Εκπαιδευτική Πολιτική και Κρίσεις Διοικητικών Στελεχών: Η Περίπτωση του Διδασκαλείου


Δημοσιευμένα: Φεβ 10, 2020
Λέξεις-κλειδιά:
Διδασκαλείο Κρίσεις Διοικητικών Στελεχών Εκπαιδευτική Πολιτική Εκπαιδευτική Νομοθεσία Διευθυντές Δάσκαλοι Εκπαιδευτικοί Ειδικοτήτων Αιρετοί
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΑ ΣΠΥΡΙΑΔΟΥ
ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΟΥΤΟΥΖΗΣ
Περίληψη

Το παρόν άρθρο αναφέρεται στο διδασκαλείο, το οποίο αν και αποτελεί διαχρονικά ένα υψηλά μοριοδοτούμενο προσόν στις κρίσεις διοικητικών στελεχών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, δεν έχουν πρόσβαση σε αυτό οι εκπαιδευτικοί ειδικοτήτων, αλλά και οι νέοι δάσκαλοι, εφόσον καταργήθηκε το 2012 λόγω της οικονομικής κρίσης. Πραγματοποιήθηκαν δύο πρωτογενείς ποιοτικές έρευνες με τηλεφωνικές συνεντεύξεις σε 22 διευθυντές δημοτικών σχολείων, 9 υποψήφιους/ες διευθυντές/ες, 12 εκπαιδευτικούς (1η έρευνα) και 30 αιρετούς του ΚΥΣΠΕ, των ΑΠΥΣΠΕ και ΠΥΣΠΕ (2η έρευνα). Τα ερευνητικά ευρήματα επιβεβαιώνουν τη δασκαλοκεντρική μορφή της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην οποία υπερισχύει αριθμητικά και κοινωνικά ο κλάδος των δασκάλων, γεγονός που αποτυπώνεται στην υψηλή μοριοδότηση του διδασκαλείου, που εκ των πραγμάτων ευνοεί τους παλαιότερους δασκάλους, αποτελώντας ταυτόχρονα μια τεχνητή και επιβαλλόμενη αναπηρία για τους εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων. Η υψηλή μοριοδότηση του προσόντος αυτού απηχεί την ασυμμετρία των φερόμενων κεφαλαίων των υποψήφιων διευθυντών και τη συμβολική πάλη μεταξύ της αρχετυπικής υποκατηγορίας των δασκάλων και της μειονοτικής των εκπαιδευτικών ειδικοτήτων. Οι φορείς της εκπαιδευτικής πολιτικής θα πρέπει να αποκαταστήσουν το αίσθημα δικαιοσύνης μέσω της μείωσης της μοριοδότησης του διδασκαλείου και της εξεύρεσης μιας εφαρμόσιμης λύσης προκειμένου να μην αναπαράγονται φαινόμενα ανισοτήτων στις κρίσεις διοικητικών στελεχών.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Βιογραφικά Συγγραφέων
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΑ ΣΠΥΡΙΑΔΟΥ, Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο
ΠΕ79.01, ΠΕ80, Ph.D., M.A., M.M., B.A., B.B.A.
ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΟΥΤΟΥΖΗΣ, Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο
Αναπληρωτής Καθηγητής
Αναφορές
Bottomore, B. T. (1980). Ελίτ και Κοινωνία (μτφ. Θ. Μπανούση). Αθήνα: Εκδόσεις 70. (Το πρωτότυπο έργο δημοσιεύθηκε το 1964).
Bourdieu, P. (2007). Η Ανδρική Κυριαρχία (μτφ. Ε. Γιαννοπούλου) (2η έκδ.). Αθήνα: Πατάκης. (Το πρωτότυπο έργο δημοσιεύτηκε το 1998).
Bourdieu, P. (2016). Πασκαλιανοί Διαλογισμοί (μτφ. Ε. Γιαννοπούλου). Αθήνα: Πατάκης. (Το πρωτότυπο έργο δημοσιεύτηκε το 1997).
Cohen, L., & Manion, L. (1997). Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας (μτφ. Χ. Μητσοπούλου και Μ. Φιλοπούλου). Αθήνα: Μεταίχμιο. (Το πρωτότυπο έργο δημοσιεύτηκε το 1980).
