ICODL

Ο ρόλος της παιδαγωγικής διάστασης της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στην οικοδόμηση ενός «Ανοικτού Σχολείου» την εποχή του Covid-19. Μελέτη περίπτωσης σε μαθητές της Γ΄ Λυκείου στη Θεσσαλονίκη. The school distance education in the era of COVID -19: The role of the pedagogical dimension of the distance education in the construction of an "Open School". Case study in 12th grade students in Thessaloniki.

PDF
Δημοσιευμένα: Ιαν 22, 2022
DOI: https://doi.org/10.12681/icodl.3465
Λέξεις-κλειδιά:
εξ αποστάσεως σχολική εκπαίδευση κοινότητα διερεύνησης παιδαγωγική διάσταση κοινωνική παρουσία γνωστική παρουσία διδακτική παρουσία
Θεογνωσία Κουνατίδου
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
http://orcid.org/0000-0003-3466-1408
Ηλίας Μαυροειδής
Πουλχερία Μαρούκη
Περίληψη

Περίληψη

Τα μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας Covid-19 οδήγησαν στην εφαρμογή της επείγουσας σχολικής εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, ώστε εκπαιδευτικοί και μαθητές να καταφέρουν να διατηρήσουν επαφή με την εκπαιδευτική διαδικασία. Το σχολικό πρόγραμμα μεταφέρθηκε εκτάκτως στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Απουσίαζε, όμως, από αυτή τη μεταβολή ο αναγκαίος σχεδιασμός της εξ αποστάσεως σχολικής εκπαίδευσης βάσει της παιδαγωγικής της διάστασης. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η μελέτη του τρόπου με τον οποίο η παιδαγωγική διάσταση τη εξΑΕ ως ανάπτυξη της κοινωνικής, γνωστικής και διδακτικής παρουσίας μπορεί να συμβάλλει στην οικοδόμηση ενός νέου περιβάλλοντος διερευνητικής μάθησης και συνεργατικής δημιουργικότητας. Για την εκπλήρωση αυτού του σκοπού επιλέχθηκε η ποιοτική ερευνητική προσέγγιση και καταγράφηκαν οι απόψεις 12 μαθητών της Γ΄ Λυκείου μέσα από ημι-δομημένες συνεντεύξεις. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, δεν οργανώθηκε και εφαρμόστηκε η εξ αποστάσεως σχολική εκπαίδευση με άξονα την παιδαγωγική της διάσταση, και συνεπώς δεν αναπτύχθηκε σε αυτήν μια Κοινότητα Διερεύνησης. Ως αποτέλεσμα οι μαθητές δεν μπόρεσαν να μάθουν τον τρόπο να μαθαίνουν και, συνεπώς να επιτύχουν το μαθησιακό τους στόχο. Σε ορισμένες περιπτώσεις διδάσκοντες συνέβαλαν στο να αναπτύξουν την κοινωνική και γνωστική παρουσία των μαθητών.

Abstract

The measures against the pandemic COVID -19 have led to the implementation of emergency distance school education, so that teachers and students can keep in touch with the educational process. The school curriculum was transferred to distance education without exception. However, the necessary planning of distance education based on the pedagogical dimension was absent from this change. The purpose of this research is to study how the pedagogical dimension of the distance education as a development of social, cognitive, and teaching presence can contribute to building a new environment of exploratory learning and collaborative creativity in a living teaching environment. To accomplish this goal the qualitative research approach was chosen, and the views of 12th grade students were recorded through semi-structured interviews. According to the results of the research, the distance school education was not organized and implemented based on its pedagogical dimension, that is, a Community of Inquiry Framework. As a result, the students do not learn how to learn and, therefore, to achieve their learning goal. In some cases, the teachers contributed to the development of the students’ social and cognitive presence.

 

 

