ICODL

Η αναγκαιότητα ανάπτυξης συστημάτων υποστήριξης στην ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση: Βασικά ζητήματα και καλές πρακτικές

Χωρίς τίτλο
Δημοσιευμένα: Dec 21, 2017
DOI: https://doi.org/10.12681/icodl.1385
Λέξεις-κλειδιά:
σύστημα υποστήριξης φοιτητών εξ αποστάσεως εκπαιδευτικά περιβάλλοντα
Αντώνης Λιοναράκης
Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
Άννα Αποστολίδου
Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
Ευαγγελία Μανούσου
Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
Έφη Λιγούτσικου
Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
Βασιλική Ιωακειμίδου
Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
Σοφία Παπαδημητρίου
Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
Αντωνία-Μαρία Χαρτοφύλακα
Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
Μαριάννα Σταμάτη
Hellenic Open University
Περίληψη
Η εκπαιδευτική υποστήριξη των φοιτητών στον χώρο της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (ΑεξΑΕ) αποτελεί μια πολύπλευρη και καθοριστική παράμετρο ενίσχυσης και προώθησης της μαθησιακής και ακαδημαϊκής πορείας των εκπαιδευομένων. Πρόκειται για μια διαπίστωση που αντλεί από πλήθος ερευνητικών πορισμάτων περί της αναγκαιότητας αποτελεσματικής υποστήριξης των φοιτητών προκειμένου να αξιοποιηθεί στον μέγιστο βαθμό το εν δυνάμει μαθησιακό υπόβαθρό τους συναρτήσει των διαθέσιμων ψηφιακών επιλογών της ΑεξΑΕ, ως πολυμορφικής εκπαιδευτικής και μαθησιακής διεργασίας. Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι η συνοπτική παρουσίαση του πλαισίου που διατρέχει την εν εξελίξει ερευνητική προσπάθεια του προγράμματος ΠΕΝΕΡ-16 του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ), επιτονίζοντας την αναγκαιότητα ανάπτυξης ολοκληρωμένου υποστηρικτικού συστήματος φοιτητών στην κοινότητα μάθησης ενός εξ αποστάσεως εκπαιδευτικού τριτοβάθμιου ιδρύματος. Για τον σκοπό αυτό αρχικά παρουσιάζονται οι περιοχές υποστήριξης ειδικού ενδιαφέροντος, που διαρθρώνουν τη θεωρητική διερεύνηση του ερευνητικού προγράμματος (ΠΕΝΕΡ-16). Εν συνεχεία, η παράθεση καλών πρακτικών υποστήριξης εξ αποστάσεως πανεπιστημίων διεθνώς, αναδεικνύουν την αναγκαιότητα ύπαρξης υποστηρικτικού πλαισίου συνυφασμένου και με το ανάλογο πολιτισμικό πλαίσιο της αντίστοιχης χώρας αναφοράς, με στόχο την περαιτέρω καλλιέργεια ακαδημαϊκών και κοινωνικών δεσμών τόσο στον χώρο του πανεπιστημίου όσο και στο ευρύτερο κοινωνικό-πολιτικό πλαίσιο.
Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στα πρακτικά του συνεδρίου για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους. Άρθρα που δημοσιεύονται στα πρακτικά διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).
Αναφορές
Aggeli, A., &Vassala, P. (2003). Women in Distance Learning: 2nd Chance or 3rd Shift? EDEN Annual Conference. The quality dialogue: Integrating quality cultures in flexible, distance and e-learning, pp. 156-261.
Arnold, R. (2004). Models of Student Support within the University of London External System: Historical Development and Future Evolution. European Journal of Open, Distance and E-Learning. Ανακτήθηκε 10 Δεκεμβρίου, 2016, από http://www.eurodl.org/materials/contrib/2004/Arnold.pdf.
Baker, D. (2011). Designing and Orchestrating Online Discussion. Merlot Journal of Online Learning and Teaching, (7) 3. Ανακτήθηκε 17 Νοεμβρίου, 2016, από http://jolt.merlot.org/vol7no3/baker_0911.pdf.
Bernath, U., Kleinschmidt, A., Walti, C. & Zawacki, O. (2003). Challenges for Study Centers in an Electronic Age: A case study of the Center for Distance Education at Carl von Ossietzky University of Oldenburg in Germany, International Review of Research in Open and Distance Learning, 4, 1. Ανακτήθηκε 28 Οκτωβρίου, 2016, από http://www.irrodl.org/index.php/irrodl/issue/view/15.
