Εμπόδια και διδακτικά/μαθησιακά οφέλη υιοθέτησης/χρήσης Ανοικτών Εκπαιδευτικών Πόρων: ποσοτική έρευνα σε διδάσκοντες στην Ανώτατη Εκπαίδευση-συμμετέχοντες στη Δράση «Κάλλιπος»
Δημοσιευμένα:
Δεκ 21, 2017
Λέξεις-κλειδιά:
Ανοικτοί Εκπαιδευτικοί Πόροι Ανώτατη Εκπαίδευση διδάσκοντες υιοθέτηση/χρήση εμπόδια διδακτικά/μαθησιακά οφέλη
Περίληψη
Οι Ανοικτοί Εκπαιδευτικοί Πόροι (ΑΕΠ) αποτελούν σύγχρονες τεχνολογικές εφαρμογές στη διδασκαλία και μάθηση, που χρησιμοποιούνται, παγκοσμίως, στα πεδία της Ανοικτής και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (ΑεξΑΕ), της Εκπαίδευσης Ενηλίκων/Διά Βίου Μάθησης κ.ά.· τα τελευταία χρόνια, έχουν αξιοποιηθεί και σε Έργα/Δράσεις που έχουν υλοποιηθεί στην ελληνική Ανώτατη Εκπαίδευση. Στόχος της εργασίας είναι η αποτύπωση και διερεύνηση των απόψεων διδασκόντων-συμμετεχόντων στη Δράση «Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα/Κάλλιπος» (www.kallipos.gr) για εμπόδια και διδακτικά/μαθησιακά οφέλη υιοθέτησης/χρήσης ΑΕΠ στη διδασκαλία στην «τάξη». Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με τη χρήση ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου. Τα ερευνητικά ερωτήματα που έγινε απόπειρα να απαντηθούν -από τις εκατό (100) απαντήσεις διδασκόντων του δείγματος που έγιναν αντικείμενο ανάλυσης- είναι τα εξής: α. Σε τι βαθμό συμφωνούν/διαφωνούν οι διδάσκοντες του δείγματος με τα υπό διερεύνηση εμπόδια; β. Σε τι βαθμό απορρέουν (τα διερευνώμενα) διδακτικά οφέλη; γ. Με ποια συχνότητα προκύπτουν (τα διερευνώμενα) μαθησιακά οφέλη, με την υιοθέτηση/χρήση ΑΕΠ στη διδασκαλία στην «τάξη»; Σε γενικές γραμμές, στα αποτελέσματα της έρευνας επισημαίνονται θετικές αντιλήψεις των διδασκόντων (στην Ανώτατη Εκπαίδευση) του δείγματος για την υιοθέτηση/χρήση ΑΕΠ στη διδασκαλία στην «τάξη», άρα τα ερευνητικά ευρήματα συμβαδίζουν με τα δεδομένα της βιβλιογραφίας, σύμφωνα με τα οποία, όσοι είναι εξοικειωμένοι με τους ΑΕΠ, όπως και τα υποκείμενα της εν λόγω έρευνας – συμμετέχοντες στη Δράση «Κάλλιπος», αντιμετωπίζουν τους ΑΕΠ ευμενώς. Ειδικότερα, σε ό, τι αφορά τα διερευνώμενα εμπόδια υιοθέτησης/χρήσης ΑΕΠ στη διδασκαλία στην «τάξη», η μη υποστηρικτική ιδρυματική πολιτική αξιολογείται από τους διδάσκοντες ως ο πλέον ανασταλτικός παράγοντας, εύρημα που δικαιολογείται από τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής Ανώτατης Εκπαίδευσης. Τέλος, αναφορικά με τη διδακτική και μαθησιακή αποτελεσματικότητα της υιοθέτησης/χρήσης ΑΕΠ στη διδασκαλία στην «τάξη», στην πλειοψηφία τους οι διδάσκοντες αποφαίνονται πολύ θετικά για τα εξεταζόμενα διδακτικά και μαθησιακά οφέλη, πρωτευόντως για την εφαρμογή μεγαλύτερης ποικιλίας διδακτικών και μαθησιακών μεθόδων και την αύξηση της ικανοποίησης των φοιτητών από τη μαθησιακή τους εμπειρία.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Ενότητα
- Άρθρα
Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στα πρακτικά του συνεδρίου για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους. Άρθρα που δημοσιεύονται στα πρακτικά διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).
