Διοίκηση Ολικής Ποιότητας στην Ανοικτή εξ Αποστάσεως Τριτοβάθμια Εκπαίδευση: τάσεις και προοπτικές
Δημοσιευμένα:
Φεβ 10, 2020
Λέξεις-κλειδιά:
Διοίκηση Ολικής Ποιότητας Ανοικτή εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση διαρκής βελτίωση της ποιότητας κουλτούρα ποιότητας
Περίληψη
Το αίτημα για ποιότητα στην εκπαίδευση τις τελευταίες δεκαετίες έφερε στο προσκήνιο, μετά από επιτυχείς εφαρμογές της στον χώρο των επιχειρήσεων, τη Διοίκηση Ολικής Ποιότητας, ένα φιλοσοφικό πλαίσιο αρχών διοίκησης κατά κύριο λόγο, με έντονα αξιακό χαρακτήρα, αλλά και ένα σύνολο εργαλείων που παραπέμπουν κυρίως σε ποσοτικού τύπου προσεγγίσεις. Υπάρχουν ελάχιστες ερευνητικές προσπάθειες που επιχειρούν να συνδέσουν τη ΔΟΠ με την ΑεξΑΕ. Με εστίαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση το παρόν άρθρο στοχεύει στην ανάδειξη στοιχείων της ΔΟΠ αξιοποιήσιμα και στην ΑεξΑΕ. Αρχικά αποδίδεται μια λειτουργική εννοιολογική οριοθέτηση της ΔΟΠ, προσδιορίζονται βασικές αρχές και συστατικά στοιχεία της, στρατηγικές, εργαλεία, αλλά και αδύναμα σημεία σε εφαρμογές της στην εκπαίδευση. Στη συνέχεια, αποτυπώνονται έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί και συνδέουν τη ΔΟΠ και την ΑεξΑΕ. Συζητιούνται δυνατότητες αξιοποίησης της ΔΟΠ στην ΑεξΑΕ εστιάζοντας σε τρία κεντρικά ζητούμενα: α) όραμα και στρατηγικό σχεδιασμό σε συνδυασμό με την ηγεσία, β) κουλτούρα ποιότητας όπως αυτή διαμορφώνεται με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ΑεξΑΕ, και γ) διαρκή βελτίωση της ποιότητας. Τέλος, διατυπώνονται προτάσεις για μελλοντική έρευνα.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Τεύχος
- Τόμ. 10 Αρ. 3A (2019)
- Ενότητα
- Άρθρα
Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στα πρακτικά του συνεδρίου για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους. Άρθρα που δημοσιεύονται στα πρακτικά διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).
Αναφορές
Aly, N., & Akpovi, J. (2001). Total quality management in California in public higher education. Quality Assurance in Education, 9(3), 127-131. Retrieved on 4 May, 2019 from https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/09684880110399077/full/html.
Conole, G. & Brown, M. (2018). Reflecting on the Impact of the Open Education Movement. Journal of Learning for Development – JL4D, 5(3). Retrieved on 10 May, 2019 from https://jl4d.org/index.php/ejl4d/article/view/314/345.
Cronin, C. (2017). Open Education, Open Questions. EDUCAUSE Review. Retrieved on 16 July, 2019 from https://er.educause.edu/-/media/files/articles/2017/10/erm17611.pdf.
Daniel, J. & Kanwar, A. (2006). Quality assurance for open, distance and eLearning: Issues for developing countries. World Bank Joint Client-Staff Learning Seminar on Quality Assurance in Tertiary Education (18-20 June 2006). Retrieved on 8 April, 2010 from http://www.col.org/resources/speeches/2006presentations/Pages/2006-06-20.aspx
Elken, M., & Stensaker, B. (2018). Conceptualising ‘quality work’ in higher education. Quality in Higher Education, 24(3), 189-202. Retrieved on 30 July, 2019 from https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/13538322.2018.1554782.
Harvey, L. & Green, D. (1993). Defining Quality. Assessment & Evaluation in Higher Education, Vol 18(1), 9-34. Retrieved on 16 May, 2014 from http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/0260293930180102.
Harvey, L. & Newton, J. (2007). Transforming Quality Evaluation: Moving on. In D.F. Westerheijden, B. Stensaker & M.J. Rosa (Eds). Quality Assurance in Higher Education. Higher Education Dynamics (Vol 20). Dordrecht: Springer. Retrieved on 7 September, 2017 from https://link-springer-com.proxy.eap.gr/content/pdf/10.1007%2F978-1-4020-6012-0_9.pdf.
