ICODL

Τέταρτη γενιά ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και η επιστημολογία της αρετής

PDF
Δημοσιευμένα: Ιαν 22, 2022
DOI: https://doi.org/10.12681/icodl.3500
Άννα Αποστολίδου
Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
Περίληψη

Η παρούσα εργασία επισημαίνει την ανάγκη για επιστημολογική θεμελίωση της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ενόψει της μαζικής διάχυσης του παραδείγματος της από απόσταση μάθησης που υιοθετήθηκε σε παγκόσμια κλίμακα μετά την πανδημία του covid-19. Όπως υποστηρίζει, η ευρεία διάδοση μεθόδων και τεχνικών που προέκυψε από την μαζική συμμετοχή εκπαιδευτικών και μαθητών σε διαφορετικά μοντέλα διαδικτυακής μάθησης πυροδότησε τον επιστημονικό και δημόσιο διάλογο για τη σημασία και το ρόλο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στις σύγχρονες κοινωνίες. Αυτή η εξέλιξη αποτελεί μια ευκαιρία για την αναστοχαστική επανεξέταση των αρχών της ΑεξΑΕ, πάνω στις οποίες μπορούν να εφαρμοστούν μελλοντικές θεωρίες και μοντέλα μάθησης. Προς το σκοπό αυτό, το άρθρο στρέφεται προς τις πρόσφατες ζυμώσεις από τον χώρο της ηθικής φιλοσοφίας σχετικά με της επιστημολογία της αρετής, όπως αυτή έχει επεκταθεί τα τελευταία χρόνια για να συμπεριλάβει την εκπαιδευτικές πρακτικές που δίνουν έμφαση στην εμπρόθετη δράση και στην καλλιέργεια νοητικών ιδιοτήτων που σχετίζονται με το σύνολο του χαρακτήρα και κυρίως με τα κίνητρα της συμπεριφοράς των ατόμων, σε αντιδιαστολή με τον κυρίαρχο λόγο περί απόκτησης δεξιοτήτων και επιδίωξης της αποτελεσματικότητας. Λαμβάνοντας υπόψη την εν εξελίξει μετάβαση σε μια τέταρτη γενιά ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, όπου η διάχυτη υπολογιστική τεχνολογία και ο κονεκτιβισμός πρωτοστατούν στις συζητήσεις για την εκπαίδευση, η παρούσα εισήγηση στοιχειοθετεί την αναγκαιότητα για ανασκόπηση των επιστημολογιών των προηγούμενων γενεών της ΑεξΑΕ και για καλλιέργεια διαλόγου γύρω από τις τρέχουσες και μελλοντικές επιστημολογικές βάσεις του πεδίου.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στα πρακτικά του συνεδρίου για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους. Άρθρα που δημοσιεύονται στα πρακτικά διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).
Αναφορές
Anderson, T., & Dron, J. (2011). Three generations of distance education pedagogy. International Review of Research in Open and Distance Learning, 12(3). Retrieved from http://www.irrodl.org/index.php/irrodl/article/view/890
Arthur, W. B. (2009). The nature of technology: What it is and how it evolves. New York: Free Press.
Annas, J. (2003). The structure of virtue. Στο M. DePaul and L. Zagzebski (επιμ.), Intellectual virtues: Perspectives from ethics and epistemology (σσ. 15-55). Oxford: Clarendon Press.
Baehr, J. (2011). The inquiring mind: On intellectual virtues and virtue epistemology. Oxford: Oxford University Press.
Bates, A. T. (2019). Teaching in a digital age: Guidelines for designing teaching and learning for a digital age, 2nd Edition. Vancouver, B.C.: Tony Bates Associates Ltd. https://pressbooks.bccampus.ca/teachinginadigitalagev2/
Bates, Τ. (2020, April 14). Post-Covid-19 predictions in online learning [Video]. YouTube. 2020 #GastaGoesGlobal online event "What Will (Online) Education Look Like?" https://www.youtube.com/watch?v=TNwJZH0pYUk
Bevan, R. (2009). Expanding rationality: The relation between epistemic virtue and critical thinking. Educational Theory, 59(2), 167-179.
Bolter, J. D. (2001). Writing space: Computers, hypertext, and the remediation of print. New York: Routledge.
Bostrom, N. (2005). A history of transhumanist thought. Journal of Evolution and Technology, 14(1), 1-25.
Bozkurt, A., & Sharma, R. C. (2020). Education in normal, new normal, and next normal: Observations from the past, insights from the present and projections for the future. Asian Journal of Distance Education, 15(2), i-x.
Christensen, C. (1997). The innovator’s dilemma: When new technologies cause great firms to fail. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Christensen, C., Horn, M., & Johnson, C. (2008). Disrupting class: How disruptive innovation will change the way the world learns. New York: McGraw Hill.
Collier, A., & Ross, J. (2016). Complexity, mess and not-yetness: Teaching online with emerging technologies. Στο G. Venetsianos (επιμ.), Emergence and innovation in digital learning: Foundations and applications (σσ. 17-33). Athabasca University Press.
Cooper, P. A. (1993). Paradigm shifts in designed instruction: From behaviorism to cognitivism to constructivism. Educational Technology, 33(5), 12-19.
Downes, S. (2012). Connectivism and connective knowledge: Essays on meaning and learning networks. https://www.downes.ca/files/books/Connective_Knowledge-19May2012.pdf
Dron, K. (2014). Innovation and change: Changing how we change. Στο O. Zawacki-Richter & T. Anderson (επιμ.), Online Distance Education: Towards a Research Agenda (σσ. 237-266). Athabasca University Press.