Αναφορές
Allen, I. E., & Seaman, J. (2014). Opening the curriculum: Open educational resources in US higher education, 2014. Pearson: Babson Survey Research Group. Retrieved October, 2017 from
Allen, I. E., & Seaman, J. (2016). Opening the Textbook: Educational Resources in Us Higher Education, 2015-16. Pearson: Babson Survey Research Group. Retrieved October, 2017 from
Belikov, O., & Bodily, R. (2016). Incentives and barriers to OER adoption: A qualitative analysis of faculty perceptions. Open Praxis, 8(3), 235-246. doi: 10.5944/openpraxis.8.3.308
Butcher, N. (2011, 2015). A Basic Guide to Open Educational Resources (OER). A. Kanwar & S. Uvalić-Trumbić (Eds.). Vancouver & Paris: Commonwealth of Learning & UNESCO. Retrieved October, 2017 from http://oasis.col.org/handle/11599/36
Butcher, N., & Moore, A. (2015). Understanding Open Educational Resources. Vancouver & Paris: Commonwealth of Learning & UNESCO. Retrieved October, 2017 from http://oasis.col.org/handle/11599/1013
Chae, B., & Jenkins, M. (2015). A Qualitative Investigation of Faculty Open Educational Resource Usage in the Washington Community and Technical College System: Models for Support and Implementation. SBCTC: Washington State Board for Community and Technical Colleges.
Retrieved October, 2017 from http://tinyurl.com/lpthvbp
COL (2017a). Open Educational Resources: Global Report 2017. Burnaby: COL. Retrieved October, 2017 from http://oasis.col.org/bitstream/handle/11599/2788/2017_COL_OER-GlobalReport.pdf?sequence=1&isAllowed=y
COL (2017b). Open Educational Resources: From Commitment to Action. Burnaby: COL. Retrieved October, 2017 from http://oasis.col.org/bitstream/handle/11599/2789/2017_COL_OERFrom-Commitment-to-Action.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Declaration, C. T. O. E. (2007). Cape Town Open Education Declaration: Unlocking the promise of open educational resources. Retrieved October, 2017 from http://www.capetowndeclaration.org/read-the-declaration
Delimont, N., Turtle, E. C., Bennett, A., Adhikari, K., & Lindshield, B. L. (2016). University students and faculty have positive perceptions of open/alternative resources and their utilization in a textbook replacement initiative. Research in Learning Technology, 24. doi:
3402/rlt.v24.29920
de los Arcos, B., Farrow, R., Pitt, R., Perryman, L.-A., Weller, M., & McAndrew, P. (2015). OER Research Hub Data 2013-2015: Educators. Open Education Research Hub. Retrieved October, 2017 from http://oro.open.ac.uk/47931/1/Educators_FINAL_OERRHData.pdf
de los Arcos, B., Farrow, R., Pitt, R., Perryman, L.-A., Weller, M., & McAndrew, P. (2015). OER Research Hub Data 2013-2015: Formal Learners. Open Education Research Hub. Retrieved October, 2017 from http://oro.open.ac.uk/47932/1/Formal_FINAL_OERRHData.pdf
Dhanarajan, G., & Porter, D. (2013). Open educational resources: An Asian perspective. Commonwealth of Learning and OER Asia. Retrieved October, 2017 from https://tinyurl.com/ya43d4sp
Falconer, I. J., Littlejohn, A., McGill, L., & Beetham, H. (2016). Motives and tensions in the release of open educational resources: The UKOER program. Australasian Journal of Educational Technology, 32(4). Retrieved October, 2017 from https://research-repository.standrews.ac.uk/bitstream/handle/10023/9166/Falconer_2016_Motives_tensions_AJET_92.pdf?sequence=1
Farrow, R., Pitt, R., de los Arcos, B., Perryman, L.-A., Weller, M., & McAndrew, P. (2015). Impact of OER use on teaching and learning: Data from OER Research Hub (2013–2014). British Journal of Educational Technology, 46(5), 972–976. Retrieved October, 2017 from
