Οι προσφερόμενες δυνατότητες του σχολικού περιβάλλοντος, ως σημείο συνάντησης εκπαιδευτικής διαδικασίας και σχολικού χώρου


Δημοσιευμένα: Ιουλ 27, 2019
Λέξεις-κλειδιά:
προσφερόμενες δυνατότητες σχολική αρχιτεκτονική σχολικά κτίρια σχολεία του 1930 μοντεσσοριανά σχολεία Herman Hertzberger
Ευαγγελία Πέππα (Evangelia Peppa)
http://orcid.org/0000-0002-6879-4164
Περίληψη

Στην παρούσα εργασία χρησιμοποιείται η έννοια των ‘προσφερόμενων δυνατοτήτων’ του σχολικού περιβάλλοντος ως εργαλείο κατανόησης της σχέσης ανάμεσα σε σχολικό χώρο και εκπαιδευτική διαδικασία. Η εκπαιδευτική διαδικασία υπαγορεύει τη λειτουργία του σχολικού χώρου, την κατανομή των δραστηριοτήτων σε χώρο και χρόνο, τους κανόνες χρήσης του χώρου και του χρόνου. Ο σχολικός χώρος αποτελεί ένα περιβάλλον που διαθέτει προσφερόμενες δυνατότητες, που γίνονται αντιληπτές ή όχι, ενεργοποιούνται ή όχι, σε συσχετισμό με τους παράγοντες και τις δραστηριότητες της σχολικής καθημερινότητας. Στόχος είναι, σε συγκεκριμένα παραδείγματα σχολικών κτιρίων, να εντοπιστούν οι προσφερόμενες δυνατότητες του σχολικού περιβάλλοντος σε συσχετισμό με τη ζωή μέσα σε αυτόκαι να περιγραφούν οι χωρικές δομές που τις υποστηρίζουν. Τα παραδείγματα που αναλύονται είναι ελληνικά σχολικά κτίρια χτισμένα με το πρόγραμμα της δεκαετίας του 1930 σε σύγκριση με σχολικά κτίρια του ολλανδού αρχιτέκτονα HermanHertzberger, σε σχέση με τις αντίστοιχες εκπαιδευτικές διαδικασίες που φιλοξενούν, την παραδοσιακή εκπαιδευτική διαδικασία και τη μοντεσσοριανή, αντίστοιχα. Από την ανάλυση προκύπτει ότι τα κτίρια και στις δυο περιπτώσεις προσφέρουν δυνατότητες ανάλογες της αντίστοιχης εκπαιδευτικής διαδικασίας, η οποία όμως δεν καθορίζει μονόδρομα τη μορφή του σχολικού χώρου, ο εμπλουτισμός των δυνατοτήτων του οποίου δημιουργεί πεδίο προκλήσεων τόσο στην αρχιτεκτονική όσο και στην εκπαίδευση.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • ΘΕΜΑΤΙΚΗ Ι Μετασχηματισμοί των σχολικών χώρων και εκπαιδευτική αλλαγή
Αναφορές
Ζήβας, Δ.Α. και Καρδαμίτση-Αδάμη, Μ. (1979). Σύντομο ιστορικό των σχολικών κτιρίων στην Ελλάδα. Στο Αρχιτεκτονικά Θέματα 13: 174-183.
Καραλή, Μ. και Παπαϊωάννου, Α. (1989). Τα σχολεία του ’30. Αθήνα: Σχολή Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ.
Πέππα, E. και Στρατικοπούλου, Α. (1990). Εκπαιδευτική Διαδικασία και Σχολικός Χώρος στη στοιχειώδη εκπαίδευση στην Ελλάδα. Προπτυχιακή σπουδαστική εργασία. Αθήνα: Σχολή Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ.
Albrechtsen, H., Andersen, H.H.K., Bødker, S., και Pejtersen A.M., (2001). Affordances in Activity Theory and Cognitive Systems Engineering. Roskilde: Risø National Laboratory.
Alexander, C. (1964). Notes on the synthesis of form. Cambridge: Harvard University Press.
American Montessori Society https://amshq.org/Montessori-Education.
Cairns, P. και Thimbleby, H. (2008). Affordance and Symmetry in User Interfaces. Στο The Computer Journal 51 (6): 650-661.
Clark, C. και Uzzell, D. (2002.) The affordances of the home, neighbourhood, school and town centre for adolescents. Στο Journal of Environmental Psychology 22: 95-108.
Gibson, J. J. (2002). Η οικολογική προσέγγιση στην οπτική αντίληψη. Αθήνα: Gutemberg.
Heft, H. (1988). Affordances of children's environments: A functional approach to environmental description. Στο Children’s Environments Quarterly 5: 29-37.
Hertzberger, H. (1991). Lessons for students in architecture. Rotterdam: 010 Publishers.
Hertzberger, H. (2008). Space and learning: lessons in architecture 3. Rotterdam: 010 Publishers.
Hertzberger, H. και de Swaan, A. (2009). The schools of Herman Hertzberger. Rotterdam: 010 Publishers.
Hsiao-chen You και Kuohsiang Chen (2007). Applications of affordance and semantics in product design. Στο Design Studies 28(1): 23-38.
Stoytchev, A. (2004). Toward a behavior–grounded representation of tool affordances. Στο Berthouze, L., Kozima, H., Prince, C. G.,
Sandini, G., Stojanov, G., Metta, G., και Balkenius, C. (επιμ.), Proceedings of the Fourth International Workshop on Epigenetic Robotics, σ. 153-154. Lund: Lund University Cognitive Studies.
Zhang, J. και Patel, V. (2006). Distributed cognition, representation, and affordance. Στο Pragmatics & Cognition 14(2): 333–341.