Floridi, L. (2015). The Onlife Manifesto: Being human in a hyperconnected era. Springer Nature.
Foroughi, A. (2015). The theory of connectivism: Can it explain and guide learning in the digital age? Journal of Higher Education Theory and Practice, 11-26. http://t.www.na-businesspress.com/JHETP/ForoughiA_Web15_5.pdf
Greco, J., & Turri, J. (2017). Virtue epistemology: Contemporary readings. Cambridge, MA: MIT Press.
Harasim, L. (2012). Learning theory and online technologies. New York/London: Routledge.
Heersmink, R. (2018). A virtue epistemology of the Internet: Search engines, intellectual virtues and education. Social Epistemology, 32(1), 1-12.
Jenkins, H. (2007). Confronting the challenges of participatory culture: Media education for the 21st century (Part One). Nordic Journal of Digital Literacy, 2(01), 23-33.
Keegan, D. (1986). The foundations of distance education. London: Croom Helm.
Lionarakis, A. (2003). A preliminary framework for a theory of Open and Distance Learning – the evolution of its complexity. Στο A. Szucs & E. Wagner (επιμ.), The quality dialogue: Integrating quality cultures in flexible, distance and elearning, Proceedings of the 2003 EDEN Annual Conference (pp. 42-47). Rhodes: EDEN
Lyotard, J-F (1984). The post-modern condition: A report on knowledge. Manchester: Manchester University Press.
McQuillan, C. (2011). The real state of emergency: Agamben on Benjamin and Schmitt. Studies in Social and Political Thought, 18, 96-108.
Naidoo, L. (2011). Epistemology as totality in higher distance education: The integration of e-learning in pedagogy. Progressio, 33(2), 106-120.
Ortwein M. (2017). Virtue epistemology and education. In: M.A. Peters (επιμ.), Encyclopedia of educational philosophy and theory. Singapore: Springer. https://doi.org/10.1007/978-981-287-588-4_371
Pacheco, J. A. (2020). The “new normal” in education. Prospects, 1-12. https://link.springer.com/article/10.1007/s11125-020-09521-x
Pangrazio, L. (2016). Reconceptualising critical digital literacy. Discourse: Studies in the Cultural Politics of Education, 37(2), 163-174.
Peters, M. A., & Jandrić, P. (2019). Posthumanism, open ontologies and bio-digital becoming: Response to Luciano Floridi’s Onlife Manifesto. Educational Philosophy and Theory, 51(10), 971-980.
Pritchard, D. (2013). Epistemic virtue and the epistemology of education. Journal of Philosophy of Education, 47(2), 236-247.
Segaran, T. (2007). Programming collective intelligence. Sebastopol, CA: O΄ Reilly.
Siegel, H. (2008). Is ‘education’ a thick epistemic concept? Philosophical Papers, 37(3), 455–469.
Siemens, G. (2005). Connectivism: A learning theory for the digital age. International Journal of Instructional Technology and Distance Learning, 2(1), 1-9. Ανακτήθηκε 11 Απριλίου, 2021 από http://www.itdl.org/Journal/Jan_05/index.htm
Siemens, G. (2008). Learning and knowing in networks: Changing roles for educators and designers. ITFORUM for Discussion, 1-26.
Weinstock, M., Kienhues, D., Feucht, F. C., & Ryan, M. (2017). Informed reflexivity: Enacting epistemic virtue. Educational Psychologist, 52(4), 284-298.
Zagzebski, L. (2010). Virtues of the mind: An inquiry into the nature of virtue and the ethical foundation of knowledge. New York: Cambridge University Press.
Γάκης, Π., Παρτσαδάκης, Σ., Τσελεπή, Μ. Ρ., Μανούσου, Ε., Σακοβέλη, Π., & Λιοναράκης, Α. (2016). Καλλιεργώντας… τις αξίες ζωής στην εκπαίδευση. Μελέτη περίπτωσης: Η υλοποίηση ενός εργαστηρίου για τη συνεργασία σε μαθητές Β΄ Λυκείου του Πρότυπου Πειραματικού ΓΕΛ Πατρών. Διεθνές Συνέδριο για την Ανοικτή & εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση, 7(1A), 50-65.
Γιασιράνης, Σ., & Σοφός, Α. Λ. (2021). Η αποτίμηση από την πλευρά των εκπαιδευτικών της αξιοποίησης της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης εν μέσω πανδημίας: Στάσεις, προβλήματα και προοπτικές. 1ο Διεθνές Διαδικτυακό Εκπαιδευτικό Συνέδριο Από τον 20ο στον 21ο αιώνα μέσα σε 15 ημέρες, (1), 136-144.
Λιοναράκης, Α. (2001). Ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση και διαδικασίες μάθησης. Στο Α. Λιοναράκης (επιμ.), Απόψεις και Προβληματισμοί για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση (σσ. 33-52). Αθήνα: Προπομπός.
Λιοναράκης, Α., & Φραγκάκη, Μ. (2009). Στοχαστικο-κριτικά μοντέλα επαγγελματικής ανάπτυξης και επιμόρφωσης στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση: Μια πρόταση με πολυμορφική διάσταση. Διεθνές Συνέδριο για την Ανοικτή & εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση, 5(2A), 228-243. https://eproceedings.epublishing.ekt.gr/index.php/openedu/article/view/468/442
Μαυροειδής, Η., Γκιόσος, Ι. & Κουτσούμπα, Μ. (2014). Επισκόπηση θεωρητικών εννοιών στην εκπαίδευση από απόσταση. Ανοικτή Εκπαίδευση – Το Περιοδικό για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση και Εκπαιδευτική Τεχνολογία, 10(1), 88-100. https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/openjournal/article/view/9814