«Η φάρμα των ζώων» του Τζωρτζ Όργουελ: το εκπαιδευτικό δράμα ως ολιστικός τρόπος μάθησης

PDF
Δημοσιευμένα: Jul 27, 2019
DOI: https://doi.org/10.12681/χπ.1476
Λέξεις-κλειδιά:
ίσες εκπαιδευτικές ευκαιρίες ενεργός συμμετοχή στη μάθηση χειραφετικός χαρακτήρας της τέχνης μέντορας-εμψυχωτής πολιτειότητα
Βασιλική Πετρά (Vasiliki Petra)
Περίληψη

Η παρούσα εργασία αναφέρεται στον σχεδιασμό, και την εφαρμογή θεατροπαιδαγωγικής παρέμβασης υπό την μορφή έρευνας-δράσης σε Ημερήσιο Ενιαίο Λύκειο κατά το σχολικό έτος 2015-16. Υπαγορεύτηκε, μετά την ολοκλήρωση της αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας το 2012-13, υπό το βάρος της δημοσιονομικής κρίσης στη χώρα μας και του προσφυγικού ρεύματος. Κύρια στόχευσή μας αποτέλεσε η παροχή ίσων εκπαιδευτικών ευκαιριών και η ενεργός συμμετοχή στη μάθηση όλων των μαθητών. Δόθηκε έμφαση στην αποδοχή της ετερότητας, την ανάδειξη του χειραφετικού χαρακτήρα της τέχνης και την καλλιέργεια της ενεργού πολιτειότητας των μαθητών. Οι μαθητές με την υποκίνηση του διδάσκοντα σε ρόλο μέντορα-εμψυχωτή συμμετείχαν σε πολιτιστικό πρόγραμμα, όπου γνώρισαν βιωματικά τεχνικές του Θεάτρου, του Θεάτρου του Καταπιεσμένου και του εκπαιδευτικού δράματος, τις οποίες εφάρμοσαν στο σχολείο και σε εκδηλώσεις που διοργάνωσε η τοπική ΔΔΕ. Ο επιμορφωμένος εκπαιδευτικός, λειτούργησε ως εμψυχωτής σε ομάδες συναδέλφων (παλαιότερων και νεοδιόριστων) και μαθητών. Οι τελευταίοι, κλήθηκαν να εσωτερικεύσουν θετικούς και στερητικούς ρόλους και να αναλάβουν τον δικό του συντονιστικό-εμψυχωτικό ρόλο. Τα εργαλεία που αξιοποιήθηκαν ήταν η παρατήρηση, η ελεύθερη συνέντευξη, η φωτογράφιση και η βιντεοσκόπηση των δράσεων. Το αποτέλεσμα ήταν η εμπλοκή των «αδύναμων» μαθητών στη μαθησιακή διαδικασία, στην «επίλυση προβλημάτων» και στη λήψη των αποφάσεων.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • ΘΕΜΑΤΙΚΗ IV Εισαγωγή καινοτομιών για αναβάθμιση του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης.

Άρθρα που δημοσιεύονται διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Οι συγγραφείς μπορούν να καταθέσουν το άρθρο σε ιδρυματικό ή άλλο αποθετήριο ή/και να το δημοσιεύσουν σε άλλη έκδοση, με υποχρεωτική την αναφορά πρώτης δημοσίευσης στα πρακτικά.

Οι συγγραφείς ενθαρρύνονται να καταθέσουν σε αποθετήριο ή να δημοσιεύσουν την εργασία τους στο διαδίκτυο πριν ή κατά τη διαδικασία υποβολής και αξιολόγησής της.

Αναφορές
Ανδρέου, Α. (2005). Η Επιμόρφωση των στελεχών της Εκπαίδευσης. Στο Γ. Μπαγάκης (επιμ.). Επιμόρφωση και Επαγγελματική Ανάπτυξη του Εκπαιδευτικού. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Αυδή, Α. (2005) (επιμ.). Σχολικό Θέατρο: καλλιτεχνική δημιουργία και βιωματική μάθηση. Θεσσαλονίκη: Πανελλήνιο Δίκτυο Θέατρο στην Εκπαίδευση, σ. 16-125.
Αυδή, Α. (2007), (επιμ.) Το σχολικό θέατρο στη διδακτική πράξη και στη σχολική ζωή. Θεσσαλονίκη: Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.
