Οι Αντιλήψεις των Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του Νομού Λασιθίου για τον Ρόλο των Τμημάτων Ένταξης στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση


Δημοσιευμένα: Σεπ 4, 2024
Λέξεις-κλειδιά:
τμήμα ένταξης συνεκπαίδευση ειδική αγωγή μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες
Ματθαίος Κωνσταντίνου
Παρασκευή Δαλακούρα
Περίληψη

Καταλυτικό ρόλο στην ένταξη μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο σχολικό περιβάλλον, αλλά και στην κοινωνία διαδραματίζουν τα τμήματα ένταξης με τους εκπαιδευτικούς ειδικής και γενικής εκπαίδευσης να αναλαμβάνουν ευθύνες και να συνεργάζονται για να υλοποιηθούν τα εξειδικευμένα και εξατομικευμένα προγράμματα στο πλαίσιο του τμήματος ένταξης. Η παρούσα εργασία έχει ως στόχο να διερευνήσει τις απόψεις των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης του νομού Λασιθίου για τον ρόλο των τμημάτων ένταξης και τις προτάσεις τους για βελτίωση του θεσμού. Στην έρευνα συμμετείχαν 60 εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τα αποτελέσματα της έρευνας ανέδειξαν τη θετική στάση των εκπαιδευτικών προς τη λειτουργία των τμημάτων ένταξης, αλλά και την εξειδίκευση στην ειδική αγωγή. Επιπλέον, οι απόψεις των εκπαιδευτικών για τη βελτίωση του θεσμού συνοψίζονται σε 4 πυλώνες: την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, την πλαισίωση των σχολείων με εξειδικευμένο προσωπικό, την υποστήριξη από το Υπουργείο με εξειδικευμένη υλικοτεχνική υποδομή και τη συμπερίληψη στο πλαίσιο της γενικής τάξης.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Εισηγήσεις
Αναφορές
Armstrong, D. Armstrong, A-C. & Spandagou, I (2011). Inclusion: by choice or by chance?. International Journal of Inclusive Education, 15:1, 29-39, DOI: 10.1080/13603116.2010.496192
Avramidis, E. & Norwich, B. (2002). Teachers’ attitudes towards integration / inclusion: A review of the literature. European Journal of Special Needs Education, 17 (2), 129-147.
Βασιλείου, Ε., & Χαριτάκη, Γ. (2015). Διερεύνηση των απόψεων των εκπαιδευτικών της Γενικής Τάξης για την ένταξη μαθητών με Ειδικές Μαθησιακές Ανάγκες. Πανελλήνιο Συνέδριο Επιστημών Εκπαίδευσης, 2015(1), 236-248.
Bradshaw, L. & Mundia, L. (2006). Attitudes to and concerns about inclusive education: Bruneian in service and preservice teachers. International Journal of Special Education, 21 (1), 35-41.
Γενά, Α. (2001). Προγράμματα ένταξης παιδιών με αυτισμό στο νηπιαγωγείο και στην πρώτη δημοτικού βάσει κανονιστικών δεδομένων. Psychology: the Journal of the Hellenic Psychological Society, 8(2), 221-248.
Γκάκου, Α., & Γκάκου, Β. (2018). Ανάγκες εκπαιδευτικών του Τμήματος Ένταξης (ΤΕ) σε θέματα διαπολιτισμικής εκπαίδευσης. Πανελλήνιο Συνέδριο Επιστημών Εκπαίδευσης, 8, 173-182.
Δαβλάντη, Γ. (2019). Διερεύνηση των αντιλήψεων των εκπαιδευτικών αναφορικά με τη συνεκπαίδευση. 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Κριτικής Εκπαίδευσης. Η κριτική εκπαίδευση για την κοινωνική δικαιοσύνη. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Ελευθεριάδου, Ρ. (2015). Τμήματα Ένταξης, Απόψεις εκπαιδευτικών ειδικής αγωγής Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Μεταπτυχιακή εργασία. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Τμήμα Ψυχολογίας. Θεσσαλονίκη.
European Agency for Development in Special Needs Education (2009). Key Principles for Promoting Quality in Inclusive Education - Recommendations for Policy Makers. Odense, Denmark: European Agency for Development in Special Needs Education.
Fyssa, A., Vlachou, A., & Avramidis, E. (2014). Early childhood teachers' understanding of inclusive education and associated practices: Reflections from Greece. International Journal of Early Years Education, 22(2), 223-237.
Zoniou-Sideri, A., Deropoulou-Derou, E., Karagianni, P., & Spandagou, I. (2006). Inclusive discourse in Greece: Strong voices, weak policies. International Journal of Inclusive Education, 10(02-03), 279-291.
Zoniou-Sideri, A., & Vlachou, A. (2006). Greek teachers’ belief systems about disability and inclusive education. International journal of inclusive education, 10(4-5), 379-394.
Ζώνιου-Σιδέρη, Α., Λαμπροπούλου, Κ., Παπασταυρινίδου, Γ., Τσερμίδου, Λ. &Χριστοπούλου, Α. (2020). Διαφοροποιημένη παιδαγωγική & Ενταξιακή εκπαίδευση: θεωρητικές επισημάνσεις, προβληματισμοί και προοπτικές. Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες της Αγωγής και Εκπαίδευσης 2020, (6), 61-76. https://dx.doi.org/10.12681/dial.25546
Glazzard, J. (2011). Perceptions of the barriers to effective inclusion in one primary school: voices of teachers and teaching assistants. Support for Learning, 26 (2), 56-63.
