Διαχρονική εξέλιξη του θεσμού του διευθυντή στην Ελλάδα και τα προσόντα που απαιτούνται


Θεόδωρος Κωνσταντινίδης
Abstract

The modern and constantly changing and evolving social and political environment of our country also affects the field of education, which is a living and open organization to society. It requires managers with skills, special personal characteristics, scientifically shielded and knowledgeable in matters of public and school administration who will be able to respond to innovations by charting a new path and new horizons in the educational activities of our country. The acceptance of principals both within the school unit and more widely depends on the level of their qualifications, knowledge and practical application. In this way, an effective, efficient and productive school will be created that will achieve the established goals, always based on ethical principles and values. The managers of the Greek school units are faced with challenges and how they deal with them determines the way the school is managed and possibly their future course in the new reality that is being formed every day. The principal is at the top of the school administrative pyramid and is both administrative and pedagogical in charge of the school (No. F. 353.1./324/105657/Δ1/Government Gazette 1340/16/10/2002). As Spyropoulou (2010) points out, from the beginning of the 80s until today, the main criterion for obtaining a managerial position is the years of educational experience. Despite the efforts made by the state from time to time to make the selection process more scientific, no similar design has yet been achieved to form the basis of a more progressive approach.

Article Details
  • Section
  • Εισηγήσεις
References
Α.Ν. 2517/26, 31-8-1940 «Αρμοδιότητες Γενικού Επιθεωρητή».
Ανδρέου, Α. & Παπακωνσταντίνου, Γ. (1994). Εξουσία και οργάνωση-Διοίκηση του
εκπαιδευτικού συστήματος. Αθήνα: Λιβάνη.
Ανδρέου, Α. (2008). Διερεύνηση της επαγγελματικής επάρκειας των νέο προαχθέντων
διευθυντών πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην Κύπρο και στην στήριξη τους από
θεσμοθετημένους φορείς, (διπλωματική εργασία). Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Κύπρου,
Λευκωσία.
Β.Δ 16-4-1915 (ΦΕΚ, 168, τ.Α΄) «Περί των έργων των διευθυντών, επιθεωρητών και ιατρών
των σχολείων».
ΒΤΜΘ΄/27-9-1895 (ΦΕΚ, 37,τ.Α΄) «Περί της στοιχειώδους και δημοτικής εκπαίδευσης».
Bell, L. and Bush, T. (2003). The Policy Context. In T. Bush & L. Bell (Eds), The Principles
and Practices of Education Management. London: Paul Chapman Publishing, pp.3-14.
Bush, J. (2003,2008). From management to leadership: Semantic or meaningful
change. Educational Management Administration and leadership, Vol. 36, No 2,
pp. 271-288.
Γεωργιάδου, Β. και Καμπουρίδης, Γ. (2005). Ο Διευθυντής ηγέτης, Επιθεώρηση
Εκπαιδευτικών θεμάτων, τ.10:121-129.
Camburn, E., B. Rowan, and J.E. Taylor. (2003). Distributed leadership in schools: The case of
elementary schools adopting comprehensive school reform models. Educational Evaluation
and Policy Analysis 25 ( 4) , 347-73.
Crowther, F., ed. (2003). Teachers as leaders in a knowledge economy. Canberra: College
Yearbook, Australian College of Educators.
Δημητρόπουλος, Ε. (2002). Εκπαιδευτική Αξιολόγηση. Η αξιολόγηση της εκπαίδευσης και του
εκπαιδευτικού έργου. Αθήνα: Γρηγόρης.
Διάταγμα 21ης Νοεμβρίου 1833 & Νομός 6ης Φεβρουαρίου 1834 (ΕτΚ 11/3-3-1834) «περί
δημοτικών σχολείων».
Everard, K. and Morris, G. (1999). Αποτελεσματική εκπαιδευτική διοίκηση. Πάτρα: EAΠ.
ΦΕΚ Α 50 - 14.05.2015 (2015) Επειγόντα μέτρα για την Πρωτοπαθμία, Δευτεροβάθμια και
Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και άλλες διαστάσεις. Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο.
ΦΕΚ Α 94-14.8.2015 (2015) Συνταξιοδοτικές διαστάσεις Κυρώση του Σχεδίου Σύσταση
Οικονομικής Ενίσχυσης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και ρυθμίσεις για
την υλοποίηση της Συμφωνίας.