Boal, A. (2013), Θεατρικά Παιχνίδια για ηθοποιούς και για μη ηθοποιούς. Θεσσαλονίκη: Σοφία.
Γερμανός, Δ. (2006). Οι τοίχοι της γνώσης. Σχολικός χώρος και εκπαίδευση. Αθήνα: Gutenberg.
Γεωργογιάννης, Π. (1997β). Μοντέλα εκπαίδευσης μειονοτικών παιδιών και μετακινούμενων πληθυσμών. Ειδικές προτάσεις για τις βαλκανικές χώρες. Στο Π. Γεωργογιάννης (επιμ.) (1980). Θέματα Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης, σ. 45-56. Αθήνα: Gutenberg.
Γιαννούλη, Π. (2012). Το θέατρο/δράμα ως παράγοντας ενίσχυσης της αλληλεγγύης στο πλαίσιο της μαθησιακής διαδικασίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Συμπεράσματα μελέτης – Προβληματισμοί, σ. 41-42. Αθήνα: Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.
Γκόβαρης, Χ. (2000), Διαπολιτισμική εκπαίδευση και αλλοδαποί μαθητές: Παρατηρήσεις για τη δημιουργία μιας σχέσης αντιστοιχίας μεταξύ εκπαιδευτικών στόχων και υποκείμενων αναγκών. Ρόδος: Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
Γκόβαρης, Χ. (2001). Εισαγωγή στη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση. Αθήνα: Ατραπός.
Γκόβαρης, Χ. (2002). Η κατανόηση του «ξένου», προβλήματα και προοπτικές για τη Διαπολιτισμική Αγωγή, Προβλήματα και προοπτικές για τη Διαπολιτισμική Αγωγή. Στο Μ. Καϊλα, Φ. Καλαβάσης, Ν. Πολεμικός, Μύθοι, μαθηματικά, πολιτισμοί. Αποσιωπημένες σχέσεις στην εκπαίδευση, σ. 411-428. Αθήνα: Ατραπός.
Γκόβαρης, Χ. (2003). Διαπολιτισμική εκπαίδευση και το δίλημμα των «πολιτισμικών διαφορών». Ρόδος: Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
Γκόβαρης, Χ. (2011). Εισαγωγή στη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση. Αθήνα: Διάδραση.
Γκόβας, Ν., Κατσαρίδου, Μ. και Μαυρέας, Δ. (επιμ.) (2012). Θέατρο και Εκπαίδευση: δεσμοί αλληλεγγύης. Πρακτικά της 7ης Διεθνούς Συνδιάσκεψης, τ. 16. Αθήνα: Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.
Γκόβας, Ν και Ζώνιου, Χ. (επιμ.) (2011). Θεατροπαιδαγωγικά προγράμματα και τεχνικές θεάτρου φόρουμ. Αθήνα: Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση, τ.14.
Γκόβας, Ν. και Κακλαμάνη, Φ. (επιμ.) (2000). Αναζητώντας τη θέση του θεάτρου στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Πρακτικά από τη 1η Διεθνή Συνδιάσκεψη για το Θέατρο στην Εκπαίδευση τ. 15 (β΄ έκδοση). Αθήνα: Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.
Γκόβας, Ν. (επιμ.) (1999). Τεχνικές θεάτρου και το διαπολιτισμικό σχολικό περιβάλλον Πρακτικά σεμιναρίου. Αθήνα-Λονδίνο: Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.
Γκότοβος, Α. (2002). Εκπαίδευση και Ετερότητα. Ζητήματα Διαπολιτισμικής Παιδαγωγικής. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Goleman, D. (1998). H Συναισθηματική Νοημοσύνη – Γιατί το EQ είναι πιο σημαντικό από το IQ. Aθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Goleman, D. και Senge, P. (2015) Τριπλή Εστίαση. Αθήνα: Πεδίο.
Δαμανάκης, Μ. (1997). Η εκπαίδευση παλιννοστούντων και αλλοδαπών μαθητών στην Ελλάδα. Διαπολιτισμική προσέγγιση. Αθήνα: Gutenberg.
Δασκαλοπούλου, Σ. και Βερνίκος, Ν. (2002). Πολυπολιτισμικότητα: Οι διαστάσεις της πολιτισμικής ταυτότητας. Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική.
