Κοινότητες, ριζωματική μάθηση και μοντέλα αξιολόγησης: Μια κριτική οικοσυστημική  προσέγγιση

Αλέξης Μπράιλας; Κωνσταντίνος Παπαχριστόπουλος

doi:10.12681/icodl.3464

Κοινότητες, ριζωματική μάθηση και μοντέλα αξιολόγησης: Μια κριτική οικοσυστημική προσέγγιση

PDF

Δημοσιευμένα: Ιαν 22, 2022

DOI: https://doi.org/10.12681/icodl.3464

Λέξεις-κλειδιά:

Συστήματα Εκπαίδευση Μάθηση Αξιολόγηση Κοινότητες Ριζώματα

Αλέξης Μπράιλας

Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο Πάντειο Πανεπιστήμιο

http://orcid.org/0000-0002-2016-4438

Κωνσταντίνος Παπαχριστόπουλος

Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο

http://orcid.org/0000-0003-1672-5703

Περίληψη

Η παρούσα εργασία επιχειρεί μια κριτική οικοσυστημική προσέγγιση στην εκπαιδευτική αξιολόγηση. Ως σύστημα μπορούμε να ορίσουμε ένα σύνολο μερών που αλληλοεπιδρούν και αλληλεξαρτώνται. Μέσα από τις συνέργειες που αναπτύσσονται τα μέρη συγκροτούν ένα ενιαίο όλον το οποίο εμφανίζει αναδυόμενες ιδιότητες. Οι ιδιότητες του συστήματος δεν μπορούν να αναχθούν στο απλό άθροισμα των ιδιοτήτων των μερών, προκύπτουν δηλαδή μέσα από την αλληλεπίδραση αυτών των μερών μεταξύ τους και μέσα από την αλληλεπίδραση των μερών με το όλον που συγκροτούν. Η εκπαίδευση είναι μια κατεξοχήν κοινωνική διεργασία που η θέσπισή της είναι το προϊόν επιστημονικής γνώσης, πολιτικών επιλογών και κοινωνικής διαπραγμάτευσης. Η επικράτηση της τυποποιημένης εκπαίδευσης στο ιστορικό συγκείμενο της βιομηχανικής επανάστασης κατά τον 18^ο αιώνα, οδήγησε σε μια ατομοκεντρική μορφή εκπαιδευτικής αξιολόγησης η οποία εξακολουθεί να είναι κυρίαρχη μέχρι σήμερα και βιώνεται ως κάτι «φυσικό», παρά τις προσπάθειες για την εισαγωγή εναλλακτικών προσεγγίσεων κατά το δεύτερο μισό του 20^ου αιώνα. Στην παρούσα εργασία, μέσα από μια συστημική/ολιστική προσέγγιση θα διερευνήσουμε πως η μάθηση μπορεί να γίνει κατανοητή ως αναδυόμενη ιδιότητα στο επίπεδο της ευρύτερης μαθησιακής κοινότητας. Συνακόλουθα, θα προσεγγίσουμε την εκπαιδευτική αξιολόγηση μέσα από την οπτική των πολύπλοκων ζωντανών συστημάτων. Αυτή η προσέγγιση, καθίσταται ιδιαίτερα αναγκαία σήμερα, σε μια εποχή αλλεπάλληλων κρίσεων και αποσταθεροποίησης, όπου η ανθρωπότητα καλείται να αντιμετωπίσει προβλήματα και προκλήσεις που προϋποθέτουν αποτελεσματικές συνέργειες και συλλογική δράση.

Λεπτομέρειες άρθρου

Τεύχος
Τόμ. 11 Αρ. 2Α (2022)

Ενότητα
Άρθρα

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στα πρακτικά του συνεδρίου για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους. Άρθρα που δημοσιεύονται στα πρακτικά διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).

Βιογραφικό Συγγραφέα

Αλέξης Μπράιλας, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο Πάντειο Πανεπιστήμιο

Hellenic Open University

Panteion University

Αναφορές

Aparicio, J., Rodríguez, D. Y., & Zabala-Iturriagagoitia, J. M. (2021). The systemic approach as an instrument to evaluate higher education systems: Opportunities and challenges. Research Evaluation, rvab012. https://doi.org/10.1093/reseval/rvab012

Arnold, E. (2004). Evaluating research and innovation policy: A systems world needs systems evaluations. Research Evaluation, 13(1), 3–17. https://doi.org/10.3152/147154404781776509

Bar-Yam, Y. (2004). Making Things Work: Solving Complex Problems In A Complex World. Necsi Knowledge Press.

Bateson, G. (1972). Steps to an ecology of mind. University of Chicago Press.