ΦΕΚ 78/Α/30-5-2017 (2017) «Μέτρα για την επιτάχυνση του Κυβερνητικού έργου σε θέματα
εκπαιδεύσεως, μέρος α’ επιλογή δίευθυντων σχολείων και εκ.κ.».
Fullan, M. (2007). The new meaning of educational change. New York: Teachers College
Press.
Huber, S.G. (2004). Preparing school leaders for the 21st century: An international
comparison of development programmes in 15 countries. London: Routledge Falmer.
Ζαβλανός, Μ. (1985). Σχέδιο προγράμματος εκπαίδευσης των διευθυντών σχολείων, σχολικών
συμβούλων και προϊσταμένων γραφείων, Λόγος και πράξη, (27).
Ζημιανίτη, Γ. (2011). Ο ρόλος της συναισθηματικής νοημοσύνης του διευθυντή εκπαιδευτικής
μονάδας πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, ως προς την άσκηση αποτελεσματικής ηγεσίας
(διπλωματική εργασία). Πάτρα: Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Κανελλόπουλος, Χ. (1995). Μάνατζμέντ. Αποτελεσματική διοίκηση. Σε επιχειρήσεις,
οργανισμούς και υπηρεσίες. Αθήνα: International Publishing.
Κατσαρός, Ι. (2008). Οργάνωση και διοίκηση της εκπαίδευσης. Αθήνα: Παιδαγωγικό
Ινστιτούτο.
Κουλουμπαρίτσι, Α., κ.α. (2010). Το διοικητικό πλαίσιο στην πρωτοβάθμια και τη
δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Επιθεώρηση Παιδαγωγικών Θεμάτων, τεχνολ. 13.
Κοντάκος, Α. (2003). Ο θεσμός του διευθυντή στο Ελληνικό σχολείο, Μια ιστορικά αναδρομή.
Διοικητική ενημέρωση, τεύχος 25.
Κούλα Β., (2011). Οι διαπροσωπικές σχέσεις διευθυντών σχολικών μονάδων και εκπαιδευτικών.
Συμβολή στην αποτελεσματική λειτουργία της σχολικής μονάδας, (διδακτορική διατριβή).
Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο.
Middlewood, D. (2010). Managing people and performance. In Bush, T., Bell, L. and
Middlewood, D (Eds). The principles of education leadership and management, Second
Edition, Sage Publication, London.
Μπακάλμπαση, Ε., Φωκάς, Ε., (2014). Απόψεις Δ/ντών Α/θμιας και Β/θμιας Εκπ/σης σχετικά
με το σύστημα επιλογής τους και την επιμόρφωσή τους σε θέματα διοίκησης. Έρευνα στην
εκπαίδευση, τομ. 2.
Μπρίνια, Β. (2008). Μάνατζμεντ Εκπαιδευτικών μονάδων και εκπαίδευσης. Αθήνα:
Σταμούλης.
Μπρίνια, Β. (2008γ). Συναισθηματική νοημοσύνη και διοίκηση σχολικής μονάδας. Σύγχρονο
νηπιαγωγείο, 64, σελ.82-87.
Ν. 1566/1985 (ΦΕΚ 167/30-9-1985, τ. Α΄), «∆οµή και λειτουργία της Πρωτοβάθµιας
και ∆ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις».
Ν. 4370/1929.
N.4374/1929, άρθρα 1 και 3.
N.309/1976 (ΦΕΚ100Α/30-4-1976), «Καθήκοντα των Διευθυντών και Υποδιευθυντών
Γυμνάσιο, Λύκειο και Πρότυπο Λύκειο».
N. 2043/1992 (ΦΕΚ 79Α/19-5-1992) «Εποπτεία και ζωή της πρωτοβάθμιας και
δευτεροβάθμιας εκπαιδεύσεως και άλλες διαστάσεις».
N. 2188/1994 (ΦΕΚ 18/16-2-1994, τ.Α΄) «Ρύθμιση θέματος της εκκλησίας και άλλες
διαστάσεις. Θέματα πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης».
N. 3467/2006 (ΦΕΚ 128/21-6-2006, τ. Α΄), «Επιλογή στελεχών Πρωτοβάθμιάς και
Δευτέρας Εκπαίδευσης, ρυθμός θέματος Διοίκησης της Εκπαίδευσης και άλλες
διαστάσεις».
N.3848/2010 (ΦΕΚ 71/19-5-2010 τ. Α΄ ), «Αναβάθμιση του ρόλου του εκπαιδευτικού.
