Η χρήση πολυτροπικών υλικών και η συμβολή τους στην ανάπτυξη του συμβολικού παιχνιδιού


Δημοσιευμένα: Ιουλ 27, 2019
Λέξεις-κλειδιά:
χώρος πολυτροπικά υλικά αλληλεπίδραση αυτενέργεια κοινωνικές δεξιότητες
Σταυρούλα- Ειρήνη Αθανασοπούλου (Stavroyla-Eirini Athanasopoulou)
Περίληψη

Στην προσχολική εκπαίδευση, ο χώρος αναλαμβάνει ρόλο «τρίτου δασκάλου» στην ομάδα των δυο παιδαγωγών. Οι παιδαγωγικές προσεγγίσεις δίνουν σημασία στη μάθηση μέσα από το παιχνίδι, τη σύνδεση του χώρου με διαδικασίες μάθησης, ανάπτυξης. Στο συμβολικό παιχνίδι τα παιδιά σκέπτονται με εσωτερικές νοητικές εικόνες. Η σημασία της νοητικής αναπαράστασης στη διαδικασία γνωστικής ανάπτυξης συνδέεται με τη δράση των παιδιών στο χώρο. Όταν δίνονται ευκαιρίες για παιχνίδι με υλικά και παιχνίδια ρόλων ενισχύεται η πρωτοβουλία, η αυτονομία τους. Η συμμετοχή του σχολείου στο πρόγραμμα «Έτσι μαθαίνω καλύτερα», οδήγησε στην παρούσα έρευνα- δράσης.

