Πώς θεωρητικές έννοιες της εξΑΕ πραγματώνονται σε δράσεις μέσα από την ίδια τη διδασκαλία τους: Μεθοδολογικοί Σχεδιασμοί ;How the theoretical concepts of distance learning materialised through their teaching: Methodological Designs


Δημοσιευμένα: Δεκ 21, 2017
Λέξεις-κλειδιά:
Επικοινωνία συνεργασία Αλληλεπίδραση Εμπειρίες εξΑΕ καινοτόμοι μεθοδολογικοί σχεδιασμοί communication cooperation interaction Distance Education experiences innovative methodological designs
Ελένη Κώστα Νικολάου
Φανή Μίχη
Ειρήνη Φιλιππουπολίτου
Μαρία Φραγκάκη
Περίληψη

Θεωρητικές έννοιες, όπως η επικοινωνία, η συνεργασία και η αλληλεπίδραση, μεταξύ των μελών μια τάξης, συντελούν στη δημιουργία ενός εποικοδομητικού μαθησιακού πλαισίου. Η συμβολή των εννοιών αυτών σε όσους εκπαιδεύονται από απόσταση κρίνεται ακόμα πιο σημαντική, γιατί η γεωγραφική διασπορά τους και η μοναχική πορεία αυτομόρφωσής τους, μπορεί να επιτείνει αισθήματα απομόνωσης, μοναξιάς, αβεβαιότητας και ανασφάλειας. Βασικός σκοπός του παρόντος άρθρου είναι να αναδείξει, μέσα από τη βιωμένη εμπειρία των μεταπτυχιακών φοιτητών της Θεματικής Ενότητας (ΘΕ) «Ανοικτή και εξΑΕ» (ΕΠΑ65) του Ανοιχτού Πανεπιστημίου Κύπρου, πώς οι προαναφερόμενες έννοιες πραγματώνονται σε δράσεις, μέσα από τους στόχους, τη μεθοδολογική προσέγγιση, αλλά και το εκπαιδευτικό υλικό της θεματικής κατά την ακαδημαϊκή περίοδο 2016-2017. Το παρόν άρθρο διαπραγματεύεται μέσα από τη εμπειρία των φοιτητών α) τη διεπαφή των φοιτητών με το εκπαιδευτικό υλικό, β) τη σχέση μεταξύ Καθηγητή-Συμβούλου (ΚΣ) και Συντονιστή της ΘΕ και των φοιτητών, καθώς και γ) τη σχέση των φοιτητών μεταξύ τους σε συνάρτηση με τα διαφαινόμενα μαθησιακά αποτελέσματα. Η ανάδειξη βασικών εννοιών στην εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση (εξΑΕ) μέσα από την παρούσα μελέτη περίπτωσης, από τη μια στοχεύει να προσκαλέσει τον αναγνώστη να συμβιώσει την εμπειρία αυτή και από την άλλη να προτείνει καινοτόμους μεθοδολογικούς σχεδιασμούς που «μικραίνουν» την απόσταση και «μεγαλώνουν» την επιθυμία των φοιτητών για μια αποτελεσματική μορφή μάθησης από απόσταση.

 

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Βιογραφικό Συγγραφέα
Ελένη Κώστα Νικολάου

