Μια Π.Χ. από συμμετοχή: Χώροι Παιχνιδιού στην Πόλη της Λάρισας

PDF
Δημοσιευμένα: Ιουλ 27, 2019
DOI: https://doi.org/10.12681/χπ.1461
Λέξεις-κλειδιά:
εργαστήριο χώρος παιχνιδιού εφήμερες κατασκευές μακέτα τοπίο παιχνίδι παιδική χαρά συμμετοχικός σχεδιασμός
Ελίκη Διαμαντούλη (Eliki Diamantouli)
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Αθηνά Φουστέρη (Athina Fousteri)
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Περίληψη

Το παρόν κείμενο παρουσιάζει μεθοδολογίες συμμετοχικού σχεδιασμού και την εφαρμογή τους σε στάδια για τον επαναπροσδιορισμό, αλλά και την αναδιαμόρφωση των θεσμοποιημένων -από την πολιτεία- δημόσιων χώρων για παιχνίδι. Η ερευνητική πρόταση αφορά την πόλη της Λάρισας και ξεκίνησε το Μάιο 2016.

Αντικείμενο προβληματισμού της έρευνας αποτέλεσε η ανάλυση και η κριτική του τρόπου παραγωγής των παιδικών χαρών στη σύγχρονη ελληνική πόλη, ο ρόλος του αρχιτέκτονα-σχεδιαστή στην παραγωγή αυτών, καθώς και η ουσιαστική απουσία του παιδιού-χρήστη στα στάδια σύλληψης, υλοποίησης και εν δυνάμει διεύρυνσης της χρήσης τους.

Διερευνήθηκαν με έμπρακτο τρόπο οι δυνατότητες του σχεδιαστή να λειτουργήσει ως «διαμεσολαβητής» ανάμεσα στην πολιτεία, τα παιδιά και τους συνοδούς τους, ερμηνεύοντας τα στοιχεία από όλες τις πλευρές σε αρχιτεκτονική πρακτική (διοργάνωση εργαστηρίων, δημιουργία και προώθηση ψηφιακής πλατφόρμας έρευνας και παρουσίασης «Ludus Loci»[1], ερωτηματολόγια σε σχολεία, δράσεις σε κοινοτικούς χώρους). Επίσης, δόθηκε η ευκαιρία στα παιδιά ως χρήστες να συμμετέχουν ενεργά και διαλογικά στο σχεδιασμό αυτών των χώρων (κατασκευές στην κλίμακα 1:1, μακέτες σε διάφορες κλίμακες και ποιότητες). Με βάση το δημιουργικό παιχνίδι, ενθαρρύνθηκε η σχέση χώρου-παιχνιδιού, εμπλουτίζοντας το εύρος του σχεδιασμού και ανατροφοδοτώντας ουσιαστικά το σχεδιαστή.

Η έρευνα ολοκληρώνεται με την αξιολόγηση κάθε σταδίου του σχεδιασμού από το σχεδιαστή-αρχιτέκτονα, με στόχο τη συνεχή βελτίωση της μεθοδολογίας για την εξασφάλιση βιωσιμότητας.

[1] Με τον όρο Ludus Loci ονομάζουμε το σύνολο των προβληματισμών μας και των προτάσεών μας σχετικά με τις μεθόδους και τα αντικείμενα παιχνιδιού όπως αυτά εμφανίζονται στο σύγχρονο αστικό- ελληνικό- τοπίο. Ο τίτλος, βασισμένος στο έργο του Christian Norberg-Schulz, «Genius Loci», και του Johan Huizinga, «Homo Ludens» ανταποκρίνεται σε αυτήν την παιγνιώδη ευφυία του τόπου.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΙΙ & ΙΙΙ Η πολυτροπική τομή χώρων εκπαίδευσης και πόλης & Η πόλη ως περιβάλλον μάθησης και αγωγής

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης.

Άρθρα που δημοσιεύονται διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Οι συγγραφείς μπορούν να καταθέσουν το άρθρο σε ιδρυματικό ή άλλο αποθετήριο ή/και να το δημοσιεύσουν σε άλλη έκδοση, με υποχρεωτική την αναφορά πρώτης δημοσίευσης στα πρακτικά.

Οι συγγραφείς ενθαρρύνονται να καταθέσουν σε αποθετήριο ή να δημοσιεύσουν την εργασία τους στο διαδίκτυο πριν ή κατά τη διαδικασία υποβολής και αξιολόγησής της.

Βιογραφικά Συγγραφέων
Ελίκη Διαμαντούλη (Eliki Diamantouli), Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Διπλ. Αρχιτέκτων Μηχανικός ΠΘ

Αθηνά Φουστέρη (Athina Fousteri), Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Διπλ. Αρχιτέκτων Μηχανικός ΠΘ

Φοιτήτρια Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης ΑΠΘ

Αναφορές
Βρυχέα, A., Λωράν, Κλ. (1993). Συμμετοχικός Σχεδιασμός: Θεωρητικές διερευνήσεις, Ιστορία των ιδεών και των πρακτικών, Μεθοδολογικές προσεγγίσεις. Αθήνα: Εκδόσεις ΕΜΠ.
Γερμανός, Δ. (2004). Το παιχνίδι, μια άλλη προσέγγιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Στο Π., Χατζηκαμάρη, Μ., Κοκκίδου, (επιμ), Το παιχνίδι στην εκπαιδευτική διαδικασία, Θεσσαλονίκη: University Studio Press.
Διαμαντούλη, Ε., Φουστέρη, Α. (2006). Μία π.χ. από συμμετοχή: Χώροι παιχνιδιού στην πόλη της Λάρισας. [Διπλωματική Εργασία]. Βόλος: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών.
Ηνωμένα Έθνη (1989). Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Διαθέσιμο στο: www.unicef.gr/το-πλήρες-κείμενο-της-σύμβασης-για-τα-δικαιώματα-του-παιδιού/a4-366-422. (Ανακτήθηκε: 02/07/2017).
Κατσαβουνίδου, Γ., (2015) "Πού είναι τα παιδιά;": Δημόσιοι χώροι για παιχνίδι στην πόλη του μοντέρνου. Στο Α. Βιτοπούλου, Α. Καραδήμου- Γερολύμπου, Π., Τουρνικιώτης, (επιμ.) Do.co, mo.mo_ Η ελληνική Πόλη και η Πολεοδομία του Μοντέρνου, τ. 05 Τα τετράδια του Μοντέρνου, Αθήνα: Εκδόσεις Futura.
Κατσαβουνίδου, Γ. (2012). Το παιδί, η πόλη, το παιχνίδι: Μια πολυφωνική βιογραφία. Διδακτορική Διατριβή. Βόλος: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών.
Arnstein, S. R. (1969). A Ladder of Citizen Participation. Στο Journal of the American Institute of Planners 35(4): 216-224.
Berthoz, A. και Recht, R. (2005) (επιμ). Les Espaces de l’homme. Paris: Odile Jacob.
Hart, A. R. (1992). Children’s Participation: From Tokenism to Citizenship, Innocenti Essay no. 4. Florence: UNICEF International Child Development Centre.
Hofmann, S. (2014). Architecture is Participation. Die Baupiloten Methods and Projects. Berlin: Jovis.
Lefaivre, L., Döll. (2007). Ground- Up City, play as a design tool, Rotterdam: 010 Publishers.
Lady Allen of Hurtwood. (1969). Planning for Play. London: Thames and Hudson.
Van Lingen, A., Kollarova, D. (2016). Aldo Van Eyck – Seventeen Playgrounds. Amsterdam: Lecturis.