Σκοπός η ανάπτυξη του συμβολικού παιχνιδιού μέσω της χρήσης μεταβαλλόμενων χωρικών στοιχείων που συνθέτουν μια κατασκευή. Τα ερευνητικά ερωτήματα είναι: α) με ποιο τρόπο η συγκεκριμένη κατασκευή θα βοηθήσει τα παιδιά να αυτενεργήσουν, να εκφραστούν, να σχεδιάσουν, ώστε να δημιουργήσουν τους δικούς τους τόπους β) πώς θα συμβάλλει στην ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε τάξη προνηπίων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η κατασκευή οδήγησε τα παιδιά να παρέμβουν, να διαμορφώσουν τους δικούς τους τόπους σύμφωνα με τις προτιμήσεις, τα ενδιαφέροντά τους. Αναπτύχθηκαν θετικές σχέσεις, καλλιεργήθηκαν κοινωνικές δεξιότητες που οδήγησαν από το «εγώ- δικός μου τόπος», στο «εμείς-δικός μας τόπος». Έτσι, τα μεταβαλλόμενα χωρικά στοιχεία συμβάλλουν στην αναβάθμιση του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • ΘΕΜΑΤΙΚΗ Ι Μετασχηματισμοί των σχολικών χώρων και εκπαιδευτική αλλαγή
Βιογραφικό Συγγραφέα
Σταυρούλα- Ειρήνη Αθανασοπούλου (Stavroyla-Eirini Athanasopoulou)
Νηπιαγωγός
Αναφορές
Altrichter H., Posch P. και Somekh B. (2001). Οι εκπαιδευτικοί ερευνούν το έργο τους. Μεταίχμιο: Αθήνα.
Cohen, L. και Manion, L. (1997). Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας. Αθήνα: Έκφραση.
Duffy, B. (2003). Υποστηρίζοντας τη δημιουργικότητα και τη φαντασία στην προσχολική ηλικία. Αθήνα: Σαββάλας.
Edwards, C. (2000). Συνεργάτης, στοργικός τροφός και καθοδηγητής: Οι ρόλοι του δασκάλου του Reggio Emillia στην πράξη. Στο C. Edwards, C. Candini, και C. Forman, (επιμ. E. Kουτσουβάνου), Reggio Emillia: Οι χίλιες γλώσσες των παιδιών προσχολικής ηλικίας, σ. 255-282. Αθήνα: Πατάκης,.
Fromberg, D. (2000). Το Ολοήμερο Νηπιαγωγείο (επιμ. Ε. Κουτσουβάνου και Κ. Χρυσαφίδης). Αθήνα: Οδυσσέας.
Gandini, L. (2000). Χώροι εκπαίδευσης και φροντίδας. Στο C. Edwards, C. Candini, και C. Forman, (επιμ. E. Kουτσουβάνου) Reggio Emillia: Οι χίλιες γλώσσες των παιδιών προσχολικής ηλικίας. σ. 232-254. Αθήνα: Πατάκης.
Kamii, C. (1999). Η προσχολική εκπαίδευση σύμφωνα με τη θεωρία του Piaget. Στο H. K. Guffaro, E. K. Shapiro, C. Kamii, Ε. Κουτσουβάνου, Θεωρία και Μεθοδολογία της προσχολικής εκπαίδευσης. Αθήνα: Πατάκης.
Βίννικοτ, Ντ., (1980). Το Παιδί, το Παιχνίδι και η Πραγματικότητα, Αθήνα: Καστανιώτης.
Γερμανός, Δ. (2014). Αναμορφώνοντας το σχολικό χώρο: από το χώρο των κανονισμών στο χώρο για το παιδί. Στο Μ. Τζεκάκη και Μ. Κανατσούλη (Επιμ.), Πρακτικά του Πανελλήνιου Συνέδριου με Διεθνή Συμμετοχή: Αναστοχασμοί για την Παιδική Ηλικία σ. 448-467. Θεσσαλονίκη: ΤΕΠΑΕ- ΑΠΘ.
Γερμανός, Δ. (2006). Οι Τοίχοι της Γνώσης. Αθήνα: Gutenberg.
Γερμανός, Δ. (2001). Χώρος και Διαδικασίες Αγωγής. Η Παιδαγωγική Ποιότητα του Χώρου. Αθήνα: Gutenberg.
Δαφέρμος, Μ. (2002). Η πολιτισμική - ιστορική θεωρία του Vygotsky. Αθήνα: Ατραπός.
Δερβίσης, Στ. (1998). Οι μαθητές μιας τάξης ως κοινωνική ομάδα και η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία. Gutenberg: Αθήνα.
Ζούκης, Ν., 2007. Τρία Ερωτήματα για την Έρευνα-Δράση και η Αναζήτηση Νέας Προοπτική. Πρακτικά του 4ου Πανελλήνιου Συνεδρίου του Ελληνικού Ινστιτούτου Εφαρμοσμένης Παιδαγωγικής και Εκπαίδευσης (ΕΛΛ.Ι.Ε.Π.ΕΚ.), Διαθέσιμο στο: http://www.elliepek.gr/Documents/4o_Synedrio_Eisigiseis/1_10.pdf (Ανακτήθηκε: 15/07/2017).
Κακαβούλης, Α. (1993). Γνωστική Ανάπτυξη και Αγωγή. Αθήνα: Ιδιωτική
Σιβροπούλου, Ρ.(1997). Η οργάνωση και ο σχεδιασμός του χώρου (νηπιαγωγείου) στο πλαίσιο του παιχνιδιού. Αθήνα: Πατάκης.
Τζώρτζη, Α. (1996). Η οργάνωση και η λειτουργία των ομάδων στο Νηπιαγωγείο. Αθήνα: Σπουδή.
Dodge, D. T. και Colker, L. J. (1998). The creative curriculum for early childhood, Teaching Strategies Inc., Washington DC.
Isbell, R. (1995). The complete learning center book. Cryphon House Inc.
Johnson D. W. και Johnson R. T. (1999). Learning Together and Alone. Massachusetts: Allyn & Bacon.
Johnson, D. και Johnson, R. (2003). Building Acceptance of Difference in the Classroom through Cooperative Learning. Στο Κυπριακός Σύνδεσμος Συνεργατικής Μάθησης (Επιμ.), Συνεργατικό Σχολείο: από τη θεωρία στην πράξη σ.15-35. Λευκωσία: Κυπριακός Σύνδεσμος Συνεργατικής Μάθησης.
Mucchielli, A. (1994). Dictionnaire des méthodes qualitatives en sciences humaines et sociales. Paris: Arman Collin.