Η χρήση του eportfolio ως βασικού μέσου αξιολόγησης και αυτοαξιολόγησης της πορείας του μαθητή στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση


Δημοσιευμένα: Dec 21, 2017
Λέξεις-κλειδιά:
εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης μαθητή αυτοαξιολόγηση μαθητή eportfolio νέες τεχνολογίες
Μαρία Δημήτριος Δάρρα
Άγγελος Χαραλάμπους
Περίληψη

Βασικός σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να διερευνήσει και να καταγράψει τις στάσεις και τις αντιλήψεις εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης σχετικά με την εφαρμογή του Ηλεκτρονικού Φακέλου Εργασιών Μαθητή (eportfolio) ως μία εναλλακτική μορφή αξιολόγησης των μαθητών και ως εργαλείο αυτοαξιολόγησης από τους μαθητές. Η έρευνα διεξήχθη κατά τη διάρκεια του δεύτερου εξαμήνου του σχολικού έτους 2016-2017 με τη μέθοδο του ανώνυμου γραπτού ερωτηματολογίου το οποίο συμπληρώθηκε από 215 εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης όλων των ειδικοτήτων του νομού Αττικής. Από τα αποτελέσματα της έρευνας προκύπτει ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων θεωρεί, ότι πρέπει να αλλάξει ολοκληρωτικά το υφιστάμενο σύστημα αξιολόγησης των μαθητών, να εφαρμοστούν εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης και να καταργηθεί η ποσοτική αξιολόγηση. Αναφορικά με την αξιοποίηση του eportfolio για την αξιολόγηση και  την αυτοαξιολόγηση των μαθητών, οι ερωτηθέντες στη συντριπτική τους πλειοψηφία δηλώνουν ότι δεν γνωρίζουν καθόλου ή γνωρίζουν ελάχιστα για το eportfolio, καθώς και ότι δεν εφαρμόζουν καθόλου ή εφαρμόζουν ελάχιστα το eportfolio, αν και πάνω από τα δύο τρίτα των εκπαιδευτικών θεωρούν πως είναι αρκετά σημαντική η εφαρμογή του eportfolio ως μία εναλλακτική μορφή αξιολόγησης και αυτοαξιολόγησης του μαθητή.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Βιογραφικά Συγγραφέων
Μαρία Δημήτριος Δάρρα, "Πανεπιστήμιο Αιγαίου" και "Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο"

Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αιγαίου

Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης

Γνωστικό αντικείμενο: "Σχολική Παιδαγωγική: Εκπαιδευτικός σχεδιασμός και αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου"

Μέλος ΣΕΠ του ΕΑΠ στη θεματική ενότητα ΕΚΠ62 με τίτλο "Διοίκηση Εκπαιδευτικών Μονάδων"

Άγγελος Χαραλάμπους, Πανεπιστήμιο Αιγαίου
MEd, Εκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης
Αναφορές
Βιβλιογραφία
Ελληννόγλωσση
Βοσνιάδου, Σ. (2002). Πώς Μαθαίνουν οι Μαθητές. Αθήνα: Gutenberg.
Γρόσδος, Σ. (2006). Περιγραφική αξιολόγηση: μια πρόταση. Αξιολόγηση ή βαθμολογία; Στο Η αξιολόγηση στην εκπαίδευση: παιδαγωγική και διδακτική διάσταση: 71 κείμενα για την αξιολόγηση (Συλλογικό). Αθήνα: Αφοί Κυριακίδη.
Δουκάκης, Σ. (2006). Η συνεισφορά των φακέλων εργασιών (portfolios) και των eportfolios στη διδασκαλία Μαθηματικών εννοιών στο Λύκειο. Στο Β. Κατσαργύρης, Ε. Παναγιώτου, Α. Δέμης, Χ. Μηλιώνης, Ι. Ζάχος, Ι. Λυγάτσικας, & Ε. Καραγκούνη (Επιμ.) Η Διδασκαλία των Μαθηματικών στο Λύκειο. Πρακτικά Επιστημονικής Ημερίδας, 115-122. Αθήνα, Βαρβάκειος Σχολή.