Bird, J. & Morgan, C. (2003). Adults Contemplating University Study at a Distance: Issues, themes and concerns, International Review of Research in Open and Distance Learning, 4, 1. Ανακτήθηκε 28 Οκτωβρίου, 2016, από http://www.irrodl.org/index.php/irrodl/issue/view/15.
Brown, T. H. & Mbati, L. S. (2015). Mobile Learning: Moving Past the Myths and Embracing the Opportunities, International Review of Research in Open and Distributed Learning, 16, 2, pp. 115-135. Ανακτήθηκε 8 Νοεμβρίου, 2016, από http://www.irrodl.org/index.php/irrodl/issue/view/68.
Butcher, N., & Hooser, S. (2014). A Guide to Quality in Post-Traditional Online Higher Education. Academic.
Butcher, N., & Wilson-Strydom, M. (2013). A Guide to Quality in Online Learning. Academic Partnerships.
CHE (2014). Distance Higher Education Programmes in a Digital Era: Good Practice Guide, pp. pp. 42-48. Pretoria: CHE. Ανακτήθηκε 24 Μαρτίου, 2015, από http://www.che.ac.za/sites/default/files/publications/CHE%20%20Distance%20Higher%20Education.pdf.
Choudhry, A., Gujjar, A., & Hafeez, M. (2008). Comparative Study Of Student Support Services Of AIOU and UKOU. Turkish Online Journal of Distance Education, Vol 9, No.1. Ανακτήθηκε 20 Δεκεμβρίου, 2016, από http://www.academicjournals.org/article/article1379612781_Gujjar%20et%20al.pdf.
Clair, D.(2015). A Simple Suggestion for Reducing First Time Online Student Anxiety, Merlot Journal of Online Learning and Teaching, (11), 1.Ανακτήθηκε 15 Νοεμβρίου, 2016, από http://jolt.merlot.org/vol11no1/StClair_0315.pdf.
De Moraes, M., Rodrigues, C., Flavia, P., Matuzawa, L. & Fiuza, P. J. (2003). Supporting Distance Students Using the Internet: A Brazilian experience. Research Notes, International Review of Research in Open and Distance Learning, 4, 1. Ανακτήθηκε 28 Δεκεμβρίου, 2016, από http://www.irrodl.org/index.php/irrodl/issue/view/15.
Dearnley, C. (2003). Student Support in Open Learning: Sustaining the process, International Review of Research in Open and Distance Learning, 4, 1. Ανακτήθηκε 28 Οκτωβρίου, 2016, από http://www.irrodl.org/index.php/irrodl/issue/view/15.
Dimri, Α. (2015).Mechanism Of f2f Student Support In Open And Distance Learning System: Indian Experience. Turkish Online Journal of Distance Education-TOJDE, Vol.16, No 3. Ανακτήθηκε 30 Δεκεμβρίου, 2016, από http://dergipark.ulakbim.gov.tr/tojde/article/view/5000129261.
Hart, C. (2012). Factors Associated With Student Persistence in an Online Program of Study: A Review of the Literature. Journal of Interactive Online Learning, V. 11 (1).Ανακτήθηκε 23 Νοεμβρίου, 2016, από: http://www.ncolr.org/jiol/issues/pdf/11.1.2.pdf.
Henri, F., & Pudelko, B. (2003). Understanding and analyzing activity and learning in virtual communities. Journal of Computer Assisted Learning, 19, σσ. 474-487. Ανακτήθηκε 26 Μαρτίου, 2015, από https://hal.inria.fr/file/index/docid/190267/filename/Henri-France-2003.pdf.
Hurd, S. (2000). Distance language learners and learner support: beliefs, difficulties and use of strategies. Links and Letters 7: Autonomy in language learning 7, pp. 61-80. Ανακτήθηκε 23 Μαρτίου, 2015, από http://oro.open.ac.uk/21782/1/DLLLearnSupp-LinksLetters-Hurd-2000.pdf
Jantz, C. (2010). Self-Regulation and Online Environmental Student Success.Merlot Journal of Online Learning and Teaching, (6), 4. Ανακτήθηκε 10 Νοεμβρίου, 2016, από http://jolt.merlot.org/vol5no1/lee_0309.pdf.