Houston, D. (2007). TQM and Higher Education: A Critical Systems Perspective on Fitness for Purpose. Quality in Higher Education, 13(1), 3-17. Retrieved April 5, 2019 from https://www-tandfonline-com.proxy.eap.gr/doi/pdf/10.1080/13538320701272672.
Kampuis, A.,van Bussel, M., Stelwagen, R., & Bontius, I. (2017). Quality culture and education quality: conceptual framework for the development of a team quality portrait. European Quality Assurance in Vocational Education and Training (EQAVET.NL). Retrieved on 18 August, 2019 from http://www.eqavet.nl/uploads/eqavet/bjieenkomsten/Conceptual_framework_for_the_development_of_a_team_quality_portrait.pdf.
Kiran, D. R. (2017). Total Quality Management: Key Concepts and Case Studies. Elsevier. Retrieved February 23, 2019 from https://www-sciencedirect-com.proxy.eap.gr/book/9780128110355/total-quality-management.
Laurillard, D. (2002). Rethinking University Teaching: a conversational framework for the effective use of learning technologies (2nd edition). London and New York: Routledge / Falmer.
Liston, C. (1999). Managing Quality and Standards. Buckingham/SRHE/ Open University Press. Στο Gordon, G. (2002). The Roles of Leadership and Ownership in Building an Effective Quality Culture. Quality in Higher Education, Vol 8(1), 97-106.
Markovitsch, J. (2018). Is there such a thing as school quality culture? In search of conceptual clarity and empirical evidence. Quality assurance in Education, 26(1), 25-43. Retrieved on 20 July, 2019 from https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/QAE-07-2015-0026/full/html.
Mayring, P. (2000). Qualitative Content Analysis. Forum: Qualitative Social Research, 1(2). Retrieved on 29 July, 2019 from http://www.qualitative-research.net/index.php/fqs/article/view/1089/2386.
Mcllroy, A., & Walker, R. (1993). Total quality management: Some implications for the management of distance education. Distance Education, 14(1), 44-54. Retrieved on 14 August, 2019 from https://www.tandfonline.com/action/showCitFormats?doi=10.1080%2F0158791930140105.
Mills, R., & Paul, R. (1993). Putting the Student First: management for quality in distance education. In T. Evans, & D. Nation (Edts). Reforming Open and Distance Education: Critical Reflections from Practice. London: Kogan Page. Retrieved on 30 July, 2019 from https://books.google.gr/books?hl=el&lr=&id=QtLIUU2737oC&oi=fnd&pg=PA113&dq=total+quality+management+distance+education.
Mishra, P., & Pandey, A. (2013). Barriers in implementing total quality management in Higher Education. Journal of Education & Research for Sustainable Development, 1(1), 1-11. Retrieved on 17 August, 2019 from https://www.academia.edu/6165018/Barriers_in_implementing_total_quality_management_in_Higher_Education.
Olcott, D. (2013). Access under siege: Are the gains of open education keeping pace with the growing barriers to university access? Open Praxis, 5(1), 15-20. Retrieved May 5, 2019 from https://openpraxis.org/index.php/OpenPraxis/article/view/14/3.
Parker, N. K. (2004). The Quality Dilemma in Online Education. In Anderson, T. & Elloumi, F. (Eds). Theory and Practice of Online Learning. Athabasca University. Retrieved on 1 February, 2015 from http://cde.athabascau.ca/online_book/pdf/TPOL_book.pdf.
Prajogo, D.I., & Cooper, B.K. (2010). The effect of people-related TQM practices on job satisfaction: a hierarchical model. Production, Planning & Control, 21(1), 26-35. Retrieved May 5, 2019 from https://www-tandfonline-com.proxy.eap.gr/doi/pdf/10.1080/09537280903239383.
Psomas, E., & Antony, J. (2017). Total quality management elements and results in higher education institutions: The Greek case. Quality Assurance in Education, 25(2), 206-223. Retrieved May 2, 2019 from https://www-emeraldinsight-com.proxy.eap.gr/doi/pdfplus/10.1108/QAE-08-2015-0033
Saha, G. (2016). Implementation of Total Quality Management (TQM) in Educational Institutions. International Education and Research Journal, 2(6), 63-64. Retrieved on 29 August, 2019 from http://ierj.in/journal/index.php/ierj/article/view/329/311.