DeRue, D. S., & Ashford, S. J. (2010). Who will lead and who will Follow? A Social Process of Leadership Identity Construction in Organizations. The Academy of Management Review, 35(4), 627-647. Doi: 10.5465/AMR.2010.53503267
Hirst, G., Van Dick, R., & Van Knippenberg, D. (2009). A Social Identity Perspective on Leadership and Employee Creativity. Journal of Organizational Behavior, 30(7), 963-982. Doi: 10.1002/job.600
Hogg, M. A. (2001). A Social Identity of Leadership. Personality and Social Psychology Review, 5(3), 184-200. Doi: 10.1207/S15327957PSPR0503_1
Hogg, M. A., & Terry, D. J. (2000). Social Identity and Self-Categorization Processes in Organizational Contexts. Academy of Management Review, 25(1), 121-140. Doi: 10.2307/259266
Hogg, M. A., Terry, D. J., & White, K. M. (1995). A Tale of Two Theories: A Critical Comparison of Identity Theory with Social Identity Theory. Social Psychology Quarterly, 58(4), 255-269. Doi: 10.2307/2787127
Holt, A. (2010). Using the telephone for narrative interviewing: a research note. Qualitative Research, 10(1), 113-121. Doi: 10.1177/1468794109348686
Κουτούζης, Μ., & Σπυριάδου, Κ. (2018). Στάσεις και Απόψεις των Αιρετών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης για την Επιλογή Στελεχών της Εκπαίδευσης: Οι Νόμοι 3848/2010 & 4327/2015. Επιστήμες Αγωγής, 2, 37-61.
Kloot, B. (2009). Exploring the Value of Bourdieu's Framework in the Context of Institutional Change. Studies in Higher Education, 34(4), 469-481. Doi: 10.1080/03075070902772034
Koutouzis, M., & Spyriadou, K. (2017). The Interaction between Professional and Social Identity of Greek Primary School Educators. International Journal of Education, 9(4), 190-209. Doi: 10.5296/ije.v9i4.12428
Μαλιβίτση, Ζ. (2009). Αγγλική Γλώσσα και Δημόσιο Δημοτικό Σχολείο. Ανακτήθηκε από http://www.okpe.gr/okpe/index.php/mathimata/xenesglwsses/agglika/69-2009-10-06-14-48-06
Σπυριάδου, Κ. (2018). Οι Πολλαπλές Ταυτότητες των Εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης που Διεκδικούν Θέση Διοικητικής Ευθύνης. (Αδημοσίευτη Διδακτορική Διατριβή). Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, Πάτρα.
Σπυριάδου, Κ., & Κουτούζης, Μ. (2017α). Η Σημασία των Κεφαλαίων για τη Διεκδίκηση Διευθυντικής Θέσης: Στάσεις και Απόψεις Εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Πρακτικά από το 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Διδακτικής, Παιδαγωγικής και Τεχνολογιών της Πληροφορικής και των Επικοινωνιών, 8-10 Δεκεμβρίου 2017 (σσ. 484-501). Καβάλα: ΤΕΙ Καβάλας.
Σπυριάδου, Κ., & Κουτούζης, Μ. (2017β). Ποιοι Εκπαιδευτικοί της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Διεκδικούν Διευθυντική Θέση και Ποιοι Απέχουν: Κίνητρα, Αντικίνητρα και Παράγοντες που Επηρεάζουν τη Δόμηση των Ταυτοτήτων Ηγετών και Ακολούθων. Στο Λ. Κυριακίδης, Γ. Ιακωβίδης, & Δ. Πάντα (Επιμ.), Πρακτικά 1ου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου: Εκπαιδευτική Ηγεσία, Αποτελεσματική Διοίκηση και Ηθικές Αξίες, 24-26 Νοεμβρίου 2017 (Γ τόμος, σσ. 312-324). Θεσσαλονίκη: Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
Σπυριάδου, Κ., & Κουτούζης, Μ. (2018). Η Επαγγελματική Ανάπτυξη των Εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης εν Καιρώ Οικονομικής Κρίσης. Στο Σ. Κιουλάνης, Α. Πασχαλίδου, Α. Παναγιωτίδου, & Α. Γεωργιάδου (Επιμ.), Πρακτικά 2ου Διεθνούς Συνεδρίου Βιωματικής Μάθησης: Σύγχρονες Τάσεις και Προκλήσεις στα Σύγχρονα Περιβάλλοντα Μάθησης, 27-29 Απριλίου 2018 (σσ. 442-450). Δράμα: Εκπαιδευτικός Κύκλος.
Sluss, D. M., & Ashforth, B. E. (2007). Relational Identity and Identification: Defining Ourselves through Work Relationships. Academy of Management Review, 32(1), 9-32. Doi: 10.5465/amr.2007.23463672
Tajfel, H. (1970). Experiments in Intergroup Discrimination. Scientific American, 223(5), 96-102.
Tajfel, H. (1981). Human Groups and Social Categories: Studies in Social Psychology. Cambridge: Cambridge University Press.