Jara, M., & Mellar, H. (2007). Exploring the mechanisms for assuring quality of e-learning courses in UK higher education institutions. European Journal of Open, Distance and E-Learning. Ανακτήθηκε 10 Δεκεμβρίου, 2016, από http://www.eurodl.org/materials/contrib/2007/Jara_Mellar.htm.
JISC (2013). Designing Spaces for Effective Learning-A guide to 21st-century learning space design.
Johnson, M. (2008). Enhancing Study Skills: Developing Self–Help Materials for Distance Learners. In: J. Brindley, C. Walti, & O. Zawacki-Richter (Eds.), Learner support in Open, Distance and Online Learning Environments. Oldenburg: University of Oldenburg. Ανακτήθηκε 24 Μαρτίου, 2015, από http://www.uni-oldenburg.de/fileadmin/user_upload/c3l/master/mde/download/asfvolume9_ebook.pdf.
Jones, S, Meyer, R. (2012). The Virtual Face of Distance Learning at Public Colleges and Universities: What Do Websites Reveal about Administrative Student Support Services? Online Journal of Distance Learning Administration. (15), 4. Ανακτήθηκε 10 Νοεμβρίου, 2016, από http://www.westga.edu/~distance/ojdla/winter154/jones_meyer154.html.
Keegan, D. (2003). Introduction. In: Rekkedal, T, Keegan, D, Fritsch h. et al. (Eds.). The role of student support services in e-learning systems, pp. 1-6. Zentrales Institut für Fernstudienforschung: Fernuniversität Hagen. Ανακτήθηκε 24 Μαρτίου, 2015, από https://ub-deposit.fernuni-hagen.de/receive/mir_mods_00000362.
Kelly, P., & Stevens, C. (2009). Narrowing the Distance: using e-learner support to enhance the student experience, European Journal of Open Distance and E-learning, (2), 2. Ανακτήθηκε 3 Νοεμβρίου, 2016, από http://www.eurodl.org/materials/contrib/2009/Kelly_Stevens.pdf.
Kishore, S. (2014).Academic counselling in ODL: Information System for Capacity Building of Academic Counselors’ in IGNOU. Turkish Online Journal of Distance Education, 15(2), pp. 98-107. Tamilnadu, INDIA. Ανακτήθηκε 7 Απριλίου, 2015, από http://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1043085.pdf.
Krishnan, C. (2012). Student support services in distance higher education in India: A critical appraisal. International Journal of Research in Economics & Social Sciences, 2 (2), pp. 459-472.
Loyd-Smith, L. (2009). Introducing Distance Learning to Novice E - Learners via Course Web Enhancements. Merlot Journal of Online Learning and Teaching, (5) 2. Ανακτήθηκε 11 Νοεμβρίου, 2016, από http://jolt.merlot.org/vol5no2/lloyd-smith_0609.pdf.
Ludwig-Hardman, S., & Dunlap, J. (2003). Learner Support Services for Online Students: Scaffolding for success. The International Review of Research in Open and Distance Learning, 4(1). Ανακτήθηκε 26 Μαρτίου, 2015, από http://www.irrodl.org/index.php/irrodl/article/viewArticle/131/211.
Marshall, L., & Rowland, F. (2006 [1981]). A Guide to Learning Independently. French Forest: Pearson Education Australia.
Moe-Pryce, N. (2012). Is Open and Distance Learning the Key to Quality Higher Education for All?Ανακτήθηκε 2 Μαρτίου, 2015, από https://edutechdebate.org/open-and-distance-learning/are-open-and-distance-learningthe-key-to-quality-higher-education-for-all/
Muirhead, B. & Metros, A. (2016). Fostering productive online doctoral mentoring relationships. International Journal of Instructional Technology and Distance Learning, Vol.13 (9), pp. 13-22. Ανακτήθηκε 30 Νοεμβρίου, 2016, από http://itdl.org/Journal/Sep_16/Sep16.pdf.
Müller, T. (2008). Persistence of Women in Online Degree-Completion Programs, International Review of Research in Open and Distance Learning, 9, 2, pp. 1-18. Ανακτήθηκε 26 Οκτωβρίου, 2015, από http://www.irrodl.org/index.php/irrodl/issue/view/31.