Sallis, E. (2005) Total Quality Management in Education (Third Edition). London: Kogan Page. Retrieved January 17, 2018 from http://repository.embuni.ac.ke/bitstream/handle/123456789/1274/[Edward_Sallis]_Total_Quality_Management_in_Educat(BookSee.org).pdf?sequence=1.
Shanahan, P. & Bhindi, N. (2004). University student administration and Quality Improvement – a holistic approach. Leading & Managing, Vol 10(2), 32-44. Retrieved on 28 October, 2014 from http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1288&context=edupapers.
Steyn, G.M. (2000). Quality tools and techniques for improving learning in higher education. Progressio, Vol 22(2), 8-34. Retrieved on 9 October, 2017 from https://search.yahoo.com/search?fr=mcafee_uninternational&type=C111GR91116D20160527&p=Quality+tools+and+techniques+for+improving+learning+in+higher+education.
UNESCO (2015). Στόχοι της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Retrieved January 21, 2019 from https://www.unric.org/el/index.php?option=com_content&view=article&id=27537&Itemid=73.
Γκόλια, Α., & Κουτσέλιος, Α. (2012). Ο «μετασχηματιστικός» ηγέτης στην εκπαίδευση. Στο Α. Τριλιανός, Γ. Κουτρομάνος, & Ν. Αλεξόπουλος (Επιμ.), Πανελλήνιο Συνέδριο με Διεθνή Συμμετοχή «Η Ποιότητα στην Εκπαίδευση: Τάσεις και Προοπτικές», 11-13 Μαΐου (Τόμ. Β΄, σσ. 335-344). Αθήνα: ΕΚΠΑ, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης.
Δάρρα, Μ. (2005). Εννοιολογικές θεωρήσεις, ιδεολογικό πλαίσιο και θεσμικές προσεγγίσεις της ποιότητας στην εκπαίδευση. Μια συγκριτική μελέτη. Διδακτορική διατριβή. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ΠΤΔΕ Αθήνας. Ανακτήθηκε 23 Ιανουαρίου, 2019 από http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/21239.
Ζαβλανός, Μ. (2003). Η Ολική Ποιότητα στην Εκπαίδευση. Αθήνα: Εκδόσεις Σταμούλη
Ζωγόπουλος, Ε. (2011). Ευρωπαϊκή Εκπαιδευτική Πολιτική και Διοίκηση Ολικής Ποιότητας. Τα Εκπαιδευτικά, 99-100, 52-66. Ανακτήθηκε 21 Ιανουαρίου, 2019 από http://www.taekpaideutika.gr/ekp_99-100/periexomena.pdf.
Ιωακειμίδου, Β., & Λιοναράκης, Α. (2017). Νοηματοδοτήσεις διαστάσεων της αξιολόγησης στην τριτοβάθμια εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Στο Α. Λιοναράκης, Σ. Ιωακειμίδου, Γ. Μανούσου, Μ. Νιάρη, Τ. Χαρτοφύλακα & Σ. Παπαδημητρίου (Επιμ.) Πρακτικά του 9ου Διεθνούς Συνεδρίου για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση, Αθήνα, (Τόμ.5(Α), σσ. 16-35). Ανακτήθηκε 20 Ιανουαρίου, 2019 από https://eproceedings.epublishing.ekt.gr/index.php/openedu/article/view/1122/1352.
Κατσαρός, Ι. (2008). Οργάνωση και Διοίκηση της Εκπαίδευσης. Αθήνα: ΥΠΕΠΘ & Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Ανακτήθηκε 20 Ιουνίου, 2019 από http://www.pi-schools.gr/programs/epim_stelexoi/epim_yliko/book3.pdf.
Κουτούζης, Μ. (1999α). Η εκπαιδευτική μονάδα ως οργανισμός. Στο Α. Αθανασούλα – Ρέππα, Α. Δακοπούλου, Μ. Κουτούζης, Γ. Μαυρογιώργος, & Δ. Χαλκιώτης (Επιμ.) Διοίκηση Εκπαιδευτικών Μονάδων: Εκπαιδευτική Διοίκηση και Πολιτική, Τόμος Α. Πάτρα: ΕΑΠ.
Μανώλας, Β., & Τσαρούχας, Π. (2010). Εφαρμογή Συστημάτων Διοίκησης Ολικής Ποιότητας σε Εκπαιδευτικούς Οργανισμούς. Μελέτη Περίπτωσης: Γραμματεία του Τμήματος Τυποποίησης & Διακίνησης Προϊόντων του ΑΤΕΙΘ. Στο Δ. Αηδόνης, Ι. Μανίκας, Δ. Φωλίνας (Επιμ.). 1ο Διεθνές Συνέδριο Εφοδιαστικής Αλυσίδας, 1-2 Οκτωβρίου (σσ. 1-17). Κατερίνη: Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης – Παράρτημα Κατερίνης. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου, 2019 από http://cm.ihu.gr/logistics/images/logisticsdocs/icsc2010/fullabstracts/7_5_ICSC2010_087_Manola_Tsarouhas.pdf.