Δημητριάδου, Κ. και Ευσταθίου, Μ. (2008). Διδακτικές προσεγγίσεις σε μικτές τάξεις στο Διαπολιτισμική εκπαίδευση: μια εισαγωγή. Στο Οδηγός Επιμόρφωσης, Διαπολιτισμική εκπαίδευση και αγωγή, σ. 79-81. Θεσσαλονίκη: ΥΠΕΠΘ.
Ζαβλανός, Μ. (2003). Η Ολική Ποιότητα στην Εκπαίδευση. Αθήνα: Σταμούλης.
Ζαννέτου-Παπακώστα, Μ. (2009). Παράδειγμα 21: Αναδυόμενη μάθηση μέσω του δράματος: Μια πρωτοποριακή καινοτόμος δράση, μια εναλλακτική προσέγγιση του Αναλυτικού προγράμματος. Στο Λ. Π. Χατζηθεοδούλου (επιμ.), Πρόγραμμα PROGRESS: Δημιουργικότητα και καινοτομία ενάντια στις διακρίσεις. Ένα διακριτικό σημείωμα για εκπαιδευτικούς. Λευκωσία: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου.
Καλτσώνη, Δ. (2002). Τα δημοκρατικά δικαιώματα υπό αμφισβήτηση. Στο Θέματα Παιδείας (10-11/2002): 20-25. Αθήνα: Νίκη Εκδοτική.
Καψάλης, Α. (2005). Χαρακτηριστικά του καλού σχολείου. Στο Οργάνωση και Διοίκηση Σχολικών Μονάδων (επιμ.), σ. 9-19. Θεσσαλονίκη: ΠΑΜΑΚ.
Κυρίδης, Α. και Ανδρέου, Α. (2005). Όψεις της ετερότητας. Αθήνα: Gutenberg.
Ματσαγγούρας, Η. (1998α). Στρατηγικές διδασκαλίας. Αθήνα: Gutenberg.
Ματσαγγούρας, Η. (1998β). Η Σχολική τάξη. Αθήνα: Αυτοέκδοση.
Ματσαγγούρας, Η. (2002β). Η διαθεματικότητα στη Σχολική Γνώση. Αθήνα: Γρηγόρης.
Ματσαγγούρας, Η. (2002α). Διεπιστημονικότητα, Διαθεματικότητα και ενιαιοποίηση στα Νέα Προγράμματα Σπουδών: Τρόποι οργάνωσης της σχολικής γνώσης. Στο Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων, Ειδικό Αφιέρωμα στη Διαθεματικότητα (7): 19-36. Αθήνα: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
Μποέμη, Ν. (2010). Ανιχνεύοντας τη θεατρικότητα: περιγραφικές διαστάσεις του Θεάτρου του Καταπιεσμένου - το παράδειγμα της Βαρκελώνης. Στο Εκπαίδευση και Θέατρο (16): 63-67. Αθήνα: Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.
Μποέμη, Ν. (2012). Κοινωνική παρέμβαση των μεταναστών μέσω του θεάτρου: το σώμα ως τόπος εμπειρίας και δράσης. Ανακοίνωση στο Β΄ Θεατρολογικό συνέδριο του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου Θεατρολόγων: Μετανάστες και πρόσφυγες στη σύγχρονη δραματουργία και τη σκηνική πράξη (15): 273-280. Αθήνα: Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.
Μπρίνια, Β. (2008). Management Εκπαιδευτικών Μονάδων και Εκπαίδευσης. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Σταμούλης.
Burdieu, (2006). Η αίσθηση της πρακτικής. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Bruner, J. (1960). Η διαδικασία της παιδείας (μτφρ. Χρ. Κληρίδης) Αθήνα: Έκφραση.
Νικολάου, Γ. (2011). Ένταξη και εκπαίδευση των αλλοδαπών μαθητών στο δημοτικό σχολείο. Αθήνα: Πεδίο.
Dewey, J. (1930). Πώς σκεπτόμεθα. (μτφρ. Γ. Κατσαμπά). Αθήνα: Λαμπρόπουλος.
Ξανθάκου, Γ. (2011). Δημιουργικότητα και Καινοτομία στο Σχολείο και την Κοινωνία. Αθήνα: Διάδραση.