Borrás, S., & Edquist, C. (2019). Holistic Innovation Policy: Theoretical Foundations, Policy Problems, and Instrument Choices (1st ed.). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oso/9780198809807.001.0001

Brailas, A. (2021). Ad hoc solutions to wicked problems: Pandemics and other challenges in context. Homo Virtualis, 4(1), 1–9. https://doi.org/10.12681/homvir.27582

Brailas, A. (2020). Rhizomatic Learning in Action: A Virtual Exposition for Demonstrating Learning Rhizomes. Eighth International Conference on Technological Ecosystems for Enhancing Multiculturality, 309–314. https://doi.org/10.1145/3434780.3436565

Brailas, A., Avani, S., Gkini, C., Deilogkou, M., Koskinas, K., & Alexias, G. (2017). Experiential Learning in Action: A Collaborative Inquiry. The Qualitative Report, 22(1), 271–288. https://doi.org/10.46743/2160-3715/2017.2551

Brailas, A., Koskinas, K., & Alexias, G. (2017). Teaching to emerge: Toward a bottom-up pedagogy. Cogent Education, 4(1), 1377506. https://doi.org/10.1080/2331186X.2017.1377506

Brailas, A., Koskinas, K., Dafermos, M., & Alexias, G. (2015). Wikipedia in Education: Acculturation and learning in virtual communities. Learning, Culture and Social Interaction, 7, 59–70. https://doi.org/10.1016/j.lcsi.2015.07.002

Campbell, D., & Stanley, J. (1963). Experimental and quasi-experimental designs for research. Rand-McNally.

Capra, F. (2003). The Hidden Connections: A Science for Sustainable Living. Flamingo.

Capra, F., & Luisi, P. L. (2014). The Systems View of Life: A Unifying Vision. Cambridge University Press.

Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. R. B. (2007). Research Methods in Education. Routledge.

Couzin, I. D. (2007). Collective minds. Nature, 445(7129), 715–715. https://doi.org/10.1038/445715a

Couzin, I. D. (2009). Collective cognition in animal groups. Trends in Cognitive Sciences, 13(1), 36–43. https://doi.org/10.1016/j.tics.2008.10.002

Davis, B., & Sumara, D. J. (2006). Complexity and Education: Inquiries into Learning, Teaching, and Research. Lawrence Erlbaum Associates.

Davis, B., Sumara, D., & Luce-Kapler, R. (2015). Engaging Minds: Cultures of Education and Practices of Teaching. Routledge.

Deleuze, G., & Guattari, F. (1987). A Thousand Plateaus: Capitalism and Schizophrenia. University of Minnesota Press.

Douglas, T. (2003). Scapegoats: Transferring Blame. Taylor & Francis.

Edelman, G. M., & Tononi, G. (2000). A Universe of Consciousness: How Matter Becomes Imagination. Basic Books.

Gergen, K. J. (2009). Relational Being: Beyond Self and Community. Oxford University Press.

Girard, R. (1989). The scapegoat. Johns Hopkins University Press.

Goleman, D., & Senge, P. (2014). The Triple Focus: A New Approach to Education. More Than Sound Productions.

Hamilton, L., & O’Hara, P. (2011). The tyranny of setting (ability grouping): Challenges to inclusion in Scottish primary schools. Teaching and Teacher Education, 27(4), 712–721. https://doi.org/10.1016/j.tate.2010.11.009

Harari, Y. N. (2020, March 20). The world after coronavirus. Financial Times. https://www.ft.com/content/19d90308-6858-11ea-a3c9-1fe6fedcca75

Kolnes, J., Øverland, K., & Midthassel, U. V. (2021). A System-Based Approach to Expert Assessment Work-Exploring Experiences among Professionals in the Norwegian Educational Psychological Service and Schools. Scandinavian Journal of Educational Research, 65(5), 783–801. https://doi.org/10.1080/00313831.2020.1754904

Low, B., Ostrom, E., Simon, C., & Wilson, J. (2002). Redundancy and diversity: Do they influence optimal management? In C. Folke, F. Berkes, & J. Colding (Eds.), Navigating Social-Ecological Systems: Building Resilience for Complexity and Change (pp. 83–114). Cambridge University Press; Cambridge Core. https://doi.org/10.1017/CBO9780511541957.007

Matthews, M. S., Ritchotte, J. A., & McBee, M. T. (2013). Effects of schoolwide cluster grouping and within-class ability grouping on elementary school students’ academic achievement growth. High Ability Studies, 24(2), 81–97. https://doi.org/10.1080/13598139.2013.846251

McAdam, E., & Lang, P. (2003). Working in the Worlds of Children: Growing, Schools, Families, Communities Through Imagining. The International Journal of Narrative Therapy and Community Work, 2003, 48.

Mitchell, M. (2009). Complexity: A Guided Tour. Oxford University Press.

