Η πόλη των μικρών παιδιών

PDF
Δημοσιευμένα: Jul 27, 2019
DOI: https://doi.org/10.12681/χπ.1452
Λέξεις-κλειδιά:
αντίληψη της πόλης προσχολική αγωγή αστικός χώρος παιδικό σχέδιο
Αναστασία ∆ίπλα (Anastasia Dipla)
Μαρία Μάρκου (Maria Markou)
Επ. καθηγήτρια, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ
Περίληψη

Πώς αντιλαμβάνονται την πόλη τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας; Θέσαμε το ερώτημα σε εμπειρική έρευνα που σχεδιάστηκε ως παιδαγωγική δράση σε νηπιαγωγείο της περιοχής της Βικτώριας. Στόχος, να παρακολουθήσουμε πώς τα παιδιά ανασυγκροτούν νοηματικά στο σχολικό περιβάλλον τις προϋπάρχουσες χωρικές εμπειρίες τους, ώστε να αρχίσει να αναδύεται στα μάτια τους η πόλη σαν όλο, να εντοπίζονται τα στοιχεία που την δομούν, να αναγνωρίζονται τα χαρακτηριστικά, οι λειτουργίες και οι σχέσεις των επί μέρους χώρων. Ζητήσαμε να μας περιγράψουν τέτοιες εμπειρίες σε διαδοχικά βήματα και με διάφορα εκφραστικά μέσα. Οι περιγραφές τους γίνονταν πιο ακριβείς και πιο πλούσιες όσο η τάξη κτιζόταν σαν μικροκοινωνία. Ανακάλυπταν το χώρο της πόλης, ανακαλύπτοντας τον εαυτό τους ως μέλος μιας ομάδας με την οποία μοιράζονται την αστική εμπειρία ως εμπειρία αφήγησης και εξερεύνησης. Το σχολείο αποκαλύπτει στα παιδιά την απόσταση, την προοπτική και την κλίμακα του αστικού χώρου, την πολλαπλότητα των τρόπων του κατοικείν που προσφέρονται από την πόλη. Η υπόθεση ότι τα παιδιά κατευθύνονται προς την πόλη με κίνητρο την ανάγκη τους να κάνουν δεσμούς μέσα από αυτήν, μπορεί να αξιοποιηθεί στην προσχολική εκπαίδευση, για να βρούμε τρόπους που να δίνουν από νωρίς στα παιδιά μια θέαση της πόλης όχι μόνο ως χώρου αλλά και ως συνθήκης κοινωνικοποίησης.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΙΙ & ΙΙΙ Η πολυτροπική τομή χώρων εκπαίδευσης και πόλης & Η πόλη ως περιβάλλον μάθησης και αγωγής

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης.

Άρθρα που δημοσιεύονται διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Οι συγγραφείς μπορούν να καταθέσουν το άρθρο σε ιδρυματικό ή άλλο αποθετήριο ή/και να το δημοσιεύσουν σε άλλη έκδοση, με υποχρεωτική την αναφορά πρώτης δημοσίευσης στα πρακτικά.

Οι συγγραφείς ενθαρρύνονται να καταθέσουν σε αποθετήριο ή να δημοσιεύσουν την εργασία τους στο διαδίκτυο πριν ή κατά τη διαδικασία υποβολής και αξιολόγησής της.