Οδηγός Παιδαγωγικών Τμημάτων Ελλάδας & Κύπρου (2003) - Σύνοδος Προέδρων Παιδαγωγικών Τμημάτων Ελλάδας & Κύπρου (Σ.Π.Π.Τ.Ε.Κ.). Επιμέλεια: Παντελής Γεωργογιάννης, Καθηγητής Π.Τ.Δ.Ε. Πάτρα: Πανεπιστήμιο Πατρών.
Παπάνης, Ε., Ρουμελιώτου, Μ. και Γιαβρίμης, Π. (2009). Θέματα Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης. Αθήνα: Ι. Σιδέρης.
Παπαχρήστος, Κ. (2007). Διαπολιτισμική Ετοιμότητα των Εκπαιδευτικών: Μια πρόταση για την Εκπαίδευση όλων των Εκπαιδευτικών. Πρακτικά του 1ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ειδικής Αγωγής, σ. 109-124. Αθήνα: Γρηγόρης.
Παπαχρήστου, Μ. (2006). Η αξιοκρατία ως «ιδεατός» τύπος για μία σύγχρονη και αποτελεσματική εκπαίδευση. Στο Π. Γεωργογιάννης (επιμ.) (2005), Διοίκηση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Τόμος ΙΙ, Πρακτικά 2ου Πανελλήνιου Συνεδρίου, σ. 60-66. Πάτρα.
Πασιαρδής, Π. και Πασιαρδής, Γ. (2000). Αποτελεσματικά σχολεία: Πραγματικότητα ή ουτοπία. Αθήνα: Τυπωθήτω.
Πασιαρδής, Π. (2004). Εκπαιδευτική Ηγεσία. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Πασιαρδής, Π. και Σαββίδης, Γ. (2014). Αξιολόγηση Προγραμμάτων & Προσωπικού στην Εκπαίδευση τ. ΙΙ, (επιμ. Πασιαρδής). Περιστέρι, Αθήνα: Εκδοτικός Όμιλος Ίων.
Πετρίδου, Ε. (2011). Διοίκηση – Management. Μια εισαγωγική προσέγγιση. Τρίτη έκδοση. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Σοφία.
Σαΐτη Α. και Σαΐτης, Χ. (2005). Οργάνωση και διοίκηση της εκπαίδευσης. Θεωρία και πράξη, (4η έκδοση). Αθήνα: Σαΐτη και Σαΐτης.
Unesco (1998). Εκπαίδευση και ο θησαυρός που κρύβει μέσα (μτφρ. ΚΕΕ).
Vygotsky, L. S. (1997). Νους στην κοινωνία. Η ανάπτυξη των ανώτερων ψυχολογικών διαδικασιών (επιμ. Σ. Βοσνιάδου, μτφρ. Α. Μπίμπου, Σ. Βοσνιάδου). Αθήνα: Gutenberg.
Φουκώ, Μ. (1989). Επιτήρηση και Τιμωρία. Η γέννηση της φυλακής. Αθήνα: Ράππας.
Φραγκουδάκη, Α. (1985). Κοινωνιολογία της εκπαίδευσης: Θεωρίες για την κοινωνική ανισότητα στο σχολείο. Αθήνα: Παπαζήση.
Freire, P. (1976). Η αγωγή του καταπιεζόμενου (μτφρ. Γ. Κρητικός). Αθήνα: Ράππα.
Χολέβα, Ν. (2010). Εσύ όπως & Εγώ - εξερευνώντας τη διαφορετικότητα μέσα από το θέατρο. Αθήνα: Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.
Χρυσαφίδης, Κ. (1996). Βιωματική – επικοινωνιακή διδασκαλία. Η εισαγωγή της μεθόδου Project στο σχολείο. Αθήνα: Gutenberg.
Ambrosetti, A., Dekker, J. (2010). The Interconnectedness of the Roles of Mentors and Mentees in Pre-service Teacher Education Mentoring Relationships. Στο Australian Journal of Teacher Education 35(6) CQU: 42-55. Available at: http://ro.ecu.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1462&context=ajte (Retrieved: 26/6/2017).
Bolton, G. Heathcote, D. (1999). So You Want to Use Role Play; Α new approach in how to plan. London: Trentham Books.
Buchanan, D., Jackson, S. (1998). Supporting Self-evaluation in Initial Teacher Education, pp. 110-124. Scotland: Cambridge.
Available at: http://www.gtcs.org.uk/professional-standards/self-evaluation/self-evaluation.aspx. (Retrieved: 26/06/2017).