Καθηγήτρια Μέσης ΕΚπαίδευσης

Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια στο ΑΠΚΥ

Αναφορές
Aθανασούλα - Ρέππα Α. (2003). Ο Καθηγητής Σύμβουλος και η παρέμβασή του στην αντιμετώπιση του άγχους των εκπαιδευομένων στην εξΑΕ, 2ο Πανελλήνιο συνέδριο στην Ανοικτή και εξ αποστάσεως Εκπαίδευση, Αθήνα, εκδ. Προπομπός.
Aθανασούλα - Ρέππα Α. (2006) ρόλος του Καθηγητή – Συμβούλου στην Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση, στο: Λιοναράκης Α. (επιμ.) Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση – Στοιχεία Θεωρίας και Πράξης, Αθήνα, εκδ. Προπομπός.
Αναστασιάδης, Π. (2014). Η έρευνα για την ΕξΑΕ με τη χρήση των ΤΠΕ (e-learning) στο Ελληνικό Τυπικό Εκπαιδευτικό Σύστημα: Ανασκόπηση και προοπτικές για την Πρωτοβάθμια, Δευτεροβάθμια και Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Open Education- The Journal for Open and Distance Education and Educational Technology, Vol 10 (Νο 1). 5-32. DOI: http://dx.doi.org/10.12681/jode.9809
Ανδρεάτος, Α. (2007). Η συνεργατική μάθηση στα πλαίσια της ΑεξΑΕ. στο: A.Lionarakis (Ed.), Πρακτικά εισηγήσεων, 4th International Conference on Open and Distance Learning of Democracy in Education: Open Access and Distance Education (Vol. A). (σελ 249-259). Αθήνα: Προπομπός
Adams Becker, S., Cummins, M., Davis, A., Freeman, A., Hall Giesinger, C., & Ananthanarayanan, V. (2017). NMC horizon report: 2017 higher education edition. Austin, Texas: The New Media Consortium. DOI: http://dx.doi.org/10.19173/irrodl.v4i2.149
Βαγγελάτος, Α. & Φραγκάκη, Μ. (2014). Μάθηση και συνεργατικά περιβάλλοντα: Πόσο οι Τ.Π.Ε. αλλάζουν πραγματικά το ισχύον μαθησιακό μοντέλο; Πρακτικά1ου Πανελλήνιου Συνεδρίου eTwinning «Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στα Συνεργατικά Σχολικά Προγράμματα». Πάτρα.
Βασάλα, Π., & Ανδρεάδου, Δ. (2016). Η υποστήριξη από τους καθηγητές-συμβούλους και τους συμφοιτητές στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Οι απόψεις των αποφοίτων του μεταπτυχιακού προγράμματος «Σπουδές στην Εκπαίδευση» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Διεθνές Συνέδριο για την Ανοικτή & εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση, 5(2A). DOI:http://dx.doi.org/10.12681/icodl.438
Βελαώρα, Κ. (2014). Σύγχρονες λογισμικές πλατφόρμες για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση- Συγκριτική μελέτη (Αδημοσίευτη Πτυχιακή Εργασία). Ανώτατο Τεχνολογικό Ίδρυμα Θεσσαλίας, Λάρισα.
Bernard, R. M., Abrami, P. C., Lou, Y., Borokhovski, E., Wade, A., Wozney, L. & Huang, B. (2004). How does distance education compare with classroom instruction? A meta-analysis of the empirical literature. Review of educational research, 74(3), 379-439. DOI:10.3102/00346543074003379
Γκιόσος, Ι., & Κουτσούμπα, Μ. (2005). Θεωρητικές Προσεγγίσεις στο Σχεδιασμό και Ανάπτυξη Εκπαιδευτικού Υλικού στην ΑεξΑΕ. Στο Α. Λιοναράκης (Επιμ.), Ανοιχτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Παιδαγωγικές και Τεχνολογικές Εφαρμογές (σσ.39-52). Πάτρα: Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
Cleveland-Innes, M. F., & Emes, C. (2005). Social and academic interaction in higher education contexts and the effect on deep learning. NASPA Journal, 42(2), 241-262. DOI:http://dx.doi.org/10.2202/1949-6605.1475
Courau, S. (2000). Τα βασικά «εργαλεία» του εκπαιδευτή ενηλίκων. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Davidson, R. (2012). Wiki Use that Increases Communication and Collaboration Motivation. Journal of Learning Design, 5 (2), 38-49.Retrieved from https://www.jld.edu.au/article/view/256
Dohn, N. (2009). Web 2.0 - mediated Learning Inherent Tensions and Evident Challenges. International Journal of Computer-Supported Collaborative Learning, 4(3), 343-363.Retrieved from https://u.osu.edu/narmadapaulesetec5291/files/2014/07/pdf1-16gnzyw.pdf