Farrow, R., Perryman, L.-A., de los Arcos, B., Weller, M., & Pitt, R. (2016). OER Hub Researcher Pack. OER Hub. Retrieved October, 2017 from
Hilton, J. (2015). The review project. Open Education Group. Retrieved October, 2017 from http://openedgroup.org/review
Hilton, J. (2016). Open educational resources and college textbook choices: a review of research on efficacy and perceptions. Educational Technology Research and Development, 64(4), 573-590. doi: 10.1007/s11423-016-9434-9
Hilton III, J., Wiley, D., Fischer, L., & Nyland, R. (2016). Guidebook to Research on Open Educational Resources Adoption. Retrieved October, 2017 from http://openedgroup.org/wpcontent/uploads/2016/08/OER-Research-Guidebook.pdf
Hoosen, S., Moore, D., & Butcher, N. (2016). Open Educational Resources (OER) Guide for Students in Post-Secondary and Higher Education. Retrieved October, 2017 from
Iiyoshi, T., & Kumar, M. V. (Eds.). (2008). Opening up education: The collective advancement of education through open technology, open content, and open knowledge. Cambridge, MA: MIT Press. Retrieved October, 2017 from https://www.cni.org/wpcontent/uploads/2014/07/9780262515016_Open_Access_Edition.pdf
Inamorato dos Santos, A., Punie, Y., & Castaño-Muñoz, J. (2016). Opening up Education: A Support Framework for Higher Education Institutions. Institute for Prospective Technological Studies. JRC Science for Policy Report. doi: 10.2791/293408
Jhangiani, R.S., Pitt, R., Hendricks, C., Key, J., & Lalonde, C. (2016). Exploring faculty use of open educational resources at British Columbia post-secondary institutions. Victoria, BC: BCcampus. Retrieved October, 2017 from https://bccampus.ca/files/2016/01/BCFacultyUseOfOER_final.pdf
Johnson, L., Adams Becker, S., Estrada, V., Freeman, A. (2015). NMC Horizon Report: 2015 Higher Education Edition. Austin, Texas: The New Media Consortium. Retrieved October, 2017 from https://library.educause.edu/~/media/files/library/2015/2/hr2015-pdf.pdf
Krelja Kurelovic, E. (2016). Advantages and limitations of usage of open educational resources in small countries. International Journal of Research in Education and Science (IJRES), 2(1), 136-142. Retrieved October, 2017 from
Kortemeyer, G. (2013). Ten years later: Why open educational resources have not noticeably affected higher education, and why we should care. Educause Review Online. Retrieved October, 2017 from http://www.educause.edu/ero/article/ten-years-later-why-open-educational-resourceshave-not-noticeably-affected-higher-education-and-why-we-should-ca
Moore, A., & Butcher, N. (2016). Guide to Developing Open Textbooks. Retrieved October, 2017 from
Orr, D., Rimini, M., & Van Damme, D. (2015). Open educational resources: A catalyst for innovation. Paris: Educational Research and Innovation, OECD Publishing. doi: 10.1787/9789264247543-en
Phalachandra, B., & Abeywardena, I.S. (2016). Open Educational Resources in the Commonwealth 2016. S. Mishra & I.S. Abeywardena (Eds.). Burnaby, Canada: Commonwealth of Learning. Retrieved October, 2017 from
Pitt, R. (2015). Mainstreaming Open Textbooks: Educator Perspectives on the Impact of OpenStax College open textbooks. The International Review of Research in Open and Distributed Learning (IRRODL) 16 (4): 133-155. Retrieved October, 2017 from
