-διημερίδα «Εξ αποστάσεως εκπαίδευση και σχολική πραγματικότητα», 25-26 Απριλίου 2020. (σ. 33-35). Αθήνα: Ελληνικό Δίκτυο Ανοικτής και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης. Ανακτήθηκε από https://pekesexae2020.pdekritis.gr/anartimenes/
Καμπύλης, N. (2017). Εφαρμογή και αξιολόγηση του μαθήματος με τίτλο «Μαθαίνω πως να μαθαίνω να αθλούμαι» που υλοποιήθηκε με τη μέθοδο της εξ αποστάσεως διδασκαλίας στο πλαίσιο ενός ομίλου αριστείας στο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Πατρών. Ανοικτή Εκπαίδευση: το περιοδικό για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση και την Εκπαιδευτική Τεχνολογία, 13(1), 38-53.Doi: https://doi.org/10.12681/jode.13911
Κατσιάπη, Χ. (2020). Σχολική εξ αποστάσεως εκπαίδευση κατά την περίοδο αναστολής λειτουργίας των σχολείων λόγω του κορωνοϊού στο μάθημα της Ιστορίας Γ’ Λυκείου. Πάτρα: ΕΑΠ. Ανακτήθηκε με πρόσβαση από https://apothesis.eap.gr/handle/repo/47070
Κωνσταντίνου, Ι. (2018). Περιγραφική αξιολόγηση και ελληνική σχολική πραγματικότητα. Παιδαγωγική Επιθεώρηση, 35[66], 66-79.
Κωνσταντίνου, Χ. (2007). Η Αξιολόγηση της επίδοσης του μαθητή ως παιδαγωγική λογική και σχολική πρακτική. Αθήνα: GUTENBERG
Κωνσταντίνου, Χ., & Κωνσταντίνου, Ι. (2017). Η Αξιολόγηση στην Εκπαίδευση: Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου, του εκπαιδευτικού και του μαθητή ως θεωρία και πράξη. Αθήνα: Gutenberg.
Λασηθιωτάκη, Ρ. (2006). Διερεύνηση των αντιλήψεων φοιτητών/τριών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου σχετικά με την ανατροφοδότηση των γραπτών εργασιών (Διπλωματική εργασία). Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πάτρα. Ανακτήθηκε με πρόσβαση από https://apothesis.eap.gr/handle/repo/32125
Λιακοπούλου, Ε. (2011). Εφαρμογή ηλεκτρονικής μάθησης στο Γυμνάσιο. Διεθνές Συνέδριο για την Ανοικτή & εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση, 6[Β], 45-53. DOI: http://dx.doi.org/10.12681/icodl.658
Λιοναράκης, Α. (2001). Ανοικτή και εξ αποστάσεως πολυμορφική εκπαίδευση. Προβληματισμοί για μια ποιοτική προσέγγιση σχεδιασμού διδακτικού υλικού. Στο Α. Λιοναράκης (Επιμ.), Απόψεις και Προβληματισμοί για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση. Αθήνα: Προπομπός. Ανακτήθηκε από http://newtutor.pbworks.com/f/qualityDesignOfTeachingMaterial.pdf
Λιοντάκη, Β. (2018). Σχολική εξ αποστάσεως εκπαίδευση: Σχεδιασμός και ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού με τη μέθοδο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης για τη διδασκαλία της επαναληπτικής εντολής ΓΙΑ (FOR) (Διπλωματική εργασία). Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ρέθυμνο. Ανακτήθηκε από https://edivea.a2hosted.com/repo/sites/default/files/webform/ypoboli_diplomatikis_ergasias/4/ergasia-final-after-feedback.pdf
Μανούσου, Ε. (2008). Προδιαγραφές Παιδαγωγικού Πλαισίου για την Εφαρμογή Πολυμορφικής Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε Μαθητές Πρωτοβάθμιας, Ολιγοθέσιων και Απομακρυσμένων Σχολείων της Ελλάδας (διδακτορική διατριβή). Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Ανακτήθηκε από http://hdl.handle.net/10442/hedi/15961.
Μανούσου, Ε., & Ιωακειμίδου, Β. (2020, Απρίλιος 18). Δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού – Μέρος Β [video file]. Ανακτήθηκε από https://www.youtube.com/watch?v=V3qVWvF1MWg&t=444s
Μανούσου, Ε., & Χαρτοφύλακα, Α. (2020). Τα είδη και ο ρόλος του εκπαιδευτικού υλικού στην εκπαίδευση από απόσταση. Στο Σ. Παπαδάκης & Ν. Ανταμπούφης (Επιμ.), Επιστημονική Τηλε-διημερίδα «Εξ αποστάσεως εκπαίδευση και σχολική πραγματικότητα», 25-26 Απριλίου 2020. (σ. 29). Αθήνα: Ελληνικό Δίκτυο Ανοικτής και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης. Ανακτήθηκε από https://pekesexae2020.pdekritis.gr/anartimenes/
Μανωλάκος, Π. (2010). Η Αξιολόγηση του μαθητή. Εφαρμοσμένη Παιδαγωγική Περιοδική Ηλεκτρονική Έκδοση του Ελληνικού Ινστιτούτου Εφαρμοσμένης Παιδαγωγικής και Εκπαίδευσης (ΕΛΛ.Ι.Ε.Π.ΕΚ.), 3[1].
