Αρχιτεκτονικές δομές και θεμελιώδεις γεωμετρικές έννοιες για παιδιά προσχολικής ηλικίας

PDF
Δημοσιευμένα: Ιουλ 27, 2019
DOI: https://doi.org/10.12681/χπ.1419
Λέξεις-κλειδιά:
χώρος καθετότητα παραλληλία δύναμη φορτίο
Κούλα Πανάγου (Koula Panagou)
Αντώνης Νανάς (Antonis Nanas)
Μαρία Αναμουρλόγλου (Maria Anamourloglou)
Περίληψη

Η ανάπτυξη της παιδικής φαντασίας και δημιουργικότητας στις μικρές ηλικίες προϋποθέτει κατά κύριο λόγο την ύπαρξη απτικών υλικών. Η διαχείριση των υλικών αυτών επιτρέπει στο κάθε παιδί να δομήσει με τον δικό του μοναδικό τρόπο συνθέσεις, να αναζητήσει τρόπους ευσταθούς οικοδόμησής τους, να τις νοηματοδοτήσει, να τις χρωματίσει, παρουσιάζοντας έτσι μια πρώιμη αισθητική αντίληψη και να εντάξει τελικά αυτές τις συνθέσεις σ’ ένα φανταστικό περιβάλλον, δημιουργώντας τον δικό του φαντασιακό χώρο. Η παρούσα εργασία αποτελεί μια διδακτική πρόταση για παιδιά προσχολικής ηλικίας, με στόχο να αναδειχθεί η αρχιτεκτονική κατασκευή μιας κατοικίας, ως «ερευνητικό εργαλείο» μέσω του οποίου θα αναδυθούν υπόρρητες θεμελιώδεις γεωμετρικές έννοιες όπως της παραλληλίας και της καθετότητας, καθώς επίσης υπόρρητες θεμελιώδεις έννοιες της φυσικής και της μηχανικής, όπως της δύναμης και του φορτίου. Στη συνέχεια διερευνώνται ιδέες – προτάσεις των παιδιών για τη διευθέτηση του εσωτερικού χώρου της συγκεκριμένης  αρχιτεκτονικής κατασκευής και τέλος πλάθονται διαφορετικές ιστορίες με επίκεντρο την κατασκευή αυτή. Για την εφαρμογή της συγκεκριμένης πρότασης χρησιμοποιήθηκαν συγκεκριμένα, ακίνδυνα υλικά για τα παιδιά, όπως πλαστικοί άξονες για δοκούς και κολώνες και ειδικά σκληρά χαρτόνια για τα υπόλοιπα. Πειραματικά η πρόταση εφαρμόστηκε στο νηπιαγωγείο «Καραμέλα» σε ομάδα 18 παιδιών ηλικίας 5-6 ετών εντός τριών μηνών με ιδιαί­τερα θετικά αποτελέσματα.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • ΘΕΜΑΤΙΚΗ Ι Μετασχηματισμοί των σχολικών χώρων και εκπαιδευτική αλλαγή

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης.

Άρθρα που δημοσιεύονται διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Οι συγγραφείς μπορούν να καταθέσουν το άρθρο σε ιδρυματικό ή άλλο αποθετήριο ή/και να το δημοσιεύσουν σε άλλη έκδοση, με υποχρεωτική την αναφορά πρώτης δημοσίευσης στα πρακτικά.

Οι συγγραφείς ενθαρρύνονται να καταθέσουν σε αποθετήριο ή να δημοσιεύσουν την εργασία τους στο διαδίκτυο πριν ή κατά τη διαδικασία υποβολής και αξιολόγησής της.

Βιογραφικά Συγγραφέων
Κούλα Πανάγου (Koula Panagou)

Νηπιαγωγός, Nηπιαγωγείο “ΚΑΡΑΜΕΛΑ”