καθιέρωσή κανόνων αξιολόγησης και αξιοκρατίας στην εκπαίδευση και λοιπές δια τάξεις».
N. 4823/2021 (ΦΕΚ 136/3-8-2021 τ. Α΄), «Αναβάθμιση του σχολείου, ενδυνάμωση των
εκπαιδεύσεων και άλλων διαστάσεων».
Η Ν.Δ. 651/1970 «Περί Οργανώσεως της Γενικής Εκπαιδεύσεως και Διοίκησης του.
προσωπικού αύτη».
Παπαναούµ, Ζ. (1995,2001). Η διεύθυνση του σχολείου. -Θεωρητική ανάλυση και εμπειρική
διερεύνηση. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.
Π.Δ. 398/1995 (ΦΕΚ 223Α/31-10-1995) «Καθορισμός των προσόντων, των κριτηρίων και της
διαδικασίας επιλογής των στελεχών της πρωτοβάθμιας και της Δευτέρας εκπαιδεύσεως».
Π.Δ. 201/98 (ΦΕΚ 161Α/1-7-98, τ. Α΄), «Οργάνωση και λειτουργεία Δημοτικών Σχολείων».
Π.Δ. 25/2002 (ΦΕΚ 20Α/7-2-2002) «Αναπροσδιορισμός των προσόντων και κριτηρίων
επιλογής των στελεχών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και
τροποποίηση της διαδικασίας επιλογής αυτών».
Retna S. K. (2011). The relevance of ‘personal mastery’ to leadership: the case of school
principals in Singapore, School Leadership and Management 31 (5), 451-470.
Σαΐτης, Χ. (1992). Οργάνωση και Διοίκηση της Εκπαίδευσης –Θεωρία και Πράξη. Αθήνα:
Αυτοέκδοση.
Σαΐτης, Χ. (2005). Οργάνωση και Διοίκηση της Εκπαίδευσης. Αθήνα: Αυτοέκδοση.
Σαΐτης, Χ. (2008). Ο διευθυντής στο δημόσιο σχολείο. Αθήνα: ΥΠΕΠΘ, Παιδαγωγικό.
Ινστιτούτο.
Σιάπκα, Μ. (2011). Ο ρόλος του Διευθυντή στο Αποτελεσματικό σχολείο (διπλωματική εργασία).
Ιωάννινα: Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Φιλοσοφική σχολή.
Σπυροπούλου, E. (2010). Η επιλογή ∆ιευθυντή Σχολικής Μονάδας Πρωτοβάθμιας και
∆ευτεροβάθµιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα, (διπλωματική εργασία). Αριστοτέλειο
Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη.
Τσιαπλές Ν., Τυριακίδου Π.(2018). Ποιοτική προσέγγιση στη διαδικασία επιλογής διευθυντών
Σχολείων Πρωτοβάθμιας με τον ν. 4327/2015. Επιστήμες της Αγωγής, τ.1.
Waters, T., Marzano, R. J., & McNulty, B. (2003). Balanced Leadership: What 30 Years of
Research Tells Us about the Effect of Leadership on Student Achievement. Aurora, CO:
Mid-Continent Research for Education and Learning.
Χρονοπούλου, Σ. (2012). Μορφές εκπαιδευτικής ηγεσίας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση.
Εμπειρική μελέτη (διπλωματική μελέτη). Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο.
Υπουργική Απόφαση αρίθ.350/2/1/52091/6-5-1978 (ΦΕΚ 472V) «Περί καθηκόντων.
Διευθυντών, Υποδιευθυντών και Διδασκάλων των Δημοτικών Σχολών της Γενικής
Εκπαιδεύσεως».
Υπουργική Απόφαση Δ2/1998/26-2-1998, «Αξιολογία του εκπαιδεύσεως έργου και των
εκπαιδευτικών».
Υπουργική απόφαση Φ.353.1/324/105657/Δ1, Φ.Δ.Κ. 1340 V΄/16-10-2002, «Καθορισμός των
ειδήσεων καθηκόντων και αρμοδιοτήτων των προϊσταμένων των περιφερειών Υπήρξε
πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαιδεύσεως, των διευθυντών και μονότονων
διδασκόντων».
Υπουργική απόσπαση Φ.361.22/6/149788/Ε3, Φ.Δ.Κ 6141/3-12-2022, «Ρύθμιση
θεμάτων σχεδίων με τη διαδικασία επιλογής και τοποθέτησης των Διευθυντών
Σχολικών Μονάδων και Εργαστηρίων Κέντρου».