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στα πρακτικά του συνεδρίου για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους. Άρθρα που δημοσιεύονται στα πρακτικά διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).
Αναφορές
Ξενόγλωσση
Archibald, D. (2010). Fostering the Development of Cognitive Presence: Initial Findings Using the Community of Inquiry Survey Instrument. Internet and Higher Education, 1-2, 73-74. Ανακτήθηκε 10 Ιουνίου, 2021, από https://doi.org/10.1016/j.iheduc.2009.10.001
Bangert, W. B. (2009). Building a Validity Argument for the Community of Inquiry Survey Instrument. Internet and Higher Education, 12(2), 104–111. https://doi.org/10.1016/j.iheduc.2009.06.001
Conrad, D. (2005). Building and Maintaining Community in Cohort-Based Online Learning. Journal of Distance Education, 20(1), 1-20. Ανακτήθηκε 5 Ιανουάριου, 2021, από https://eric.ed.gov/?id=EJ807822
Fiock, H. (2020). Designing a Community of Inquiry in Online Courses. The International Review of Research in Open and Distributed Learning, 21(1), 135-153. Ανακτήθηκε 10 Απριλίου, 2021, από https://doi.org/10.19173/irrodl.v20i5.3985
Garrison, D. R. (2007). Online community of inquiry review: Social, Cognitive, and Teaching Presence Issues. Online Learning, 11(1). DOI:10.24059/olj.v11i1.1737
Garrison, D. R., Anderson, T. & Archer, W. (2000). Critical Inquiry in a Text-Based Environment: Computer Conferencing in Higher Education. Internet and Higher Education, 2(2-3), 87-105. Ανακτήθηκε 5 Φεβρουαρίου, 2021, από https://www.researchgate.net/publication/222474115_Critical_Inquiry_in_a_Text Based_Environment_Computer_Conferencing_in_Higher_Education
Garrison, D. R., Anderson, T., & Archer, W. (2001). Critical Thinking, Cognitive Presence, and Computer Conferencing in Distance Education. American Journal of Distance Education, 15(1), 7−23. DOI:10.1080/08923640109527071
Garrison, D. R., Anderson, T., & Archer, W. (2010). The First Decade of the Community of Inquiry Framework: A Retrospective. Internet and Higher Education, 13(1-2), 5-9. DOI:10.1016/j.iheduc.2009.10.003
Garrison, D. R. & Cleveland-Innes, M. (2005). Facilitating Cognitive Presence in Online Learning: Interaction Is Not Enough. American Journal of Distance Education 19(3), 133-148. DOI:10.1207/s15389286ajde1903_2
Garrison, D. R., Cleveland-Innes, M. & Fung, T. S. (2008). Exploring Causal Relationships among Teaching, Cognitive and Social Presence: Student Perceptions of the Community of Inquiry Framework. Internet and Higher Education, 13(1-2), 31–36. DOI:10.1016/j.iheduc.2009.10.002
Hattie, J. & Timperley, H. (2007). The Power of Feedback. Review of Educational Research, 77(1), 81-112. Ανακτήθηκε 2 Μαρτίου, 2021, από https://doi.org/10.3102/003465430298487
Johnson, D. W., & Johnson, R. T. (2009). An Educational Psychology Success Story: Social Interdependence Theory and Cooperative Learning. Educational Researcher, 38(5), 365-379. doi.org/10.3102/0013189X09339057
Kreijns, K., Van Acker, F., Vermeulen, M., & Van Buuren, H. (2014). Community of Inquiry: social presence revisited. E-Learning and Digital Media, 11(1), 5-18.
Olpak, Υ.Z., Yağci, M., & Başarmak, U. (2016). Determination of Perception of Community of Inquiry. Educational Research and Reviews, 11(12), 1085-1092. Ανακτήθηκε 10 Ιουνίου, 2021, από https:doi.org/10.5897/ERR2016.2758
Reich, J., Buttimer, C. J., Fang, A., Hillaire, G., Hirsch, K., Larke, L., Slama, R. (2020). Remote Learning Guidance from State Education Agencies During the COVID-19 Pandemic: A First Look. Ανακτήθηκε 10 Φεβρουαρίου, 2021, από http://eduteka.icesi.edu.co/articulos/1038/1
Sidiropoulou, Z. & Mavroidis, I. (2019). The Relation Between the Three Dimensions of the Community of Inquiry and the Learning Styles of Students in a Distance Education Programme. International Journal of Emerging Technologies in Learning, 14(23). Ανακτήθηκε 15 Μαρτίου, 2021, από https://online-journals.org/index.php/i-jet/article/view/11564
Stoltz, T., Piske, F. H. R., Freitas, M. F. Q., D’ Aroz, M. S., & Machado, J. M. (2015). Creativity in Gifted Education: Contributions from Vygotsky and Piaget. Creative Education, 6, 64-70. DOI: 10.4236/ce.2015.61005
Ελληνόγλωσση