Ματραλής, Χ. (1998, 1999α). Το έντυπο υλικό στην εκπαίδευση από απόσταση. Στο: Α. Κόκκος, Α. Λιοναράκης, Χ. Ματραλής (Επιμ.), Ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση – Το εκπαιδευτικό υλικό και οι νέες τεχνολογίες (σελ. 21-49). Τόμος Γ’, Πάτρα: Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Ματραλής, Χ. (1998, 1999β). Ασκήσεις αυτοαξιολόγησης. Στο: Α. Κόκκος, Α. Λιοναράκης, Χ. Ματραλής (Επιμ.), Ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση – Το εκπαιδευτικό υλικό και οι νέες τεχνολογίες (σελ. 71-103). Τόμος Γ’, Πάτρα: Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Ματραλής, Χ. (1998, 1999γ). Εργασίες αξιολόγησης. Στο: Α. Κόκκος, Α. Λιοναράκης, Χ. Ματραλής (Επιμ.), Ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση – Το εκπαιδευτικό υλικό και οι νέες τεχνολογίες (σελ. 105-149). Τόμος Γ’, Πάτρα: Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Νιάρη, Μ., & Μανούσου Ε. (2013). Το Φαινόμενο του Πυγμαλίωνα, η επίδρασή του στη μαθησιακή διαδικασία και η διδακτική του αξιοποίηση. Στο Α. Λιοναράκης (Επιμ.), Πρακτικά 7ου Συνεδρίου για την Ανοικτή & εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση. Μεθοδολογίες Μάθησης, 7[2Α], 36-48. DOI: http://dx.doi.org/10.12681/icodl.582
Νιάρη, Μ. (2020). Η αξιοποίηση της δυναμικής της ομάδας στην εξ αποστάσως συνεργατική μάθηση (Διπλωματική εργασία). ΕΑΠ, Πάτρα. Ανακτήθηκε από https://apothesis.eap.gr/bitstream/repo/46052/1/maria-PhD_2020.pdf
Πετροπούλου, Ο., Κασιμάτη, Α., Ρετάλης, Σ. (2015). Σύγχρονες μορφές εκπαιδευτικής αξιολόγησης με αξιοποίηση εκπαιδευτικών τεχνολογιών. [ηλεκτρ. Βιβλ.] Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Διαθέσιμο στο: http://hdl.handle.net/11419/232
Pardo, A., Jovanovic, J.. Dawson, S., Gasevic, D., & Mirriahi, N. (2017). Using learning analytics to scale the provision of personalised feedback. British Journal of Educational Technology, 50[1], 128-138. Doi: 10.1111/bjet.12592.
Πλατσίδου, Μ. (2010). Η εφαρμογή της επανατροφοδότησης στη διδασκαλία. Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων, 16, 100-113. Ανακτήθηκε από http://www.pi-schools.gr/publications/epitheorisi/teyxos16/.
Race, Ph. (1999). Το εγχειρίδιο της ανοικτής εκπαίδευσης (μτφ. Ελ. Ζώη). Αθήνα: Μεταίχμιο. (έτος έκδοσης πρωτοτύπου 1993).
Race, Ph. (2020). The Lecturer’s Toolkit. A Practical Guide to Assessment, Learning and Teaching. NY: Routledge.
Rolheiser, C., & Ross, J. A. (2001). Student Self-Evaluation: What Research Says and What Practice Shows. In R. D. Small, & A. Thomas (Eds.), Plain Talk about Kids (pp. 43-57). Covington, LA: Center for Development and Learning.