Κολιάδης, Ε. (2002). Θεωρία Μάθησης και Διδακτική Πράξη. Αθήνα : Ελληνικά Γράμματα.
Κωνσταντίνου, Χ. (2000). Η αξιολόγηση της επίδοσης του μαθητή ως παιδαγωγική λογική και σχολική πρακτική. Αθήνα: Gutenberg.
Κωνσταντίνου Χ. (2002). Η αξιολόγηση της επίδοσης του μαθητή σύμφωνα με το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών. Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων, 7, 37-51.
Λάμνιας, Κ.& Τσατσαρώνη, Α. (1999). Σχολική Γνώση και Πρακτικές Αξιολόγησης: Ο Ρόλος τους σε σχέση με την Αποτυχία στο Σχολείο και τον Κοινωνικό Αποκλεισμό. Στο Σχολική Αποτυχία και Κοινωνικός Αποκλεισμός: Πρακτικά Η΄ Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου, 125-154, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Λιοναράκης Α. (2001). «Τέσσερις Γάμοι και μια κηδεία»: οι τέσσερις προϋποθέσεις για την χρήση της πληροφορίας στην εκπαίδευση και µια αιτία για την αποποίησή της. Στο Τσολακίδης, Κ. (Επιμ.), Η πληροφορική στην εκπαίδευση: Τεχνικές, Εφαρμογές, Κατάρτιση Εκπαιδευτικών. Πρακτικά Συνεδρίου, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Ελληνικών και Μεσογειακών Σπουδών, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Ρόδος, 14-15 Δεκεμβρίου 2001, 284-288.
Ματσαγούρας, Η. (2008). Εκπαιδεύοντας παιδιά υψηλών ικανοτήτων μάθησης: Διαφοροποιημένη συνεκπαίδευση. Αθήνα: Gutenberg.
Νικολού, Α. & Γεωργόπουλος, Α. (2012). Εγκατάσταση και Αξιοποίηση του ηλεκτρονικού χαρτοφυλακίου Mahara στην Εκπαιδευτική Διαδικασία. Στο Λούβρης Α., Πανώργιος Σ. & Φατούρος Σ. (Επιμ.), Πληροφορική και νέο σχολείο, Πρακτικά 6ου Πανελληνίου Συνεδρίου Καθηγητών Πληροφορικής, Πάτρα.
Παπαθανασίου, Γ. & Μανούσου, Ε. (2011). Ο Ψηφιακός Φάκελος Μαθητή (Ψ.Φ.Μ.) ως εργαλείο εφαρμογής συμπληρωματικής εξ αποστάσεως σχολικής εκπαίδευσης. 6ο Διεθνές Συνέδριο για την Ανοικτή & εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση, 6, 153-165.
Παπαχαραλάμπους, Π. (2008). Υποστήριξη τηλεκπαίδευσης με χρήση ePortfolio. Διπλωματική Μεταπτυχιακή Εργασία, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Παρούτσας, Δ. (2011). Ο Φάκελος Εργασιών Μαθητή ως μέσο αυθεντικής αξιολόγησης στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Διπλωματική Μεταπτυχιακή Εργασία στο πλαίσιο του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών με τίτλο: Σπουδές στην Εκπαίδευση, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Παύλου, Β. & Γουβιάς, Δ. (2007). Διερεύνηση στάσεων, αντιλήψεων και πρακτικών σε θέματα ισότητας φύλων ανάμεσα σε εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Με ειδική αναφορά στις νέες τεχνολογίες. Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Έρευνα στα πλαίσια του προγράμματος «Πυθαγόρας ΙΙ – Ενίσχυση Ερευνητικών Ομάδων στα Πανεπιστήμια».
