ICODL

Η αυτοκατευθυνόμενη μάθηση σε προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Ο ρόλος του εκπαιδευτή ενηλίκων

PDF
Δημοσιευμένα: Φεβ 10, 2020
DOI: https://doi.org/10.12681/icodl.2429
Λέξεις-κλειδιά:
αυτοκατευθυνόμενη μάθηση εκπαίδευση ενηλίκων εξ αποστάσεως εκπαίδευση εκπαιδευτής ενηλίκων
ΣΟΦΙΑ ΣΑΒΒΑΣ ΚΑΛΟΓΡΙΔΗ
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
Περίληψη

Η μεγάλη ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών έχει επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην εκπαίδευση, ιδιαίτερα στην εκπαίδευση ενηλίκων και στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Η ευρεία χρήση των ψηφιακών μέσων επικοινωνίας έχουν δώσει μεγάλη ώθηση στα προγράμματα της εξ αποστάσεως εκπαίδευση μέσω της ηλεκτρονικής μάθησης. Η ανάγκη οι εκπαιδευόμενοι να εκπαιδευτούν αποτελεσματικά στο νέο μαθησιακά περιβάλλον έφερε εκ νέου στο προσκήνιο την αυτοκατευθυνόμενη μάθηση (self-directinglearning). Αρκετές έρευνες και μελέτες έχουν καταδείξει την ανάγκη οι σπουδαστές, αλλά και γενικά οι ενήλικοι εκπαιδευόμενοι, να αποκτήσουν ικανότητες αυτοκατευθυνόμενης μάθησης, ώστε να είναι ικανοί να διαχειριστούν την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, καθώς και τον τεράστιο όγκο πληροφοριών που κατακλύζει το διαδίκτυο προς όφελος της κριτικής και με νόημα μάθησης. Ο στόχος αυτής της εργασίας είναι να αναδείξει τη σημασία που έχει τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, που παρέχουν εξ αποστάσεως εκπαίδευση σε ενήλικες, να εντάξουν τη διδασκαλία της αυτοκατευθυνόμενης μάθησης στον σχεδιασμό των εκπαιδευτικών τους προγραμμάτων. Στην κατεύθυνση αυτή, μπορούν να αξιοποιηθούν οι θεωρητικές προσεγγίσεις της εκπαίδευσης ενηλίκων, καθώς και οι εφαρμογές που έχουν γίνει στο πεδίο, οι οποίες δεν αντιμετωπίζουν την αυτοκατευθυνόμενη μάθηση ως ατομικό χαρακτηριστικό, αλλά ως διαδικασία που επικεντρώνεται στην αυτονομία και στη χειραφέτηση των εκπαιδευομένων. Στην εργασία τονίζονται ακόμα τα στοιχεία αυτοκατευθυνόμενης μάθησης, με τα οποία χρειάζεται να εμπλουτιστούν τα προγράμματα αυτά, αλλά και ο ρόλος του εκπαιδευτή ενηλίκων στην κατεύθυνση της ενδυνάμωσης των ικανοτήτων αυτοκατευθυνόμενης μάθησης των εκπαιδευομένων μέσω της διδασκαλίας και της συμβουλευτικής.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στα πρακτικά του συνεδρίου για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους. Άρθρα που δημοσιεύονται στα πρακτικά διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).