Munari, A. (1994). Jean Piaget (1896—1980). Prospects: The Quartely Review of Comparative Education, XXIV(1/2), 311–327.

Ramberg, J. (2016). The extent of ability grouping in Swedish upper secondary schools: A national survey. International Journal of Inclusive Education, 20(7), 685–710. https://doi.org/10.1080/13603116.2014.929187

Robinson, K., & Aronica, L. (2015). Creative Schools: The Grassroots Revolution That’s Transforming Education. Penguin Publishing Group.

Sato, Y., Akiyama, E., & Crutchfield, J. P. (2005). Stability and diversity in collective adaptation. Physica D: Nonlinear Phenomena, 210(1–2), 21–57.

Schön, D. A. (1971). Beyond the Stable State: Public and Private Learning in a Changing Society. Maurice Temple Smith Limited.

Senge, P. M. (2006). The Fifth Discipline: The Art & Practice of The Learning Organization. Random House Publishing Group.

Siegel, D. J. (2010). The mindful therapist: A clinician’s guide to mindsight and neural integration (1st ed). W.W. Norton & Co.

Steenbergen-Hu, S., Makel, M. C., & Olszewski-Kubilius, P. (2016). What One Hundred Years of Research Says About the Effects of Ability Grouping and Acceleration on K–12 Students’ Academic Achievement: Findings of Two Second-Order Meta-Analyses. Review of Educational Research, 86(4), 849–899. https://doi.org/10.3102/0034654316675417

Tauber, R. T. (1997). Self-fulfilling Prophecy: A Practical Guide to Its Use in Education. Praeger.

The Education Commission. (2016). The Learning Generation: Investing in education for a changing world (pp. 1–176). The International Commission on Financing Global Education Opportunity. https://report.educationcommission.org/

Tzotzou, Μ., Poulou, Μ., Karalis, T., & Ifanti, A. (2021). Reflecting upon the Greek state-school teacher’s changing role in the 21st century: An ‘ecosystemic’ approach. Προσχολική & Σχολική Εκπαίδευση, 9(2). https://doi.org/10.12681/ppej.25834

United Nations Children’s Fund (UNICEF). (2018). UNICEF Strategic Plan, 2018-2021. Executive Summary. UNICEF. 3 United Nations Plaza, New York, NY 10017. Tel: 212-326-7000; Fax: 212-887-7465; Web site: http://www.unicef.org/education.

Ward, J. K., Hastie, P. A., & Strunk, K. (2018). Effects of Ability Grouping on Students’ Game Performance and Physical Activity. Journal of Teaching in Physical Education, 1–12. https://doi.org/10.1123/jtpe.2018-0140

World Bank. (2018). World Development Report 2018: Learning to Realize Education’s Promise. Washington, DC: World Bank. https://doi.org/10.1596/978-1-4648-1096-1

Δαφέρμος, Μ. (2002). Η Πολιτισμική—Ιστορική Θεωρία του Vygotsky. Φιλοσοφικές—Ψυχολογικές—Παιδαγωγικές Διαστάσεις. Εκδόσεις Ατραπός.

Μπράιλας, Α. (2017). Πολύπλοκα Συστήματα και Χάος: Εφαρμογές στην Ψυχολογία και την Εκπαίδευση. Εκδόσεις Γρηγόρη.

Μπράιλας, Α. (2018). Η Μάθηση στο Χρονότοπο του Διαδικτύου: Κοινότητες, Ψηφιακή Κουλτούρα, Wikipedia & MOOCs. Εκδόσεις Γρηγόρη.

Μπράιλας, Α., Αβάνη, Σ. Μ., Γκίνη, Χ., Δεϊλόγκου, Μ. Α., Δημητριάδης, Γ., Θραβάλου, Ε., Φούκα, Ε., & Κοσκινάς, Κ. (2020). Διεργασία ομάδας, αναστοχαστική πρακτική και ιστολόγια στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση: Αναπτύσσοντας δίκτυα μάθησης ομοτίμων. Εκπαίδευση Ενηλίκων, 46, 26–36. https://doi.org/10.5281/zenodo.3889344

Παυλίδης, Π. (2014). Αξιολόγηση εκπαιδευτικών και βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου. Ερανιστής. https://eranistis.net/wordpress/2014/03/14/αξιολόγηση-εκπαιδευτικών-και-βελτίω/

Πεχτελίδης, Γ. (2020). Για μια εκπαίδευση των κοινών εντός και πέραν των “τειχών.” Gutenberg.

Πολέμη-Τοδούλου, Μ. (2010). Η συστημική προσέγγιση: Κλειδί για έναν νέο εκπαιδευτικό σχεδιασμό. Μετάλογος, Συστημικές Προσεγγίσεις & Ψυχοθεραπεία, 18.