Ζεμπύλας, Μ., Θεοδώρου, Μ. & Παυλάκης, Α. (2009). Συναισθήματα και Διαδικτυακή εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση: Το Παράδειγμα της Κύπρου Emotions and Online-Distance Education: The Case of Cyprus. The Journal for Open Education and Educational Technology, 5(1), 25 - 41.
Ζηγούρης, Φ. & Μαυροειδής (2011). Η επικοινωνία διδάσκοντα και διδασκόμενων στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Μελέτη περίπτωσης στο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Εκπαιδευτών του ΚΕΕ ΕΝ. ΑΠ. Ανοικτή Εκπαίδευση: το περιοδικό για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση και την Εκπαιδευτική Τεχνολογία, 7 (1), 69-86. DOI: http://dx.doi.org/10.12681/jode.9769
Garrison, D. R., & Shale, D. (1987). Mapping the boundaries of distance education: Problems in defining the field. American Journal of Distance Education, 1(1), 7-13. DOI: http://dx.doi.org/10.1080/08923648709526567
Garrison, D. R., & Cleveland-Innes, M. (2005). Facilitating cognitive presence in online learning: Interaction is not enough. The American journal of distance education, 19(3), 133-148. DOI: http://dx.doi.org/10.1207/s15389286ajde1903_2
Giossos, Y., Koutsouba, M., Lionarakis, A., & Skavantzos, K. (2009). Reconsidering Moore's transactional distance theory. European Journal of Open, Distance and E-learning, 12(2).
Gorsky, Α. & Caspi, A. (2005). A critical analysis of transactional distance. The Quarterly Review of Distance Education, 6(1), 1 – 11.
Holmberg, B. (1995). Theory and Practice of Distance Education. London: Routledge.
Ιωάννου, Ν. & Αθανασούλα-Ρέππα, Α. (2008). Οι ενεργητικές εκπαιδευτικές τεχνικές στη διδακτική πράξη της εκπαίδευσης ενηλίκων.10o Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου. Ανακτήθηκε από http://www.pek.org.cy/Proceedings_2008/pdf/o2.pdf
Joksimović, S., Gašević, D., Loughin, T. M., Kovanović, V., & Hatala, M. (2015). Learning at distance: Effects of interaction traces on academic achievement. Computers & Education, 87, 204-217. DOI: https://doi.org/10.1016/j.compedu.2015.07.002
Jonassen, D. H. (2000). Toward a design theory of problem solving. Educational technology research and development,48(4), 63-85.DOI:10.1007/BF02300500
Κόκκος, Α. (1998). Στοιχεία επικοινωνίας, Η έναρξη της πρώτης Ομαδικής Συμβουλευτικής Συνάντησης, Η προετοιμασία των Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων. Στο: Α. Κόκκος, Α. Λιοναράκης Ανοικτή και εξ αποστάσεως Εκπαίδευση Σχέσεις διδασκόντων – διδασκομένων, τόμος Β, Πάτρα, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
Keegan, D. (2001). Οι βασικές αρχές της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, μτφρ .Α. Μελίστα, Αθήνα: Μεταίχμιο.
Λιοναράκης, Α. (2001). Ανοικτή και εξ αποστάσεως πολυμορφική εκπαίδευση. Προβληματισμοί για μια ποιοτική προσέγγιση σχεδιασμού εκπαιδευτικού υλικού. Στο
Λιοναράκης, Α. (Επιμ.), Απόψεις και Προβληματισμοί για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση (σσ. 33-77). Αθήνα: Προπομπός.
Λιοναράκης, Α. (2006). Η θεωρία της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και η πολυπλοκότητα της πολυµορφικής της διάστασης. στο: Α. Λιοναράκης (επιµ.) Ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση-Στοιχεία θεωρίας και πράξης. Αθήνα: Προποµπός.
Λιοναράκης, Α. (2006). Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Πολυμορφική Εκπαίδευση: Προβληματισμοί για μία ποιοτική προσέγγιση σχεδιασμού διδακτικού υλικού. Ανακτήθηκε από http://elektra.teilar.gr/syncppt/
Λιοναράκης, Α. (2009). Η εκπόνηση μεθοδολογικής προσέγγισης (διδακτική) των προγραμμάτων διά βίου εκπαίδευσης από απόσταση. Αθήνα: Υπουργείο Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων/Γενική Γραμματεία Δια Βίου Μάθησης/Ινστιτούτο Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων.