Van Knippenberg, D. (2011). Embodying who we are: Leader Group Prototypicality and Leadership Effectiveness. The Leadership Quarterly, 22(6), 1078-1091. Doi: 10.1016/j.leaqua.2011.09.004
Ελληνική Νομοθεσία
Νόμοι (Ν.)
Ν. 1566/1985. «Δομή και λειτουργία της πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις». Φ.Ε.Κ. 167/τ. Α’/30-9-1985.
Ν. 2327/1995. «Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας, ρύθμιση θεμάτων έρευνας παιδείας και μετεκπαίδευσης εκπαιδευτικών και άλλες διατάξεις». ΦΕΚ 156/τ. Α’/31-7-1995.
Ν. 3467/2006. «Επιλογή Στελεχών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ρύθμιση θεμάτων διοίκησης και εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις». ΦΕΚ 128/τ. Α’/21-6-2006.
Ν. 3848/2010. «Αναβάθμιση του ρόλου του εκπαιδευτικού-καθιέρωση κανόνων αξιολόγησης και αξιοκρατίας στην εκπαίδευση και λοιπές διατάξεις». ΦΕΚ 71/τ. Α’/19-5-2010.
Ν. 4327/2015. «Επείγοντα μέτρα για την Πρωτοβάθμια, Δευτεροβάθμια και Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και άλλες διατάξεις». ΦΕΚ 50/τ. Α’/14-5-2015.
Ν. 4473/2017. «Μέτρα για την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου σε θέματα εκπαίδευσης». ΦΕΚ 78/τ. Α’/30-5-2017.
Προεδρικά Διατάγματα (Π.Δ.)
Π.Δ. 349/1992. «Ίδρυση κλάδου Εκπαιδευτικών Αγγλικής Γλώσσας Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, καθορισμός προσόντων διορισμού τους, σύσταση οργανικών θέσεων και κατανομή των θέσεων αυτών σε Δημοτικά Σχολεία». ΦΕΚ 171/ τ. Α’/20-10-1992.
Π.Δ. 64/1993. «Ίδρυση κλάδου Εκπαιδευτικών Φυσικής Αγωγής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, κλάδου Εκπαιδευτικών Μουσικής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, καθορισμός προσόντων διορισμού στους κλάδους αυτούς, σύσταση οργανικών θέσεων και κατανομή των θέσεων αυτών σε Δημοτικά Σχολεία». ΦΕΚ 28/ τ. Α’/10-3-1993.
Π.Δ. 323/1993. «Τροποποίηση του Π.Δ. 349/92 (ΦΕΚ 171 τ. Α΄) του Π.Δ. 64/93 (ΦΕΚ 28 τ. Α΄) και σύσταση οργανικών θέσεων των κλάδων Εκπαιδευτικών Αγγλικής Γλώσσας Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, Εκπαιδευτικών Φυσικής Αγωγής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και Εκπαιδευτικών Μουσικής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και κατανομή των θέσεων αυτών σε Δημοτικά Σχολεία». ΦΕΚ 139/τ. Α’/25-8-1993.
Π.Δ. 25/2002. «Αναπροσδιορισμός των προσόντων και κριτηρίων επιλογής των στελεχών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και τροποποίηση της διαδικασίας επιλογής αυτών». Φ.Ε.Κ. 20/τ. Α’/7-2-2002.
Π.Δ. 79/2017. «Οργάνωση και λειτουργία νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων». ΦΕΚ 109/τ. Α’/1-8-2017.
Υπουργικές Αποφάσεις (Υ.Α.)
Υ.Α. Αριθ. Φ.12/520/61575/Γ1. «Τροποποίηση-συμπλήρωση της με αριθμ. Φ.12/773/ 77094/Γ1/28−7−2006 (ΦΕΚ 1139, τ.Β) και της με αριθμ. Φ.12/620/61531/Γ1/31−5−2010 (ΦΕΚ 804, τ.Β΄) Ωρολόγια Προγράμματα Δημοτικών Σχολείων με Ενιαίο Αναμορφωμένο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα- ΕΑΕΠ». Φ.Ε.Κ. 1327/τ. Β’/16-6-2011.
Υ.Α. 94588/Δ2/10-6-2016. «Αναθέσεις μαθημάτων Γυμνασίου και Γενικού Λυκείου». Φ.Ε.Κ. 1670/τ. Β’/10-6-2016.
Υ.Α. Φ22/126950/Δ4/9-8-2017. «Αναθέσεις μαθημάτων Επαγγελματικού Λυκείου». Φ.Ε.Κ. 2797/τ. Β’/9-8-2017.