Prasad, D., & Usagawa, T. (2014). Towards development of OER derived custom-built open textbooks: A baseline survey of university teachers at the University of the South Pacific. The International Review of Research in Open and Distributed Learning, 15(4). Retrieved October, 2017 from http://www.irrodl.org/index.php/irrodl/article/view/1873/3005
Robinson, T. J., Fischer, L., Wiley, D., & Hilton, J. (2014). The impact of open textbooks on secondary science learning outcomes. Educational Researcher, 43(7), 341–351. doi: 10.3102/0013189X14550275
The William and Flora Hewlett Foundation (2013). White Paper: Open Educational Resources. Breaking the Lockbox on Education. Retrieved October, 2017, from
The William and Flora Hewlett Foundation (2015). Why we fund open textbooks (and plan to do more). Retrieved October, 2017, from http://www.hewlett.org/why-we-fund-open-textbooks-andplan-to-do-more/
The William and Flora Hewlett Foundation (2017). Q&A with TJ Bliss: It’s an exciting time for open educational resources. Retrieved October, 2017, from http://www.hewlett.org/qa-tj-blissexciting-time-open-educational-resources/
UNESCO/COL (2011, 2015). Guidelines for Open Educational Resources (OER) in Higher Education. Retrieved October, 2017 from http://unesdoc.unesco.org/images/0021/002136/213605e.pdf
UNESCO (2012). 2012 Paris OER declaration. Paris: UNESCO. Retrieved October, 2017 from
Weller, M. (2014). The Battle for Open: How openness won and why it doesn't feel like victory. London: Ubiquity Press. doi: 10.5334/bam
Weller, M., de los Arcos, B., Farrow, R., Pitt, B., & McAndrew, P. (2015). The Impact of OER on Teaching and Learning Practice. Open Praxis, 7(4), 351-361. doi: 10.5944/openpraxis.7.4.227
Weller, M., de los Arcos, B., Farrow, R., Pitt, R., & McAndrew, P. (2016). Identifying Categories of Open Educational Resource Users. In P. Blessinger & TJ. Bliss (Eds.), Open Education: International Perspectives in Higher Education, (pp. 73–92). doi: 10.11647/OBP.0103.04
Wenk, B. (2010). Open educational resources (OER) inspire teaching and learning. In Education Engineering (EDUCON), 2010 IEEE (pp. 435-442). IEEE. Retrieved October, 2017 from
Κουής, Δ., Δήμου, Α., Αναστασοπούλου, Χ., & Κουτσιλέου, Σ. (2015). Ηλεκτρονικά Συγγράμματα «Ανοικτής Πρόσβασης» - Μια πρόκληση για την Πολυτεχνειακή κοινότητα του ΕΜΠ. «Πολυτεχνειακά Νέα, 1(1). Ανακτήθηκε Οκτώβριο, 2017 από
Κουής, Δ., κ. συν. (2016). «Κάλλιπος» - Το μεγαλύτερο ψηφιακό Αποθετήριο Ακαδημαϊκών Ηλεκτρονικών Συγγραμμάτων Ανοικτής Πρόσβασης. HealJournal, 2(1), 10-28. Ανακτήθηκε Οκτώβριο, 2017 από http://healjournal.seab.gr/index.php/hli/article/view/84/49
Κουτσιλέου, Σ. (2017). Aξιοποίηση των Ανοικτών Εκπαιδευτικών Πόρων και Πρακτικών στην Ανώτατη Εκπαίδευση (Αδημοσίευτη Μεταπτυχιακή Εργασία). Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πάτρα. Ανακτήθηκε Οκτώβριο, 2017 από https://apothesis.eap.gr/handle/repo/36825
Μήτρου, Ν. (2015). Η Δράση «Κάλλιπος» για την ελληνική Ακαδημαϊκή και Ερευνητική Κοινότητα. Ανακτήθηκε Οκτώβριο, 2017 από
Παπαδημητρίου, Σ., & Λιοναράκης, Α. (2013). Ανοικτοί Εκπαιδευτικοί Πόροι και Ανοικτά Μαθήματα στην Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση. Διεθνές Συνέδριο για την Ανοικτή & εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση, 7(2A). doi: 10.12681/icodl.583
Σπανακά, Α., & Καμέας, Α. (2016). Πόσο ανοικτοί μπορεί να είναι οι Ανοικτοί Εκπαιδευτικοί Πόροι (ΑΕΠ); Παραδείγματα εφαρμογής και αξιοποίησης. Διεθνές Συνέδριο για την Ανοικτή & εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση, 7(1A). doi: 10.12681/icodl.532