Northedge, A. (2001). Οδηγός για τον Σπουδαστή. Αθήνα: Μεταίχμιο [(1990). The good study guide. The Open University.]
Noyelles, A., Zydney C., & Chen B. (2014). Strategies for Creating a Community of Inquiry through Online Asynchronous Discussions. Merlot Journal of Online Learning and Teaching, 10(1), pp. 153-160. Ανακτήθηκε 20 Νοεμβρίου, 2016, από http://jolt.merlot.org/vol10no1/denoyelles_0314.pdf.
O'Donnell, C., Sloan, D. J., & Mulholland, C. W. (2006). Evaluation of an Online Student Induction and Support Package for Online Learners. European Journal of Open, Distance and E-Learning. Ανακτήθηκε 10 Δεκεμβρίου, 2016, από http://www.eurodl.org/materials/contrib/2006/Catherine_M_O_Donnell.pdf.
Rashid, Μ. Μ., Jahan, M., Islam, Α. & Ratna, Μ. Μ. (2015). Student Enrollment and Dropout: An Evaluation Study of DCSA Program at Bangladesh Open University, International Review of Research in Open and Distributed Learning, 16, 4, pp. 18-32. Ανακτήθηκε 05 Νοεμβρίου, 2016, από http://www.irrodl.org/index.php/irrodl/issue/view/70.
Rumble, G. (2001). Just how relevant is e-education to Global educational needs? Open Learning: The Journal of Open and Distance Learning, 16(3), pp. 223-232. Ανακτήθηκε 27 Μαρτίου, 2015, από http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.500.2612&rep=rep1&type=pdf.
Ryan, Y. (2008). Pushing the Boundaries with Online Learner Support. In: J. Brindley, C. Walti & O. ZawackiRichter (Eds.), Learner support in Open, Distance and Online Learning Environments. Oldenburg.
Sewart, D. (1993). Student support systems in distance education. Open Learning, 8(3), pp. 3-12.
Sharma, Η. (2002). Student Support Services In Distance Learning System A Case Of DDE, Maharshi Dayanand University. Turkish Online Journal of Distance Education-TOJDE, Vol.3, (4). Ανακτήθηκε 27 Νοεμβρίου, 2016, από http://tojde.anadolu.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/73-published.pdf.
Simpson, O. (2004). Access, Retention and Course Choice in Online, Open and Distance Learning. European Journal of Open, Distance and E-Learning. Ανακτήθηκε 10 Δεκεμβρίου, 2016, http://www.eurodl.org/materials/contrib/2004/Ormond_Simpson.pdf.
Simpson, O. (2008). Motivating learners in open and distance learning: do we need a new theory of learner support? Open Learning: The Journal of Open, Distance and e-Learning, 23(3), pp. 159-170. Ανακτήθηκε 28 Δεκεμβρίου, 2016, από http://www.tandfonline.com/toc/copl20/23/3?nav=tocList.
Special Issue: Student support services in open, distance and flexible education. Open Praxis (IDCE), 6(1). Ανακτήθηκε 23 Μαρτίου, 2015, από http://www.openpraxis.org/index.php/OpenPraxis/article/viewFile/112/79.
Tait, A. (2000). Planning student support for open and distance learning. Open learning, 15(3), pp. 287-299.
Tait, A. (2003a). Guest Editorial-Reflections on Student Support in Open and Distance Learning. The International Review of Research in Open and Distributed Learning, 4(1).
Tait, A. (2003b). Reflections on Student Support in Open and Distance Learning. In International Review of Research in Open and Distance Learning. Ανακτήθηκε 21 Μαρτίου, 2015, από www.irrodl.org/index.php/irrodl/article/view/134/214.
Thormann, J., & Fidalgo, P. (2014). Guidelines for Online Course Moderation and Community Building from a Students' Perspective. Merlot Journal of Online Learning and Teaching, 10(3). Ανακτήθηκε 18 Νοεμβρίου, 2016, από http://jolt.merlot.org/vol10no3/Thorman_0914.pdf.
Αγγελάκη, Μ. Ε., Καλλές, Δ., & Τρύφωνα, Ν. (2011). Ανάπτυξη ενός e-learning συστήματος για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Στο: Χ. Παναγιωτακόπουλος (Επιμ.), Πρακτικά Εισηγήσεων του 2ου Πανελλήνιου Συνεδρίου. Πάτρα, 28-30/04/2011. Ανακτήθηκε 19 Νοεμβρίου, 2016 από http://www.etpe.gr/custom/pdf/etpe1688.pdf.
