Ο συμμετοχικός σχεδιασμός παιδιών και αρχιτεκτόνων στο σχολείο ως τόπος διαλόγου

PDF
Δημοσιευμένα: Ιουλ 27, 2019
DOI: https://doi.org/10.12681/χπ.1478
Λέξεις-κλειδιά:
συμμετοχικός σχεδιασμός διάλογο σχολικό περιβάλλον μη-δομημένες δραστηριότητες πολυτροπική έκφραση διαπροσωπικές σχέσεις
Μαρία Πατσαρίκα (Maria Patsarika)
Επ. καθηγήτρια, Τµήµα Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστηµών Αµερικανικού Κολλεγίου Θεσσαλονίκης
Περίληψη

Η εμπλοκή των παιδιών σε διαδικασίες λήψης αποφάσεων στο σχολικό και ευρύτερο κοινωνικό τους περιβάλλον είναι συχνά συνυφασμένη με την έννοια του διαλόγου. Δεν παρατηρείται συχνά, ωστόσο, συμπλοκή φωνών στις λεγόμενες συμμετοχικές διαδικασίες, αν και αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση διαλόγου. Στόχος αυτής της μελέτης είναι να εξερευνήσει εκφάνσεις διαλόγου μέσα από την επικοινωνία παιδιών και αρχιτεκτόνων στο πλαίσιο συμμετοχικού σχεδιασμού. Η έννοια του διαλόγου προσεγγίζεται ως ένας χώρος διάδρασης και συνάντησης διαφορετικών δρώντων υποκειμένων (Lodge 2005), ενώ αναγνωρίζονται οι «πολλαπλές γλώσσες» των παιδιών ως κοινωνικών δρώντων (Clark 2010, Christensen and James 2008). Η μελέτη βασίζεται σε τριετή έρευνα και τέσσερις μελέτες περιπτώσεων σε δύο σχολεία, έναν χώρο εστίασης για παιδιά και μια δασική έκταση για δημιουργικές δραστηριότητες, όπου εφαρμόστηκαν πολλαπλές μέθοδοι συλλογής δεδομένων, όπως συνεντεύξεις, παιχνίδι ρόλων και μη-συμμετοχική παρατήρηση. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι εκπαιδευτικές πρακτικές δομημένων πλαισίων μάθησης, οι καθημερινές σχέσεις και η συμβολική δημιουργικότητα που αναπτύσσονται σε ευρύτερα κοινωνικά πλαίσια συνυφαίνονται στο πλαίσιο του συμμετοχικού σχεδιασμού, αποκαλύπτοντας δυνατότητες μετασχηματισμού της δυναμικής σχέσης και των ρόλων παιδιών και ενηλίκων. Συμπερασματικά, αναδεικνύεται ο καταλυτικός ρόλος που διαδραματίζουν οι διαπροσωπικές σχέσεις, η πολυτροπική έκφραση και η πολυφωνία στην ενίσχυση της συλλογικής, συμβολικής και βιωματικής σχέσης αλληλεξάρτησης των παιδιών με το περιβάλλον και τους ανθρώπους γύρω τους.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • ΘΕΜΑΤΙΚΗ Ι Μετασχηματισμοί των σχολικών χώρων και εκπαιδευτική αλλαγή

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης.

Άρθρα που δημοσιεύονται διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Οι συγγραφείς μπορούν να καταθέσουν το άρθρο σε ιδρυματικό ή άλλο αποθετήριο ή/και να το δημοσιεύσουν σε άλλη έκδοση, με υποχρεωτική την αναφορά πρώτης δημοσίευσης στα πρακτικά.

Οι συγγραφείς ενθαρρύνονται να καταθέσουν σε αποθετήριο ή να δημοσιεύσουν την εργασία τους στο διαδίκτυο πριν ή κατά τη διαδικασία υποβολής και αξιολόγησής της.