Πουπάκη Ε. (2001). Οι Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνίας στο Ελληνικό Σχολείο του 2001- Αποτύπωση, δυσκολίες, προοπτική. Στο Τσολακίδης Κ. (Επιμ.), Η πληροφορική στην εκπαίδευση: Τεχνικές, Εφαρμογές, Κατάρτιση Εκπαιδευτικών. Πρακτικά Συνεδρίου, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Ελληνικών και Μεσογειακών Σπουδών, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, 290-298. Ρόδος.
Ρούσσος, Π. & Πολίτης, Π. (2004). Χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και στάσεις εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης απέναντι στις ΤΠΕ. Αθήνα: Πρακτικά 4ου Πανελλήνιου Συνεδρίου με θέμα Οι ΤΠΕ στην Εκπαίδευση. Αθήνα.
Σοφός, Α., & Λιάπη, Β. (2007). Η Σημασία των Νέων Τεχνολογιών και της Εννοιολογικής Χαρτογράφησης στη Δημιουργία Ενός Ψηφιακού Φακέλου Εργασιών του Μαθητή (Eportfolio): Μια Νέα Πρόκληση. Στο 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο των εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στη Διδακτική Πράξη. Σύρος.
Στυλιανού, Μ. (2013). Ψηφιακός φάκελος εργασιών (ePortfolio Assessment). Διπλωματική Μεταπτυχιακή εργασία, Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Σωτηρόπουλος, Γ. (2012). Αξιοποίηση Ηλεκτρονικής Μάθησης με εξειδικευμένα σενάρια χρήσης του συστήματος Mahara στην Ιατρική Εκπαίδευση. Διπλωματική Μεταπτυχιακή Εργασία, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
Τάσση, Ο. (2014). Οι σχέσεις των εκπαιδευτικών με τις Τεχνολογίες της Πληροφορίας και Επικοινωνιών στο σχολείο. Έρκυνα, Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών– Επιστημονικών Θεμάτων, 1, 200-215.
Τσαγκαρλή-Διαμαντή Ε. (2003). Αξιολόγηση - αυτοαξιολόγηση μαθητών και εκπαιδευτικών. Αθήνα: Λύχνος.
Τσούτσου, Δ. & Μπέρτσου, Σ. (2013). Πειραματική Μελέτη για την Αξιοποίηση του Ηλεκτρονικού Φακέλου Επιτευγμάτων (Eportfolio) στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Στο 7ο Πανελλήνιο Συνέδριο Καθηγητών Πληροφορικής, Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση – Προκλήσεις και Προοπτικές. Θεσσαλονίκη.
Φωτοπούλου, Χ. (2012). Το ePortfolio ως εκπαιδευτικό εργαλείο στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Διπλωματική Εργασία, Πανεπιστήμιο Πειραιώς.
Μεταφρασμένη
Klafki, W. (1987). Η αποστολή και η μεταρρύθμιση του Δημοτικού σχολείου. Παιδαγωγική επιθεώρηση, 6, 47-80.
MacBeath J. (2001). Η αυτοαξιολόγηση στο σχολείο. Στο Α. Ε. Χαρίσης, Αξιολόγηση σχολικής μάθησης. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.
Ξενόγλωσση
Abrami, P. & Barrett, H. (2005). Directions for research and development on electronic portfolios. Canadian Journal of Learning and Technology, 31(3), 1-15.
Barrett, H. & Knezek, D. (2003). Eportfolios: Issues in assessment, accountability and preservice teacher preparation. Paper presented at the American Educational Research Association Conference, Chicago, IL.
Barrett, H. C. (2007). Researching electronic portfolios and learner engagement: The REFLECT initiative. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 50(6), 436-449.
Beresford, W. & Cobham, D. (2011). Undergraduate students: Interactive, online experiences and eportfolio development. In International Conference on Information and Education Technology (ICIET).
Black, P. & Wiliam, D. (1998). Inside the black box: Raising standards through classroom assessment. Phi Delta Kappan, 80(2), 139-148.
Brown, D. (1998). New Ways of Classroom Assessment, revised. TESOL Press.
