῾Γωνιές᾿ στο ῾στρογγυλό᾿. Κατανόηση και κριτική θεώρηση του σχολείου του Τάκη Ζενέτου στο Μπραχάμι


Δημοσιευμένα: Ιουλ 27, 2019
Λέξεις-κλειδιά:
γωνιά κύκλος ήχος οπτική κίνηση ανοιχτή εκπαίδευση δυνατότητες εκπαίδευσης δυνατότητες συνύπαρξης
Ηλίας Παπαγεωργίου (Ilias Papageorgiou)
Περίληψη

Στην εισήγηση αναλύεται το σχολείο που σχεδίασε ο Τάκης Ζενέτος στο Μπραχάμι, με ιδιαίτερη εστίαση στον τρόπο λειτουργίας του σε μια μελλοντική εποχή, σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα διαφορετικό από την εποχή που σχεδιάστηκε. Το σύστημα αυτό θα ήταν πιο ανοιχτό και το μάθημα θα γίνονταν σε πιο ευέλικτες ομάδες μικρού ή μεγάλου μεγέθους. Τίθενται κάποια ερωτηματικά για το αν ο χώρος θα μπορούσε να υποδεχτεί τις δραστηριότητες που οραματιζόταν ο αρχιτέκτονας. Η ανοιχτή κάτοψη του χώρου σε συνδυασμό με το συγκεντρωτικό κυκλικό του σχήμα εγείρουν αμφιβολίες για το αν πράγματι θα μπορούσαν να λαμβάνουν χώρα ταυτόχρονα όλες οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες που περιγράφονται στα διαγράμματα του Ζενέτου. Οι οπτικές, ακουστικές και κινητικές οχλήσεις ανάμεσα στις διδακτικές ομάδες θα ήταν μάλλον έντονες. Το σχολείο δεν διέθετε επαρκή αριθμό γωνιών᾿ εκπαίδευσης, όπου θα μπορούσε μια ομάδα παιδιών να συγκεντρωθεί σε μια συγκεκριμένη δραστηριότητα.

Στην εισήγηση συγκρίνονται οι ιδιότητες δύο ιδεοτυπικών σχημάτων: του κύκλου και της γωνιάς. Οι χωρικές διατάξεις αναλύονται ως προς τις δυνατότητες επικοινωνίας ανάμεσα στους ανθρώπους. Μια μικρή γωνιά δίνει διαφορετικές δυνατότητες για μάθημα από έναν ανοιχτό κύκλο. Η σύγκριση ανάμεσα στις χωρικές διατάξεις βρίσκει εφαρμογή στην ανάλυση του συγκεκριμένου σχολείου και δίνει αφορμή για σκέψεις πάνω στον τρόπο που ο χώρος επιδρά στις δυνατότητες συνύπαρξης των ανθρώπων.
Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • ΘΕΜΑΤΙΚΗ Ι Μετασχηματισμοί των σχολικών χώρων και εκπαιδευτική αλλαγή
Αναφορές
Δουμάνης, Ο, Μ (1979). Εξι συνεντεύξεις. Οι αρχιτέκτονες για τα σχολεία που σχεδίασαν, Στα: Αρχιτεκτονικά Θέματα 13, Εκπαίδευση και σχολικά κτίρια (211-216), Αθήνα: Αρχιτεκτονικά Θέματα.
Ευθυμιάτος, Δ. (2007). Ακουστική και κτιριακές εφαρμογές. Αθήνα: Παπασωτηρίου.
Everest, Alton (2003). Εγχειρίδιο Ακουστικής. Μετάφραση: Λεωνίδας Γαβρηιλίδης. Θεσσαλονίκη: Τζιόλα.
Gehl, J. (2013). Η ζωή ανάμεσα στα κτίρια, Χρησιμοποιώντας τον δημόσιο χώρο. (Πρώτη έκδοση: 1971). Μτφρ. Γ. Κατσαβουνίδου και Π. Ταράνη. Βόλος: Παπεπιστημιακές εκδόσεις Θεσσαλίας.
Hertzberger, H. (2002). Μαθήματα για σπουδαστές αρχιτεκτονικής. Μτφρ. Τ. Τσοχαντάρη. Αθήνα: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις ΕΜΠ.
Κωνσταντόπουλος, Η. (2015). Ο σχεδιασμός του επίπλου στο έργο του Νίκου Βαλσαμάκη. Ημερίδα για το έργο του Νίκου Βαλσαμάκη, Aθήνα: Μουσείο Μπενάκη.
Mπίρης, Τ. (1996). Αρχιτεκτονικής σημάδια και διδάγματα, Στο ίχνος της συνθετικής δομής. Αθήνα: MIET.
Παπαγεωργίου, Η. (2017). Δυνητικά πεδία της συνύπαρξης των ανθρώπων στον χώρο. Τα άυλα όρια του χώρου και η κοινωνικής τους λειτουργία. Διδακτορική Διατριβή. Αθήνα: Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Σχολή Αρχιτεκτόνων, Τομέας Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού. Διαθέσιμο στο: http://dspace.lib.ntua.gr/handle/123456789/44828.
Παπαλεξόπουλος, Δ. και Καλαφάτη, Ε. (2006). Τάκης Ζενέτος. Ψηφιακά οράματα και αρχιτεκτονική. Αθήνα: Libro.
Τσουκαλά, Κ. (1998). Τάσεις στη σχολική αρχιτεκτονική. Από την παιδοκεντρική λειτουργικότητα στη μεταμοντέρνα προσέγγιση. Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής.
Φεσσά, Εμμανουήλ, Ε. (1979). Έξι σχολικά κτίρια και οι χρήστες τους. Στο Αρχιτεκτονικά Θέματα 13, Εκπαίδευση και σχολικά κτίρια (190-210). Αθήνα: Αρχιτεκτονικά Θέματα.
Φουκώ, Μ. (2007). Επιτήρηση και τιμωρία. Η γέννηση της φυλακής. (Αρχική έκδοση: 1976). Μτφρ. Κ. Χατζηδήμου και Ι. Ράλλη. Αθήνα: Κέδρος.
Ching, D. K. F. (2007). Architecture. Form, space, order. New Jersey: John Wiley and sons.
Hall, Τ. E. (1966). The Hidden Dimension. New York: Anchor Books.
Hertzberger, H. (2000). Space and the architect. Lessons in architecture 2. Rotterdam: 010 Publishers.
Hertzberger, H. (2008). Space and learning. Lessons in architecture 3. Rotterdam: 010 Publishers.
Van Eyck, A. (1999). Works. (ed. V. Lightelijn). Basel: Birkhäuser.