Βιογραφικό Συγγραφέα
ΣΟΦΙΑ ΣΑΒΒΑΣ ΚΑΛΟΓΡΙΔΗ, ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
Η Σοφία Καλογρίδη σπούδασε αρχικά Πολιτικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και στη συνέχεια Παιδαγωγικά, εκπονώντας διδακτορική διατριβή στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, στο πεδίο των Επιστημών της Αγωγής. Εργάστηκε ως Εκπαιδευτικός ΠΕ από το 1985 σε δημοτικά σχολεία του Ν. Αττικής. Από το 2003 είναι Σχολική Σύμβουλος στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Σήμερα είναι Σχολική Σύμβουλος στην 7η Εκπαιδευτική Περιφέρεια ΠΕ Αττικής. Έχει αναπτύξει πλούσιο επιμορφωτικό έργο σε Περιφερειακά Επιμορφωτικά Κέντρα (ΠΕΚ), όπου εκλέχθηκε δύο φορές αιρετό μέλος των διοικήσεων (Γ΄ Αθήνας και Λαμίας). Σήμερα είναι Υποδιευθύντρια στο 1ο Περιφερειακό Επιμορφωτικό Κέντρο Αθήνας. Το 2011 εργάστηκε ως συντονίστρια των επιμορφωτών – επιμορφωτών των εκπαιδευτικών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και εμπειρογνώμονας εκπαιδευτικής πρακτικής και εφαρμογών για την παραγωγή επιμορφωτικού υλικού στο Μείζον Πρόγραμμα Επιμόρφωσης, που υλοποιήθηκε από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Από το 2004 εργάζεται παράλληλα ως Καθηγήτρια – Σύμβουλος στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, στο πεδίο της Εκπαίδευσης Ενηλίκων. Είναι, επίσης, πιστοποιημένη επιμορφώτρια ενηλίκων από τον ΕΟΠΠΕΠ (ΕΚΕΠΙΣ), αξιολογήτρια προγραμμάτων εκπαίδευσης ενηλίκων, καθώς και αξιολογήτρια στις εξετάσεις πιστοποίησης εκπαιδευτικής επάρκειας των εκπαιδευτών ενηλίκων. Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται σε θέματα σχετικά με την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, τη μάθηση (ανηλίκων και ενηλίκων), τις καινοτόμους μεθόδους και τεχνικές διδασκαλίας. Έχει πάρει μέρος σε αρκετά συνέδρια και έχει δημοσιεύσει μελέτες και άρθρα σε εκπαιδευτικά βιβλία και περιοδικά.
Αναφορές
Bates, T. (2012). What's right and what's wrong about Coursera-style MOOCs? http://www.tonybates.ca/2012/08/05/whats-right-and-whats-wrong-aboutcoursera-style-moocs. Brockett, R. & Hiemstra, R. (1991). Self- Direction in Adult Learning: Perspectives on Theory, Research, and Practice. New York: Rutledge.
Boyd, D. (2004). The characteristics of successful online students. New Horizons in Adult Education and Human Resource Development, 18(2):31–9.
Brookfield, S. (1985). Self-Directed-Learning: A Critical Review of Research. In Steven Brookfield (ed). Self-Directed-Learning: From Theory to Practice. New Directions for Continuing Education, no 25. San Francisco: Jossey -Bass.
Brookfield, S. (1993). Self-Directed-Learning, Political Clarity and the Critical Practice of Adult Education. Adult Education Quarterly, 43(4), 227-242.
Brookfield, S. (1996), Breaking the code. Engaging practitioners in critical analysis of adult educational literature. In Edwards, R., Hanson, A. & Raggett, P.(eds). Boundaries of Adult Learning (pp.57-81). London: Rutledge.
Candy, P. (1991). Self-direction for lifelong learning: A comprehensive guide to theory and practice. San Francisco: Jossey Bass.
Candy, P. C. (2004). Linking thinking and Self-directed learning in the digital age. Canberra City: Australian Government: Department of Education, Science and Training. http://www.voced.edu.au/content/ngv31516.
Collins, M. (1991). On contemporary practice and research. Self – directed learning to critical theory. In M. Collins (ed) Adult Education as Vocation. London: Routledge.
Crow, G. (1991). Teaching Learners to Be She-Directed. Adult Education Quarterly, 41, 125-149.
Garrison, D.R. (1997b). Self-Directed Learning: Toward a Comprehensive Model. Adult Education Quarterly, 48(1), 18-33.
Garrison, D.R. (20112). E-Learning in the 21st Century. A Framework for Research and Practice. New York and London: Routledge.
Giuseffi, F.G. (2018). Emerging Self-Directed-Learning Strategies in the Digital Age. IGI Global.