Αντώνης Νανάς (Antonis Nanas)
Νηπιαγωγός, Nηπιαγωγείο “ΚΑΡΑΜΕΛΑ”
Μαρία Αναμουρλόγλου (Maria Anamourloglou)
Νηπιαγωγός, Nηπιαγωγείο “ΚΑΡΑΜΕΛΑ”
Αναφορές
Arnheim, R. (1974). Τέχνη και οπτική αντίληψη. Αθήνα: Θεμέλιο.
Arnheim, R. (2003). Η δυναμική της αρχιτεκτονικής μορφής. Μτφρ. Ιάκωβος Ποταμιάνος. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.
Thyssen, S. (2001). Το παιχνίδι και η ανάπτυξη της σκέψης στην προσχολική ηλικία. Στο Σ. Αυγητίδου (επιμ.). Το Παιχνίδι: Σύγχρονες ερμηνευτικές και διδακτικές προσεγγίσεις, σ. 247-269. Αθήνα: Τυπωθήτω
Γεωργιάδης, Σ. (2005). Η αναπαράσταση ως όχημα αρχιτεκτονικής σκέψης. Πρακτικά συνεδρίου, Τμήμα Αρχιτεκτόνων, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Θεοφυλίδης, Χ. (2002). Διαθεματική προσέγγιση της διδασκαλίας. Αθήνα: Γρηγόρης.
Καλαβάσης, Φ. & Ρέντζος, Α. (2015). Ανάμεσα στο Μέρος και στο Όλο. Αθήνα: Gutenberg.
Καλαθέρη, Μ. & Ιωαννίδου, Ε. (2004). Το σώμα διδάσκει και διδάσκεται. Μοντέλο αξιολόγησης δεξιοτήτων παιδιών προσχολικής ηλικίας. Στο Λουκά, Λ., Χρ. Παπαδημήτρη-Καχριμάνη, Κ.Π. Κωνσταντίνου (Επιμ.) Πρακτικά 3ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών στην Προσχολική Εκπαίδευση, σ. 71-84. Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Νανάς, A., Άχμεντ-Σγουρού, Σ., Μαυρομμάτης, Ά. (2017) Ερευνώ και Ανακαλύπτω τον Κόσμο της Φυσικής. Κίνηση και Μετάδοση της Πίεσης στα Ρευστά. Στο Καλογιαννάκης, Μ. (Επιμ.). Πρακτικά 9ου Πανελληνίου Συνεδρίου για τις Φυσικές Επιστήμες στην Προσχολική Εκπαίδευση: Σύγχρονες Τάσεις και Προοπτικές, σ. 340-346. Ρέθυμνο: Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Πιττάλης, Μ. (2007). Ανάπτυξη της ικανότητας των μαθητών στις έννοιες της γεωμετρίας του χώρου. Διδακτορική διατριβή. Τμήμα Επιστημών της Αγωγής, Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Πλακιά, Π. (2016). Ο ρόλος της νηπιαγωγού και πώς διαμορφώνει τον χώρο σύμφωνα με το ΔΕΠΠΣ, το αναλυτικό πρόγραμμα και το curriculum. Διπλωματική εργασία. Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης και Αγωγής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Ρήγα, Κ. (2001). Εικαστικές τέχνες: τα υλικά ως μέσο ανακάλυψης των τριών διαστάσεων στο νηπιαγωγείο. Πτυχιακή εργασία. Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Τζεκάκη, Μ. (2010). Μαθηματική εκπαίδευση για την προσχολική και πρώτη σχολική ηλικία. Θεσσαλονίκη: Ζυγός.
Τσουκαλά Κ.(2006), Παιδική αστική εντοπία: Αρχιτεκτονική και νοητικές αναπαραστάσεις του χώρου. Αθήνα: Τυπωθήτω.
Φραγκιαδάκη, Γ. (2013). Προσεγγίζοντας την παιδική σκέψη μέσω της «κοινωνικο- πολιτισμικής, ιστορικής προσέγγισης»: μια ανίχνευση νοητικών παραστάσεων παιδιών νηπιαγωγείου για τα σύννεφα. Μεταπτυχιακή Εργασία. Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, Πανεπιστήμιο Πατρών.
Cone, T. P., Werner, P., Cone, S. L. & Woods, A. M. (1998). Interdisciplinary teaching through physical education. Champaign IL: Human Kinetics.
Drake, S. M. (1993). Planning Integrated Curriculum: The Call to Adventure. Στο Mcnair, J. D. (επιμ.). Integrating curriculum, σ. 233-242. Miami: Miami – Dade Community College, School of Education.
Freudenthahl, H. (1983). Didactical Phenomenology of mathematical structures. Dordrecht: Kluwer.
Hederaard, M. & Fleer, M. (2008). Studying children- A cultural historical approach. Glasgow: Open University Press.
Langfeld, H., S., (1920). The aesthetic attitude. New York.
NCTM, (1989). Curriculum and evaluation standards for school mathematics. Reston, VA.
NCTM, (2000). Principles and standards for school mathematics. Reston, VA.
Perry, B. & Dockett, S. (2002). Young Children’s Access to Powerful Mathematical Ideas. Στο Bussi, M. B., Jones, G. A., Lesh R. A. & Tirosh, D. (επιμ.), Handbook of International Research in Mathematics Education, σ. 81-111. LEA Publishers.
Perry, B. & Dockett, S. (2007). Play and mathematics. Adelaide: Australian Association of Math. Teachers.
Rushton, S. (2011). Neuroscience, early childhood education and play. We are doing it right! Early Childhood Education Journal, 39(2): 89-94.