Burdieu, P. (1993). The Field of Cultural Production: Essays on Art and Literature. New York: Columbia University Press.
Chapman, C., Harris, A. (2004). Improving Schools in Difficult and Challenging Contexts. Στο Strategies for Improvement 46(3): 219-228. Warwick, Coventry, U.K.
Available at: http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/09243450600743483 (Retrieved: 26/6/2017).
Durkheim, E. (1956). Education and Sociology. N. York, London: Free Press.
Harrison, J., Lawson, T., Wortley, A. (2007). Facilitating the professional learning of new teachers through critical reflection on practice during mentoring meetings. Στο European Journal of teacher education 28(3): 267-292. England. Available at: http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0022487114534266 (Retrieved: 26/06/2017).
Heathcote, D. και Bolton, G. (1995). Drama for Learning: Dorothy Heathcote’s Mantle of the Expert. Approach to Education. Portsmouth, NH: Heinemann USA.
Manesis, S., Betsi, S. (2013). Collaborative Action Research Projects: the role of Communities of Practice and Mentoring in enhancing teachers’ Continuing Professional Development. Στο Action Researcher in Education (4): 109-121. Cyprus: Open university of Cyprus.
Available at: http://www.actionresearch.gr/AR/ActionResearch_Vol4/i4p6.pdf (Retrieved: 26/6/2017).
Moore, S., Johnson, S., Reinhorn, K., Simon, S. N. (2015). Ending Isolation: The Payoff of Teacher Teams in Successful High-Poverty Urban Schools, p. 1-54. Massachussets. Available at: http://projectngt.gse.harvard.edu/files/gse-projectngt/files/ending_isolation.teams_._october_2015.pdf?m=1465278593 (Retrieved: 26/6/2017).
Odina, I. (2008). Mentoring Courses in Enhancing Quality of Teacher Pre-service and In-service Education, p. 1-10. Latvia. Available at:
http://pefprints.pef.uni-lj.si/1486/1/TEPE_proceedings.pdf (Retrieved: 26/6/2017).
Orwell, G. (1945). Animal Farm. England: Secker & Warburg.
Teddlie, C., και Reynolds, D. (2000). Handbook of School. Τhe International Handbook of School Effectiveness Research. London: Falmer Press.
Tomlinson, C. (1999). The Differentiated Classroom: Responding to the Needw of All Learners. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
Ovando, N. M. (2001). Teachers' Perceptions of a Learner-Centered Teacher Evaluation System 15(3): 213-231. Austin, Texas. Available at: https://link.springer.com/article/10.1023/A:1012704809835. (Retrieved: 26/06/2017).
Roehrig, A. D., Bohn, C. M., Turner, J. E., Pressley, M. (2007). Mentoring beginning primary teachers for exemplary teaching practices 24(3): 684-702. Florida, Minnesota, Michigan State, USA. Available at:
http://www.redalyc.org/pdf/2750/275019712027.pdf. (Retrieved: 26/6/2017).
Rhodes, J. (2002). Research Corner: School based Mentoring, p. 1-9. Boston. Available at: http://rhodeslab.org/files/RelationshipProfiles.pdf. (Retrieved: 26/6/2017).
Rowley, J. B. (1999). The Good Mentor 56(8): 20-22. Dayton. Available at:http://www.ascd.org/publications/educational-leadership.may99/vol56/num08/The-Good-Mentor.aspx. (Retrieved: 26/6/2017).
Salleh, H., Tan, C. (2013). Novice Teachers Learning from Others: Mentoring in Shanghai Schools 38(3): 152-165. Singapore. Available at:
http://www.ascd.org/publications/educational-leadership.may99/vol56/num08/The-Good-Mentor.aspx. (Retrieved: 26/6/2017).
Suong, T., Nguyen, T. (2005). Successful Mentoring in High Schools, p. 1-5. Austin, Texas. Available at:
http://educationnorthwest.org/sites/default/files/abcs.pdf. (Retrieved: 26/6/2017).
Zulficar, T. (2009). The Making of Indonesian Education: An overview on Empowering Indonesian Teachers (Vol. 2). Indo. Available at:
https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:9-mkA91HungJ:https://dspace.library.uu.nl/bitstream/handle/1874/185067/7672-10413-1-PB.pdf%3Bsequence%3D2+&cd=1&hl=el&ct=clnk&gl=gr&client=firefox-b-ab.
(Retrieved: 26/6/2017).