Αναφορές
Βοσνιάδου, Σ. (2001). Εισαγωγή στην ψυχολογία. Βιολογικές, αναπτυξιακές και συμπεριφοριστικές προσεγγίσεις. Γνωστική ψυχολογία. (Τ. Α ́). Αθήνα: Gutenberg.
Ηλιοπούλου, Ι. (2008). Αντιλήψεις μικρών παιδιών για το περιβάλλον. Στο Β. Χρηστίδου (επιμ.), Εκπαιδεύοντας τα μικρά παιδιά στις Φυσικές Επιστήμες. Ερευνητικοί προσανατολισμοί και παιδαγωγικές πρακτικές, σ. 365-378. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.
Κάνιστρα, Μ. (1991). Η σύγχρονη εικαστική αγωγή στο σχολείο. Αθήνα: Σμίλη.
Κασσωτάκης, Μ. και Φλουρής, Γ. (1981). Μάθηση & διδασκαλία. (Τ. Α ́) Μάθηση. Αθήνα: Αυτοέκδοση.
Μερεντιέ, Φ. (1981). Το παιδικό σχέδιο. (Μτφρ. ∆. Ψυχογυιός). Αθήνα: Υποδομή.
Μπακιρτζής, Κ. (2005). Βασικές θέσεις για μια παιδαγωγική της βιωματικής εμπειρίας. Στο Α. ∆. Γεωργόπουλος (επιμ.), Περιβαλλοντική εκπαίδευση. Ο νέος πολιτισμός που αναδύεται..., σ. 495-513. Αθήνα: Gutenberg.
Μπέλλας, Θ. (1975). Το ιχνογράφημα ως μέσο αναγνωστικό της προσωπικότητας. Αθήνα: Ηράκλειτος.
Παρασκευόπουλος, Ι. Ν. (1985). Εξελικτική ψυχολογία. Η ψυχική ζωή από τη σύλληψη ως την ενηλικίωση. Τ. 2. Αθήνα: Αυτοέκδοση.
Τσουκαλά, Κ. (2006). Παιδική αστική εντοπία. Αρχιτεκτονική και νοητικές αναπαραστάσεις του χώρου. Αθήνα: Τυπωθήτω.
Χάιντεγκερ, Μ. (2008 – Πρώτη δημοσίευση 1952). Κτίζειν, κατοικείν, σκέπτεσθαι. (Μτφρ. Γ. Ξηροπαΐδης). Αθήνα: Πλέθρον.
Beillerot, J. και Mosconi, N. (επιμ.) (2014). Traité des sciences et des pratiques de l’éducation. Παρίσι: Dunod.
Boone, D. (2013). La Politique racontée aux enfants: des apprentissages pris dans des dispositifs entre consensus et conflits. Une étude des sentiers de la (dé)politisation des enfants. ∆ιδακτορική ∆ιατριβή, Université Lille-2.
Brougère, G. και Ulmann, A.-L. (επιμ.) (2009). Apprendre de la vie Quotidienne. Παρίσι: PUF.
Bucher, Κ. (1930). Mental development of child. Λονδίνο: Routledge & Kegan Paul.
Cahill, S. (1990). Childhood and public life: reaffirming biographical divisions. Στο Social Problems 37(3): 390-402.
Casabianca (de) R-M. (1959). Enfants sans air. Étude sociologique des enfants d’un quartier urbain. Παρίσι: Fleurs.
Chawla, L. (2002). Growing up in an urbanising world. Λονδίνο: Earthscan.
Cloutier, M.-S. και Torres, J. (2010). L’enfant et la ville: notes introductoires. Στο Enfances, Familles, Générations 12, σ. I-ΧV.
Debienne, M. C. (1992). Le dessin chez l'enfant. Presses Universitaires de France.
Garnier, P. (2015, 10 Απριλίου). Une ville pour les enfants: entre ségrégation, réappropriation et participation. Métropolitiques.eu. ∆ιαθέσιμο στο: http://www.metropolitiques.eu/Une-ville-pour-les-enfants-entre.html. (Ανακτήθηκε: 5/5/2017).
Holloway, S. και Valentine, G. (2000). Spatiality and the new social studies of childhood. Στο Sociology 34(4): 763-783.
Ingold, T. (2000). The perception of the environment: essays on livelihood, dwelling and skill. Λονδίνο: Routledge.
Karmiloff-Smith, A. (1992). Beyond modularity. A developmental perspective on cognitive science. Καίμπριτζ, MA: MIT.
Lièvre (le), B. και Staes, L. (2012). Psychomotricité au service de l'enfant : Notions et applications pédagogiques. Λουβαίν-Λα-Νεβ: De Boeck.
Lynch, K. (1977). Growing up in cities. Καίμπριτζ: MIT Press.
McLaren, C. (2012, 23 Ιουλίου). How Do We Teach Children About Their Cities? The Solomon R. Guggenheim Foundation. ∆ιαθέσιμο στο: https://www.guggenheim.org/blogs/lablog/how-do-we-teach-children-about-their-cities. (Ανακτήθηκε: 22/6/2017).
Meili-Dworetzki, G. (1971). L`image de l`enfant. Νουσατέλ-Παρίσι: Delachaux & Niestlé.
Miglioranza, S. (2006). L'utilisation de l'espace en psychomotricité. Στο Enfances & Psy 33(4): 104-112.
Moles, A. Rohmer, E. (1972). Psychologie de l'espace. Παρίσι: Casterman.
Morss, J. R. (1990). The Biologising of Childhood: Developmental Psychology and the Darwinian Myth. Χόουβ-Ανατολικό Σάσεξ: Lawrence Erlbaum Associates.
Paquot, Τ. (επιμ.) (2015). La Ville récréative. Enfants joueurs et écoles buissonnières. Γκολιόν: Infolio.
Piaget, J. (1959). La formation du symbole chez l' enfant: imitation, jeu et rêve, image et representation, (2η έκδ.). Νουσατέλ-Παρίσι: Delachaux & Niestlé.
Prud'homme, N. (1995). La ville imagée par l'enfant. Αναφορά έρευνας. ∆ιαθέσιμο στο: https://www.ville.quebec.qc.ca/apropos/vie_democratique/participation_citoyenne/cons eils_quartier/saintsauveur/Visualiser.ashx?id=1912. (Ανακτήθηκε: 5/5/2017).
Schilder, P. (1974). Psychanalyse de l’espace. Στο Nouvelle Revue de Psychanalyse (Le dehors et le dedans) 9: 105-124.
Serre, J.-Fr. (2013, 10 Οκτωβρίου). Une micropsychologie en ville et une psychosociologie de l’espace avec Abraham Moles et Elisabeth Rohmer. Le monde. ∆ιαθέσιμο στο: http://urbainserre.blog.lemonde.fr/2013/10/10/xiii-une- psychosociologie-de-lespace-2-une-micropsychologie-en-ville-et-une-psychosociologie- de-lespace-avec-abraham-moles-et-elisabeth-rohmer-1998/. (Ανακτήθηκε: 5/5/2017).
Spilsbury, J. C., Korbin, J. E. και Coulton C. J. (2009). Mapping Children’s Neighborhood Perceptions: Implications for Child Indicators. Στο Child Indicators Research 2(2): 111-131. ∆ιαθέσιμο στο: http://documentin.com/article/mapping- childrens-neighborhood-perceptions-implications-for-child- indicators_592f46ae1723dd3ba3cd7041.html. (Ανακτήθηκε: 26/6/2017).
Stern, A. (1963). Le langage plastique: Etude des mécanismes de la création artistique de l'enfant. Νουσατέλ-Παρίσι: Delachaux & Niestlé.
Sully, J. (1895). Studies of childhood. Λονδίνο: Longmans, Green and Co.
Unesco (1996). L'Education, un trésor est caché dedans; rapport à l` Unesco de la Commission internationale sur l'éducation pour le vingt et unième siècle, presidé par Jacques Delors. Παρίσι: Unesco.
Vayer, P., Duval, A. και Roncin, C. (1991). Une écologie de l’école, dynamique des structures matérielles. Παρίσι: PUF.
Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society. The development of the higher psychological processes. Καίμπριτζ: Harvard University Press.