Kamenopoulou, L., & Dukpa, D. (2018). Karma and human rights: Bhutanese teachers’ perspectives on inclusion and disability. International Journal of Inclusive Education, 22(3), 323-338.
Koutrouba, K., Vamvakari, M., & Theodoropoulos, H. (2008). SEN students' inclusion in Greece: factors influencing Greek teachers' stance. European Journal of Special Needs Education, 23(4), 413-421.
Μπιλανάκη, Ε. & Τραγούλια, Ε. (2010). Οι αναπαραστάσεις των εκπαιδευτικών της τυπικής τάξης για τον ρόλο του Τμήματος Ένταξης και για τον δικό τους ρόλο στην ένταξη παιδιών με ιδιαιτερότητες στο Δημοτικό σχολείο. Στο Παπάνης, Ε. & Γιαβρίμης, Π.Ε> (επιμ) Έρευνα, Εκπαιδευτική Πολιτική & Πράξη στην Ειδική Αγωγή: Τόμος Πρακτικών Διεθνούς Συνεδρίου σ. 2-13-93. Πανεπιστήμιου Αιγαίου: Πρόγραμμα Συμβουλευτικής και Μεθοδολογίας Ψυχολογικής Έρευνας.
Nishimura, T. S., &Busse, R. T. (2016). Content Validation of the Scale of Teachers' Attitudes towards Inclusive Classrooms (STATIC). International Journal of Special Education, 31(2), n2
Ν.3699/2008, ΦΕΚ 199/Α’/2- 10-2008. Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Αθήνα: Εθνικό τυπογραφείο.
Ν.4368/2016, ΦΕΚ 21/ Α’/21-2-2016. Μέτρα για την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου και άλλες διατάξεις. Αθήνα: Εθνικό τυπογραφείο.
Ν.4823/2021, ΦΕΚ 136/A’/03-08-2021. Αναβάθμιση του σχολείου, ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών και άλλες διατάξεις. Αθήνα: Εθνικό τυπογραφείο.
Pappas, M. A., Papoutsi, C., & Drigas, A. S. (2018). Policies, practices, and attitudes toward inclusive education: The case of Greece. Social sciences, 7(6), 90.
Πατσίδου, Μ. (2010). Συνεκπαίδευση παιδιών με ή χωρίς εκπαιδευτικές ανάγκες. Στάσεις εκπαιδευτικών και μαθητών στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Διδακτορική διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Θεσσαλονίκη. Ελλάδα.
Sarris, D., Riga, P. & Zaragas, H.. (2018). School teachers’ attitudes toward inclusive education in Greece. European Journal of Special Education Research.
Σούλης, Γ. (2016). Εκπαίδευση και άτομα με αναπηρία. Στο Χατζηπέτρου, Α. (επιμ). Σχεδιασμός πολιτικής σε θέματα αναπηρίας: Εγχειρίδιο εκπαιδευόμενου (σ. 189-225). Αθήνα: Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία.
Stavroussi, P., Didaskalou, E. & Green, J.G. (2020). Are Teachers‟ Democratic Beliefs about Classroom Life Associated with Their Perceptions of Inclusive Education? International Journal of Disability, Development of Education, DOI: 10.1080/1034912X.2020.1716961
Συμεωνίδου, Σ., & Φτιάκα, Ε. (2012). Τι πραγματικά πιστεύουν οι εκπαιδευτικοί για την εκπαίδευση των παιδιών με ειδικές ανάγκες; Διλήμματα για την ανάπτυξη επιμορφωτικών προγραμμάτων για την ένταξη. Στο Α. Ζώνιου-Σιδέρη, Ε. Ντεροπούλου-Ντέρου & Α. Βλάχου-Μπαλαφούτη (επιμ.), Αναπηρία και εκπαιδευτική πολιτική: Κριτική προσέγγιση της ειδικής και ενταξιακής εκπαίδευσης (σ. 275-293). Αθήνα: Πεδίο.
Τζιβινίκου, Σ. & Κουτσοκώστα, Β. (2010). Η αποτίμηση της λειτουργίας των τμημάτων ένταξης και η ανάδυση των χαρακτηριστικών που απαρτίζουν τη φυσιογνωμία του. Στο Παπάνης, Ε. & Γιαβρλίμης, Π.Ε. (επιμ) Έρευνα, Εκπαιδευτική Πολιτική& Πράξη στην Ειδική Αγωγή: Τόμος Πρακτικών Διεθνούς Συνεδρίου σ88-93. Πανεπιστήμιου Αιγαίου: Πρόγραμμα Συμβουλευτικής και Μεθοδολογίας Ψυχολογικής Έρευνας.
Tsakiridou, H. & Polyzopoulou, K. (2014). Greek teachers' attitudes toward the inclusion of students with special education needs. American Journal of Educational Research, 2(4), 208-218.
Υπουργική Απόφαση (27922/Γ6/2007). Καθορισμός των ιδιαίτερων καθηκόντων και αρμοδιοτήτων. Α) Του εκπαιδευτικού προσωπικού, που υπηρετεί σε σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής (ΣΜΕΑ) της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ειδικά σχολεία, τμήματα ένταξης), και σε προγράμματα ειδικής αγωγής (παράλληλη στήριξη και παροχή διδασκαλίας στο σπίτι). Β) Του ειδικού εκπαιδευτικού προσωπικού και του ειδικού βοηθητικού προσωπικού, που υπηρετεί στις σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. ΦΕΚ 449/τ. Β΄/03-04-2007.
Woodcock, S. & Woolfson, L. M. (2019). Are leaders leading the way with inclusion? Teachers’ perceptions of systemic support and barriers towards inclusion. International Journal of Educational Research, 93, 232-242.