Hammond, M., & Collins, R. (1991). Self-Directed-Learning: Critical Practice. London: Nichols GP Publishing.
Καλογρίδη, Σ. (2011). Η Αυτοκατευθυνόμενη Μάθηση ως Στρατηγική Μάθησης των Εκπαιδευτών Ενηλίκων. Στο: Α. Παπασταμάτης, Ε. Βαλκάνος, Ε. Πανιτσίδου και Γ. Ζαρίφης (2011). Δια Βίου Μάθηση και Εκπαιδευτές Ενηλίκων. Θεωρητικές και Εμπειρικές προσεγγίσεις (42-58). Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
Kohan, N., Arabshahi, K.S., Mojtahedzadeh, R., Abbaszadeh, A., Rakhshani, T., and Emami, A. (2017). Self- directed learning barriers in a virtual environment: a qualitative study. J Adv Med Educ Prof., 5(3), 116–123.
Κόκκος, Α. (2005). Εκπαίδευση Ενηλίκων. Ανιχνεύοντας το πεδίο. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Knowles, M. (1975). Self– Directed Learning. New York: Association Press.
Freire, P. (1976). Η αγωγή του καταπιεζόμενου. Αθήνα: Ράππα.
Manning, G. (2007). Self-Directed Learning: A Key Component of Adult Learning Theory. Journal of the Washington Institute of China Studies, 2. https://www.bpastudies.org/bpastudies/rt/printerFriendly/38/78.
Maslow, A. (1972). Motivation and Personality. New York: Harper Collins.
Merriam, S., & Caffarella. R. (1999). Learning in Adulthood: A Comprehensive Guide. London: Jossey -Bass.
Merriam, S. (2001). Andragogy and self-directed learning: Pillars of adult learning theory. New Directions for Adult and Continuing Education, 89, 3-13.
Mezirow, J. (1985a). A Critical Theory of Self-Directed Learning. In Steven Brookfield (ed). Self-Directed-Learning: From Theory to Practice. New Directions for Continuing Education, no 25. San Francisco: Jossey-Bass.
Mezirow, J. (1985b). A Critical Theory of Self-Directed Learning, New Directions for Continuing Education, 25, 17-30.
Moore, M. (1986). Self-Directing Learning and Distance Education. Journal of Distance Education, 1, 7-24.
Rogers, A. (1999). Η Εκπαίδευση Ενηλίκων. (Μτφρ. Μ. Παπαδοπούλου & Μ. Τόμπρου). Αθήνα: Μεταίχμιο.
Rogers, A. (2005). Η δια βίου μάθηση στις μέρες μας-Θέματα και προκλήσεις. Στο: Επιστημονική Ένωση Εκπαίδευσης Ενηλίκων. 1οΣυνέδριο (2004). Αθήνα: Μεταίχμιο.
Rogers, C. (1969). Freedom to Learn: A view of what education might become. Colombus, OH: Charles Merril.
Rogers, C. (1983). Freedom to Learn for the 80’s. Colombus, OH: Charles Merril.
Randall, J.G. (2015). Mind Wandering and Self-directed Learning: Testing the Efficacy of Self-Regulation Interventions to Reduce Mind Wandering and Enhance Online Training. Houston: Rice University (Dissertation).
Rashid, T., & Aghar, H.M. (2016). Technology use, self-directed learning, student engagement and
academic performance: Examining the interrelations. Computers in Human Behavior, 63, 604-612.
Rothwell, J.W., & Sensenig, K.J. (1999). The Sourcebook for Self-directed Learning. USA: HRD Press Inc.
Song, L., & Hill, J.R. (2007). A Conceptual Model for Understanding Self-Directing Learning in Online Environments. Journal of Interactive Online Learning, 6 (1), 27- 42. (ISSN:1541-4914).
Tennant, M. (1992). The Staged Self-Directed Learning Model. https://doi.org/10.1177/074171369204200304.
Tough, A. (1972). The Adult’s Learning Projects. A Fresh Approach to Theory and Practice in Adult Learning. Research in Education Series, 1, The Ontario Institute for Studies in Education.