Brown, D. & Hudson, T. (1998). The alternatives in language assessment. TESOL Quarterly, 32(4), 653-675.
Canada, M. (2002). Assessing e-folios in the online class. New Directions for Teaching and Learning (91), 69-75.
Challis, D. (2005). Towards the mature ePortfolio: Some implications for higher education. Canadian Journal of Learning and Technology, 31(3). Ανακτήθηκε 21-03-17. https://www.learntechlib.org/d/43166.
Chan C. (2009). Assessment: Portfolio, Assessment Resources@HKU. University of Hong Kong.
Chappuis, S. & Stiggins, J. (2002). Classroom assessment for learning. Educational Leadership, 60(1), 40-43.
Coutinho, C. & Bottentuit, J. (2008b). The use of Web 2.0 tools to develop eportfolios in a teacher training program: An exploratory survey. Proceedings of 53th World Assembly of the International Council on Education for Teaching. University of Minho.
Craig, J. (2003). School portfolio development: A teacher knowledge approach. Journal of Teacher Education, 54(2), 122-134.
Dochy, F. (2001). A new assessment era: different needs, new challenges. Research Dialogue in Learning and Instruction, 10, 11-20.
Gaytan, J., & McEwen, B. (2009). Effective online instructional and assessment strategies. The American Journal of Distance Education, 21(3), 117-132.
Geeslin L. (2003). Student Self-Assessment in the Foreign Language Classroom: The Place of Authentic Assessment Instruments in the Spanish Language Classroom. Hispania, 86(4), 857-868.
Hallam, C. & Creagh, T. (2010). ePortfolio use by university students in Australia: A review of the Australian ePortfolio Project. Higher Education Research and Development, 29(2), 179-193.
Health, M. (2005). Are you ready to go digital? The pros and cons of electronic portfolio development. Library Media Connection, 23(7), 66-70.
Hendrickson, K. (2012). Assessment in Finland: A Scholarly Reflection on One Country’s Use of Formative, Summative, and Evaluation Practices. Mid-Western Educational Researcher, 25(1/2), 33-43.
Hoffman, V., Assaf, C. & Paris, G. (2001). High-stakes testing in reading: Today in Texas, tomorrow? The Reading Teacher 54(5), 482-492.
Hsieh, L. & Chen (2015). Students' Perspectives on Eportfolio Development and Implementation: A Case Study in Taiwanese Higher Education. Australasian Journal of Educational Technology, 31(6), 641-656.
Janisch, C., Liu, X. & Akrofi, A. (2007). Implementing Alternative Assessment: Opportunities and Obstacles. The Educational Forum, 71, 221-230.
Klampfer, A. & Köhler, T. (2013). Eportfolios@Teacher Training: An Evaluation of Technological and Motivational Factors. Paper presented at the International Association for Development of the Information Society (IADIS) International Conference on e-Learning, 126-134.
Knight, E., Hakel, D. & Gromko, M. (2006). The Relationship between Electronic Portfolio Participation and Student Success. Presented at Association for Institutional Research Annual Forum.
Landis, M., Scott, S. & Kahn, S. (2015). Examining the Role of Reflection in ePortfolios: A Case Study. International Journal of ePortfolio, 5(2), 107 - 121.
Lorenzo, G. & Ittelson, J. (2005a). An overview of eportfolios. Educause Learning Initiative Paper 1.
Love, T. & Cooper, T. (2004). Designing online information systems for portfolio-based assessment: Design criteria and heuristics. Journal of Information Technology Education, 3, 65-81
McMillan, J. & Hearn, J. (2008). Student Self-Assessment: The Key to Stronger Student Motivation and Higher Achievement. Educational Horizons, 87(1), 40 – 49.
Maher, M., & Gerbic, P. (2009). Eportfolios as a pedagogical device in primary teacher education: The AUT University experience. Australian Journal of Teacher Education, 34(5), 43-53.
Mason, R. & Williams, B. (2016). Using ePortfolio’s to Assess Undergraduate Paramedic Students: A Proof of Concept Evaluation. International Journal of Higher Education, 5(3), 146 – 154.