Βασάλα, Π. & Ανδρεάδου, Δ. (2010). Η υποστήριξη από του καθηγητές-συμβούλους και τους συμφοιτητές στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Οι αντιλήψεις των αποφοίτων του μεταπτυχιακού προγράμματος «Σπουδές στην Εκπαίδευση» του ΕΑΠ. Ανοικτή Εκπαίδευση, 6, σσ. 123-137. Ανακτήθηκε 21 Νοεμβρίου, 2016, από http://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/openjournal/article/view/9755/9888.
Γιαγλή, Σ., Γιαγλής, Γ., & Κουτσούμπα, Μ. (2010). Αυτονομία στη μάθηση στο πλαίσιο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. The Journal for Open and Distance Education and Educational Technology, 6 (1-2), σσ. 92–105. Ανακτήθηκε 26 Μαρτίου, 2015, από http://journal.openet.gr/index.php/openjournal/article/view/102/57.
Διονυσοπούλου, Ι. (2011). Η εκπαιδευτική κουλτούρα ως πηγή προβλημάτων στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση: Μία μελέτη περίπτωσης στο ΕΑΠ. Στο Α. Λιοναράκης (Επιμ.), 6ο Διεθνές Συνέδριο για την Ανοικτή και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση. «Alternative Forms of Education», 4-6 Νοεμβρίου 2011 (σσ. 270-281). Λουτράκι.
Ζεμπύλας, Μ., Θεοδώρου, Μ. & Παυλάκης, Α. (2009). Συναισθήματα και Διαδικτυακή–εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση: Το Παράδειγμα της Κύπρου. Ανοικτή Εκπαίδευση, 4 (1), σσ. 7-16. Ανακτήθηκε 21 Νοεμβρίου, 2016, από http://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/openjournal/article/view/9692/9856.
Μανούσου, Ε. (2017). Οι δεξιότητες των φοιτητών που εκπονούν μεταπτυχιακή ερευνητική εργασία. σσ. 42-76. Ελληνικό Δίκτυο Ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. https://gellym.pressbooks.com.
Μελίδου, Ε., & Αυγερινού, Μ. (2013). Η χρήση και η χρησιμότητα των διαδικτυακών μαθησιακών κοινοτήτων για τη μαθησιακή διεργασία. Στο: Α. Λιοναράκης (επιμ.), Πρακτικά Εισηγήσεων του 7ου Διεθνούς Συνεδρίου για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση-Μεθοδολογίες Μάθησης (Τόμος II, μέρος Α΄, σσ. 126-141). Αθήνα: Ελληνικό Δίκτυο Ανοικτής και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης.
Mezirow, J. (2006). Μαθαίνοντας να σκεφτόμαστε όπως ένας ενήλικος: Κεντρικές έννοιες της θεωρίας του μετασχηματισμού. Στο Mezirow, J. & Συνεργάτες. Η Μετασχηματίζουσα μάθηση: 43-71. Αθήνα: Μεταίχμιο
Μίχης, Α., & Γκιόσος, Ι. (2013). Η σχέση της ετοιμότητας για αυτοκατευθυνόμενη μάθηση των φοιτητών/τριών του Ε.Α.Π., με την ικανοποίηση από τη μαθησιακή τους εμπειρία. Στο: Α. Λιοναράκης (επιμ.), Πρακτικά Εισηγήσεων του 7ουΔιεθνούς Συνεδρίου για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση-Μεθοδολογίες Μάθησης. (Τόμος II, μέρος Α΄, σσ. 105-111). Αθήνα: Ελληνικό Δίκτυο Ανοικτής και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης.
Μπακιρτζής, Κ. (2003). Επικοινωνία και Μάθηση. Αθήνα: Gutenberg.
Σπανακά, Α. (2011). Οι υποστηρικτικές υπηρεσίες στην Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση: Το παράδειγμα τριών Ανοικτών Πανεπιστημίων. Στο Α. Λιοναράκης (Επιμ.), 6ο Διεθνές Συνέδριο για την Ανοικτή και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση. «Alternative Forms of Education», 4-6 Νοεμβρίου 2011 (σσ. 166-173). Λουτράκι.