Αναστασιάδης, (2020). Η Σχολική Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση στην εποχή του Κορωνοϊού COVID-19: το παράδειγμα της Ελλάδας και η πρόκληση της μετάβασης στο «Ανοιχτό Σχολείο της Διερευνητικής Μάθησης, της Συνεργατικής Δημιουργικότητας και της Κοινωνικής Αλληλεγγύης». Ανοικτή Εκπαίδευση: το περιοδικό για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση και την Εκπαιδευτική Τεχνολογία, 16(2), 20-48. DOI: https://doi.org/10.12681/jode.25506
Creswell, J. W. (2011). Η Έρευνα στην Εκπαίδευση: Σχεδιασμός, Διεξαγωγή και Αξιολόγηση (μτφ.: Ν. Κουβαράτου, επιμ.: Χ. Τζομπαρτζούδης). Αθήνα: Έλλην
Ευμορφοπούλου, Ε. & Λιοναράκης, Α. (2015). Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στη σχολική εξ αποστάσεως εκπαίδευση σε μεικτά και πολυμορφικά μοντέλα. Στο: Α. Λιοναράκης, Σ. Ιωακειμίδου, Γ. Μανούσου, Μ. Νιάρη, Τ. Χαρτοφύλακα, Σ. Παπαδημητρίου (Επιμ.). Πρακτικά του Συνεδρίου του 8ου Διεθνούς Συνεδρίου Ανοικτής και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης. Καινοτομία και Έρευνα, 7-8 Νοεμβρίου 2015, (Τόμος 2, μέρος Α΄, σελ. 1-16). Αθήνα: Ελληνικό Δίκτυο Ανοικτής και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης. Ανακτήθηκε 10 Μαρτίου, 2021, από http://dx.doi.org/10.12681/icodl.37
Κανελλόπουλος, Α., Κουτσούμπα, Μ. Ι. & Γκιόσος, Ι. (2020). Οπτικοακουστική Μάθηση και Τηλεδιάσκεψη στην εξΑΕ. Ανοικτή Εκπαίδευση: το περιοδικό για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση και την Εκπαιδευτική Τεχνολογία, 16(1), 44-63. DOI: https://doi.org/10.12681/jode.22976
Μανούσου, Ε., Ιωακειμίδου, Β., Παπαδημητρίου, Σ., & Χαρτοφύλακα, Τ. (2021). Προκλήσεις και καλές πρακτικές για την επιμόρφωση εκπαιδευτικών στην εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση στον ελληνικό χώρο κατά την περίοδο της πανδημίας. Ανοικτή Εκπαίδευση: το περιοδικό για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση και την Εκπαιδευτική Τεχνολογία, 17(1), 19-37. DOI: https://doi.org/10.12681/jode.26762
Μανούσου, Ε. (2021). Εξ Αποστάσεως Σχολική Εκπαίδευση. Ζητήματα Σχεδιασμού και Οργάνωσης. Διαπιστώσεις, Προβληματισμοί & Προτάσεις. Θεσσαλονίκη: Φυλάτος
Μαυροειδής, Η., Γκιόσος, Ι., & Κουτσούμπα, Μ. (2014). Επισκόπηση θεωρητικών εννοιών στην εκπαίδευση από απόσταση. Ανοικτή Εκπαίδευση: το περιοδικό για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση και την Εκπαιδευτική Τεχνολογία,10(1), 88-100
Μπαγγέα, Χ. & Μαυροειδής, Η. (2015). Ο ρόλος των διαδικτυακών μαθησιακών κοινοτήτων για την ενίσχυση της μαθησιακής διαδικασίας στην εξΑΕ. Μια έρευνα για την αξιοποίησή τους στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (Αδημοσίευτη Μεταπτυχιακή Εργασία). Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πάτρα. Ανακτήθηκε 20 Μαρτίου, 2021, από https://apothesis.eap.gr/handle/repo/30045
Νιάρη Μ., Μαυροειδής Η. (2015). Η Ανάπτυξη των τριών Διαστάσεων του Μοντέλου της Κοινότητας Διερεύνησης στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο: Παραδείγματα και Προτάσεις. Στο: Α. Λιοναράκης, Σ. Ιωακειμίδου, Γ. Μανούσου, Μ. Νιάρη, Τ. Χαρτοφύλακα, Σ. Παπαδημητρίου (Επιμ.), Πρακτικά του Συνεδρίου του 8ου Διεθνούς Συνεδρίου Ανοικτής και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης. Καινοτομία και Έρευνα, 7-8 Νοεμβρίου 2015, (Τόμος 8, μέρος Α΄, σελ. 16-28). Αθήνα: Ελληνικό Δίκτυο Ανοικτής και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης. Ανακτήθηκε 10 Μαρτίου, 2020, από http://dx.doi.org/10.12681/icodl.49
Παπαδημητρίου, Σ. (2018). Σχολική εξ αποστάσεως Εκπαίδευση: Μελέτες περίπτωσης στο Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα. Στο Γ. Παπαδημητρίου & Χ. Κωσταρής (Επιμ.), Πρακτικά 3ου Πανελλήνιου Συνεδρίου. Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα: Αναζητώντας την καινοτομία, την τέχνη, τη δημιουργικότητα, 20-22 Απριλίου, (Τόμος Γ΄, σελ. 85-98).
Παπαλαμπρακόπουλος, Π. (2020). Η διδασκαλία στην εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση. Ο ρόλος του Διδάσκοντος. Academia, 20-21, 218-233. DOI: https://doi.org/10.26220/aca.3450
Robson, E. (2007). Η Έρευνα του Πραγματικού Κόσμου (μτφ.: Β. Π. Νταλάκου & Κ. Βασιλικού, επιμ.: Δ. Γ. Τσαούσης). Αθήνα: Gutenberg.
Vygotsky, L. S. (2000). Νους στην κοινωνία: Η ανάπτυξη των ανωτέρων ψυχολογικών διαδικασιών (μτφ.: Α. Μπίμπου). Αθήνα: Gutenberg.
Φίλιας, Β. (επιμ.) (2000). Εισαγωγή στη μεθοδολογία και τις τεχνικές των κοινωνικών ερευνών. Αθήνα: Gutenberg.