McMillan, J. (2004). Classroom assessment: principles and practice for effective instruction. 3rd edn, MA: Pearson, Boston.
McWhorter, R., Delello, J., Roberts, P., Raisor, C. & Fowler, D. (2013). A cross-case analysis of the use of web-based eportfolios in higher education. Journal of Information Technology Education: Innovations in Practice, 12, 253-286.
Meyer, C. (1992). What's the difference between authentic and performance assessment? Educational Leadership, 49, 39-40.
MOSEP – More Self-Esteem with my eportfolio (2007). Grab your future with an eportfolio! Leonardo Da Vinci – the European Program for Vocational Education and Training Pilot project, August 2006 - August 2008.
Nor Azlan M., Amin E., & Mohd, N. (2015). Are Students Ready to Adopt Eportfolio? Social Science and Humanities Context. Asian Social Science, 11(13), 269-275.
O’Malley, J., Pierce, L. (1996). Authentic Assessment for English Language Learning: Practical Approaches for Teachers. New York: Addison-Wesley Publishing.
Paris, S. & Ayres, L. (1994). Becoming Reflective Students and Teachers with Portfolios and Authentic Assessment. Washington: American Psychological Association.
Parker, J. (2005). Should you Encourage Students to Assess Themselves in Practice Learning? A Guided Self-Efficacy Approach to Practice Learning Assessment. Journal of Practice Teaching, 6(3), 8-30.
Parker, M., Ndoye, A. & Ritzhaupt, A. (2012). Qualitative Analysis of Student Perceptions of Eportfolios in a Teacher Education Program. Journal of Digital Learning in Teacher Education, 28(3), 99-107.
Ritzhaupt, A., Singh, O. & Seyferth, T. (2008). Development of the electronic portfolio student perspective instrument: an eportfolio integration initiative. Journal of Computing in Higher Education, 19(2).
Rolheiser, C. & Ross, J. (2001). Student self-evaluation: What research says and what practice shows. In Small R. & Thomas A. (Eds.), Plain talk about kids, 43–57. Covington, LA: Center for Development and Learning.
Roussos, P. (2007). The Greek computer attitudes scale: construction and assessment of psychometric properties. Computers in Human Behavior, 23, 578-590.
Segers, R. (1999). Assessment in student – centered education: does it make a difference? Uniscene Newsletter, 2, 6 – 9.
Strudler, N., & Wetzel, K. (2005). The diffusion of electronic portfolios in teacher education: Issues of initiation and implementation. Journal of Research on technology in Education, 37, 411-433.
Sluijsmans D., Dochy F. & Moerkerke G. (1999). Creating a Learning Environment by Using Self- Peer- and Co-Assessment. Learning Environment Research, 1, 293-319.
Tosh, D., Light, T., Fleming, K. & Haywood, J. (2005). Engagement with electronic portfolios: Challenges from the student perspective. Canadian Journal of Learning and Technology, 31(3), 1-15.
Tsagari, D. (2011). Investigating the ‘assessment literacy of EFL state school teachers in Greece. In Tsagari, D. & I. Csépes (eds.) Classroom-based language assessment. Frankfurt am Main: Peter Lang, 169-190.
Venn, J. J. (2000). Assessing students with special needs (2nd ed.). Upper Saddle River, NJ: Merrill.
Wade, A., Abrami, C. & Sclater, J. (2005). An electronic portfolio to support learning. Canadian Journal of Learning and Technology, 31(3), online version. Τελευταία ανάκτηση 21-03-17. http://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1073692.pdf.
Wall, K., Higgins, S., Miller, J. & Packard, N. (2006). Developing digital portfolios: Investigating how digital portfolios can facilitate pupil talk about learning. Technology. Pedagogy and Education, 15(3), 261-273.
Wuetherick, B. & Dickinson, J. (2015). Why eportfolios? Student Perceptions of ePortfolio Use in Continuing Education Learning Environments. International Journal of ePortfolio, 5(1), 39-53.