Λιώτσιος, Κ., Δημητριάδης, Σ., Πομπόρτσης, Α. (2007). Μετασχηματίζοντας την παραδοσιακή διδασκαλία σε υβριδική μορφή στην ανώτατη εκπαίδευση: παράγοντες που επηρεάζουν τη διαδικασία. Στο Α. Λιοναράκης (Επιμ.), Μορφές Δημοκρατίας στην Εκπαίδευση: Ανοικτή Πρόσβαση και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση. Πρακτικά 4ου Διεθνούς Συνεδρίου για την ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση, Τόμος Α΄,(σσ. 450-461). Αθήνα: Προπομπός
Λοϊζίδου - Χατζηθεοδολούλου, Π., Βασάλα, Π., Κακούρης, Α., Μαυροειδής, Η. & Τάσιος, Π. (2001). Μορφές επικοινωνίας στις σπουδές από απόσταση και η συμβολή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία-η περίπτωση των σπουδαστών της μεταπτυχιακής Θ.Ε. ΑεξΑΕ του ΕΑΠ. Στο Λιοναράκης (Επιμ.) 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση (σσ. 75-88). Πάτρα: ΕΑΠ. Ανακτήθηκε από http://www.hou.gr/news/EXAGGELIA_SYNEDRIOU/synedrio/html/sect6/105.htm
Lee, J. W. M. & Mc Loughlin, C. (2010). Beyond Social Networking Tools and Web 2.0 Approaches in Dis¬tance Education. Στο G. Veletsianos (Ed.), Emerging Technologies in Distance Education, (pp. 61-87). Edmonton: AU Press, Athabasca University. Retrieved from http://www.aupress.ca/books/120177/ebook/04_Veletsianos_2010Emerging_Technologies_in_Distance_Education.pdf
Μανούσου, Ε., & Χαρτοφύλακα, Τ. (2011). Κοινωνικά
δίκτυα και μέσα κοινωνικής δικτύωσης στην εξ αποστάσεως τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ένταξη και χρήση των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία. Πρακτικά 2ου Πανελλήνιου Συνεδρίου (σσ. 497-510). Πάτρα: ΕΤΠΕ
Ματραλής, Χ. (1998). Ύπαρξη-Σχεδιασμός ειδικού εκπαιδευτικού υλικού. Στο Βεργίδης, Δ., Λιοναράκης, Α., Λυκουργιώτης, Α., Μακράκης, Β., Ματραλής, Χ. (επιμ), Ανοικτή και Εξ αποστάσεως εκπαίδευση: Θεσμοί και λειτουργίες Τόμος Α’ (σελ. 47-55). Πάτρα: Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Makani, J., Durier-Copp, M., Kiceniuk, D., & Blandford, A. (2016). Strengthening Deeper Learning Through Virtual Teams in E-learning: A Synthesis of Determinants and Best Practices. International Journal of E-Learning & Distance Education, 31(2). Retrieved from http://ijede.ca/index.php/jde/article/view/967/1635
Moore, M. G. (1989). Editorial: Three types of interaction.,American Journal of Distance Education 3 (3), 1-7. DOI: http://dx.doi.org/10.1080/08923648909526659
Moore, M.G. (1993). Theory of transactional distance. In D. Keegan (Ed.), Theoretical principles of distance education, (pp. 22-38). New York: Routledge Retrieved from http://www.c3l.uni-oldenburg.de/cde/support/readings/moore93.pdf
Παπαδημητρίου, Σ. Θ., & Λιοναράκης, Α. (2010). Ο Ρόλος του Καθηγητή - Συμβούλου και η ανάπτυξη μηχανισμού υποστήριξής του στην εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση. Open Education - The Journal for Open and Distance Education and Educational Technology Volume 6, Number 1 & 2. DOI: http://dx.doi.org/10.12681/jode.9754
Rogers, A. (1999). H Εκπαίδευση Ενηλίκων. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Sorg, J. J., & McElhinney, J. H. (2000). A Case Study Describing Student Experiences of Learning in a Context of Synchronous Computer-Mediated Communication in a Distance Education Environment.
Τζώτζου, Μ., & Μπιγιλάκη, Ν. (2013). Διερεύνηση των απόψεων φοιτητών του ΜΠΣ ‘Σπουδές στην Εκπαίδευση για την εξ αποστάσεως εξατομικευμένη μάθηση του ΕΑΠ - Μία μελέτη περίπτωσης. Ανοικτή Εκπαίδευση: το περιοδικό για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση και την Εκπαιδευτική Τεχνολογία, 9(1), 75-93.
Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes. Cambridge: Harvard University Press.
Wang, F., & Burton, J. K. (2010). Collaborative learning problems and identity salience: A mixed methods study. Journal of Educational Technology Development and Exchange (JETDE),3(1), 1. DOI: 10.18785/jetde.0301.01
Woo, Y., & Reeves, T. C. (2008). Interaction in Asynchronous Web-Based Learning Environments. Journal of Asynchronous Learning Networks, 12, 179-194.