Μπαραλής, Γ., & Ζωγόπουλος, Ε. (2012). Μέθοδοι Εφαρμογής του Μοντέλου Vroom-Yetton και κριτήρια αποτελεσματικότητας στον παράγοντα σχολική ηγεσία και ποιότητα. Στο Α. Τριλιανός, Γ. Κουτρομάνος, & Ν. Αλεξόπουλος (Επιμ.), Πανελλήνιο Συνέδριο με Διεθνή Συμμετοχή «Η Ποιότητα στην Εκπαίδευση: Τάσεις και Προοπτικές», 11-13 Μαΐου (Τόμ. Β΄, σσ. 325-334). Αθήνα: ΕΚΠΑ, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης.
Μπαρτζάκλη, Μ. (2010). Εκπαιδευτική Πολιτική για την Ποιότητα της Εκπαίδευσης: ο Σχολικός Σύμβουλος Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή). ΠΤΔΕ, Πανεπιστήμιο Πατρών. Ανακτήθηκε 24 Απριλίου, 2012, από http://phdtheses.ekt.gr/eadd.
Ντάνος, Α., & Ζαβλανός, Μ. (2009). Ποιότητα στην ηγεσία: μια προσπάθεια συγχρονικής προσέγγισης. Διοικητική Ενημέρωση, 49, 74-83. Ανακτήθηκε 9 Νοεμβρίου, 2018 από http://www.special-edition.gr/DE.htm.
Παπανθύμου, Α., & Δάρρα, Μ. (2017). Η εφαρμογή της προσέγγισης της Διοίκησης Ολικής Ποιότητας στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση: η περίπτωση των ηλεκτρονικών διοικητικών υπηρεσιών. Στο Α. Λιοναράκης, Σ. Ιωακειμίδου, Γ. Μανούσου, Μ. Νιάρη, Τ. Χαρτοφύλακα & Σ. Παπαδημητρίου (Επιμ.) Πρακτικά του 9ου Διεθνούς Συνεδρίου για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση, Αθήνα, (Τόμ.5(Α), σσ. 36-61). Ανακτήθηκε 20 Ιουλίου, 2019 από https://eproceedings.epublishing.ekt.gr/index.php/openedu/article/view/1367/1242.
Πετρίδου, Ε. (2005). Ο προγραμματισμός της δράσης της εκπαιδευτικής μονάδας ως βασικό στοιχείο της ποιότητας στην εκπαίδευση. Στο Α. Καψάλης (Επιμ.) Οργάνωση και διοίκηση σχολικών μονάδων. Θεσ/νίκη: Εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
Robson, C. (2010). Η έρευνα του πραγματικού κόσμου. (Β. Νταλάκου, & Κ. Βασιλικού, Μετάφρ.) Αθήνα: Gutenberg.
Φασούλης, Κ., Κουτρομάνος, Γ., & Φασούλης, Β. (2012). Η ανάπτυξη κουλτούρας ποιότητας ως παράγοντας διασφάλισης της ποιότητας στον Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης. Στο Α. Τριλιανός, Γ. Κουτρομάνος, & Ν. Αλεξόπουλος (Επιμ.), Πανελλήνιο Συνέδριο με Διεθνή Συμμετοχή «Η Ποιότητα στην Εκπαίδευση: Τάσεις και Προοπτικές», 11-13 Μαΐου (Τόμ. Β΄, σσ. 31-40). Αθήνα: ΕΚΠΑ, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης.
Φυριππής, Ε., & Ρουσσάκης, Ι. (2012). Για μια ποιοτική εκπαίδευση εκπαιδευτικών: Λόγοι και πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο Α. Τριλιανός, Γ. Κουτρομάνος, & Ν. Αλεξόπουλος (Επιμ.), Πανελλήνιο Συνέδριο με Διεθνή Συμμετοχή «Η Ποιότητα στην Εκπαίδευση: Τάσεις και Προοπτικές», 11-13 Μαΐου (Τόμ. Β΄, σσ. 534-545). Αθήνα: ΕΚΠΑ, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης.