Αναφορές
Καρασμάνης, Β. (2002). Σωκράτης: Ο σοφός που δεν γνώριζε τίποτα. Αθήνα: Εκδόσεις Λιβάνη.
Aitken, S. C. (2001). Geographies of Young People: The morally contested spaces of identity. Λονδίνο: Routledge.
Aljughaiman, A. και Mower-Reynolds, E. (2005). Teachers’ conceptions of creativity and creative students. Στο Journal of Creative Behavior 39(1): 17-34.
Arnstein, S. R. (1969). A Ladder of Citizen Participation. Στο JAIP 35(4): 216–224.
Bakhtin, M. (1986). Speech Genres and Other Late Essays. Austin, TX: University of Texas Press.
Beghetto, R. A. (2007). Does creativity have a place in classroom discussions? Prospective teachers’ response preferences. Στο Thinking Skills and Creativity 2: 1-9.
Burnard, P., A. Craft, T. Cremin, B. Duffy, R. Hanson, J. Keene, L. Haynes και D. Burns. (2006). Documenting ‘Possibility Thinking’: A Journey of Collaborative Enquiry. Στο International Journal of Early Years Education 14(3): 243-262.
Buur, J. και Larsen, H. (2010). The quality of conversations in participatory innovation. Στο CoDesign: International Journal of CoCreation in Design and the Arts 6(3): 121-138.
Christensen, P., και A. James (επιμ.) (2008). Research with Children: Perspectives and Practices. Λονδίνο: Routledge.
Clark, A. (2010). Young People as Protagonists and the Role of Participatory, Visual Methods in Engaging Multiple Perspectives. Στο American Journal of Community Psychology 46: 115-123.
Cooke, B., και U. Kothari (επιμ.) (2001). Participation: The New Tyranny? Λονδίνο: Zed Books.
Csikszentmihalyi, M. (2008). Flow: The Psychology of Optimal Experience. Νέα Υόρκη: Harper Perennial Modern Classics.
Davies, B. (2014). Listening to children: Being and becoming. Νέα Υόρκη: Routledge.
Day, L., L. Sutton και S. Jenkins. (2011). Children and Young People’s Participation in Planning and Regeneration. A Final Report to the Ecorys Research Programme 2010–11. Birmingham: ECORYS, Centre for Research in Social Policy.
Edmiston, B. (2010). Playing with Children, Answering with our Lives: A Bakhtinian Approach to Coauthoring Ethical Identities in Early Childhood. Στο British Journal of Educational Studies 58(2): 197–211.
Fielding, M. (2007). Beyond ‘Voice’: New Roles, Relations, and Contexts in Researching with Young People. Στο Discourse: Studies in the Cultural Politics of Education 28(3): 301-310.
Francis, M., και R. Lorenzo. (2002). Seven Realms of Children’s Participation. Στο Journal of Environmental Psychology 22: 157-169.
Frank, I.K. (2006). The potential of youth participation in planning. Στο Journal of Planning Literature 20.
Gallagher, M. (2008). Foucault, Power and Participation. Στο International Journal of Children’s Rights 16: 395-404.
Hart, R. A. (1997). Children’s Participation: The Theory and Practice of Involving Young Citizens in Community Development and Environmental Care. Λονδίνο: Earthscan.
Hinton, R. (2008). Children’s Participation and Good Governance: Limitations of the Theoretical Literature. Στο International Journal of Children’s Rights 16: 285-300.
Isaacs, W. (1999). Dialogue and the Art of Thinking Together. Νέα Υόρκη: Doubleday.
Knoblauch, H. (2005). Focused Ethnography. Στο Forum: Qualitative Social Research 6(3) Art. 44.
Knowles-Yánez, K. (2005). Children’s participation in planning processes. Στο Journal of Planning Literature 20(1): 3-14.
Kraftl, P. (2013). Beyond ‘Voice’, Beyond ‘Agency’, Beyond ‘Politics’? Hybrid Childhoods and Some Critical Reflections on Children’s Emotional Geographies. Στο Emotion, Space and Society 9: 13-23.
Linell, P. (1998). Approaching Dialogue: Talk, Interaction and Contexts in Dialogical Perspectives. Άμστερνταμ: John Benjamins.
Lodge, C. (2005). From Hearing Voices to Engaging in Dialogue: Problematising Student Participation in School Improvement. Στο Journal of Educational Change 6: 125-146.
Mackey, M. (2011). The Embedded and Embodied Literacies of a Young Reader. Στο Children’s Literature in Education 42: 289-307.
Malone, K. και Tranter, T. (2003). Children's environmental learning and the use, design and management of school grounds. Στο Children, Υouth and Environments 13(2).
Marton, F. (1981). Phenomenography – Describing conceptions of the world around us. Στο Instructional Science 10(2): 177-200.
McDonnell, J. (2012). Accommodating Disagreement: A Study of Effective Design Collaboration. Στο Design Studies 33: 44-63.
Parsons, T. (1956). The American Family: Its relation to personality and the social structure. Στο T. Parsons και R. F. Bales (επιμ.), Socialisation and Interaction Process. (London: Routledge και Kegan Paul).
Piaget, J. (1952). The Origins of Intelligence in Children. Νέα Υόρκη: Hartcourt, Brace and World, Inc.
Piaget, J. (1971). Structuralism. Νέα Υόρκη: Basic Books.
Prout, A. και James, A. (1997). A New Paradigm for the Sociology of Childhood? Provenance, Promise and Problems. Στο A. James and A. Prout (επιμ.), Constructing and Reconstructing Childhood, σ. 7-33. Oxon: Routledge-Falmer.
Rautio, P. (2013). Children who Carry Stones in their Pockets: On Autotelic Material Practices in Everyday Life. Στο Children’s Geographies 11(4): 394-408.
Rautio, P. και J. Winston. (2015). Things and Children in Play: Improvisation with Language and Matter. Στο Discourse: Studies in the Cultural Politics of Education 36 (1): 15-26.
Sawyer, R. K. (2004). Creative teaching: Collaborative discussion as disciplined improvisation’, Educational Researcher, 33(2), 12-20.
Sennett, R. (2012). Together: The Rituals, Pleasures and Politics of Cooperation. Λονδίνο: Penguin.
Shier, H. (2001). Pathways to Participation: Openings, Opportunities and Obligations. Στο Children and Society 15(2): 107-117.
United Nations Human Rights. Convention on the Rights of the Child. http://www.ohchr.org/Documents/ProfessionalInterest/crc.pdf (Ανακτήθηκε: 27/7/2017).
Uprichard, E. (2008). Children as ‘Beings’ and ‘Becomings’: Children, childhood and temporality. Στο Children and Society 22: 303-313.
Weil, S., D. Wildermeersch και T. Jansen, με τον B. Percy-Smith. (2005). Unemployed Youth and Social Exclusion in Europe: Learning for Inclusion? Aldershot: Ashgate.
Willis, P. (1990). Common Culture: Symbolic Work at Play in the Everyday Cultures of the Young. Boulder, CO: Westview Press.