Ropohl, M. & Ronnebeck, S. (2019). Making learning effective – quantity and quality of pre-service teachers’ feedback. International Journal of Science Education, 41(15), 2156–2176. DOI: 10.1080/09500693.2019.1663452
Ross, J. A., Holaboam-Gray, A., & Rolheiser, C. (2002). Student self-evaluation in grade 5-6 mathematics: Effects on problem-solving achievent. Eduxcational Assessment, 8[1], 43-59. doi: 10.1207/S15326977EA0801_03
Rowe, A. (2011). The personal dimension in teaching: why students value feedback. International journal of Educational Management, 25[4], 343-360. DOI: 10.1108/09513541111136630
Save, J. (2005). Be vocal: Characteristics of successful online instructors. Journal of Interactive Online Learning, 4[2], 141-152. Retrieved from https://www.ncolr.org/jiol/issues/pdf/4.2.6.pdf
Schunk, D. H. (1989). Social cognitive theory and self-regulated learning. In B. J. Zimmerman & D. H. Schunk (Eds), Self-regulated learning and academic achievement: Theory, research and practice (pp. 83-110). NewYork: Springer-Verlag. Retrieved from https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-4612-3618-4_4
Σιδηρόπουλος, Δ. (2015). Παιδαγωγικές παράμετροι για την επανα-ανακάλυψη της ανατροφοδότησης ως εργαλείο διαμορφωτικής αξιολόγησης της διδασκαλίας και μάθησης σύμφωνα με το θεωρητικό μοντέλο των Hattie and Timperley. Επιστημονικό Εκπαιδευτικό Περιοδικό «eκπ@ιδευτικός κύκλος», 3[1], 83-96. Ανακτήθηκε από https://journal.educircle.gr/el/arxeio-tefxon/proigoymena-teyxi/teyxos-3-2015/tomos-3-tefxos-1-2015/22-teyxi-periodikon/tomos-3-teyxos-1/103-hattie-timperley
Σιούλης, Η. (2012). Αντιλήψεις των Φοιτητών του Ε.Α.Π για την ανατροφοδότηση των γραπτών τους εργασιών (Διπλωματική εργασία). Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πάτρα. Ανακτήθηκε με πρόσβαση από https://apothesis.eap.gr/handle/repo/18621
Σιούλης, Η., & Γαρδικιώτης, Α. (2013), Επικοινωνία φοιτητών εκπαιδευτή σε ένα πλαίσιο εξ αποστάσεως εκπαίδευσης: Αντιλήψεις των φοιτητών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (Ε.Α.Π.) για την ανατροφοδότηση των γραπτών του εργασιών. Στο Α. Λιοναράκης (Επιμ.), Πρακτικά 7ου Συνδρίου για την Ανοικτή & εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση. Μεθοδολογίες Μάθησης, 7[2Α], 212-236. DOI: http://dx.doi.org/10.12681/icodl.585
Sluijsmans, D., Dochy, F., &Moerkerke, G. (1998). Creating a Learning Environment by Using Self-, Peer- and Co-Assessment. LearningEnvironments Research, 1(3), 293-319. doi:https://doi.org/10.1023/A:1009932704458
Σοφός, Α., Νταραντούμης, Α., Παράσχου, Β., & Κώστας, Α. (χ.η.). Ενότητα 7: Αξιολόγηση στην εξ αποστάσεως σχολική εκπαίδευση. Κείμενα μελέτης του μαθήματος «Ταχύρρυθμο επιμορφωτικό Πρόγραμμα για εκπαιδευτικού στην εξ αποστάσεως σχολική εκπαίδευση», Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Ανακτήθηκε με εγγραφή 31 Δεκεμβρίου 2020 από https://elearn.aegean.gr/course/view.php?id=2
Στεργίου, Θ. (2020). Σχεδιασμός αλληλεπιδραστικού πολυμορφικού εκπαιδευτικού υλικού για Συμπληρωματική εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Μία έρευνα δράσης στα ΕΠΑ.Λ. για τη διδασκαλία του μαθήματος «Δίκτυο Υπολογιστών» (Διπλωματική εργασία). Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πάτρα. Ανακτήθηκε από https://apothesis.eap.gr/handle/repo/48272
Tsagari, D. (2019). Η διεπαφή ανατροφοδότησης, αξιολόγησης και γραπτών εργασιών στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Research Papers in Language Teaching and Learning, 10[1], 72-99. Ανακτήθηκε από https://rpltl.eap.gr/
Χαρτοφύλακα, Α.- Μ. (2011). Η διασφάλιση ποιότητας στην παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού Ανοικτής και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης: διαμόρφωση κριτηρίων ποιότητας περιεχομένου. (διδακτορική διατριβή). Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Ανακτήθηκε από http://hdl.handle.net/10442/hedi/28372.
Υπουργική Απόφαση 155689/ΓΔ4/2020, Τροποποίηση της υπό στοιχεία 120126/ΓΔ1/12-09-2020 κοινής απόφασης Υπουργού και της Υφυπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων με θέμα: «Σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση για το σχολικό έτος 2020-21» (Β΄3882), Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας (ΦΕΚ 5044/Β/14-11-2020).
Υπουργική Απόφαση 155525/ΓΔ4/2021, Παροχή σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης για το σχολικό έτους 2021-2022, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας (ΦΕΚ 4188/Β/10-09-2021).