Εισαγωγή καινοτομιών στις σχολικές μονάδες: η στάση των εκπαιδευτικών και ο ρόλος του/της διευθυντή/ριας

PDF
Δημοσιευμένα: Ιουλ 27, 2019
DOI: https://doi.org/10.12681/χπ.1474
Λέξεις-κλειδιά:
καινοτομία αλλαγή αντίσταση εκπαιδευτικών διευθυντής
Αθανασία Πολυζοπούλου (Athanasia Polyzopoulou)
Περίληψη

Αρχικά, επιχειρείται μια εννοιολογική αποσαφήνιση της ‘καινοτομίας’, της ‘αλλαγής’ και της ‘μεταρρύθμισης’, έννοιες που συχνά συγχέονται μεταξύ τους. Στη συνέχεια, περιγράφονται οι κατηγορίες των καινοτομιών που μπορεί να αναπτύξει μια σχολική μονάδα και εξετάζεται η σχέση τους με το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και τα χαρακτηριστικά του γνωρίσματα. Ακόμη, καθώς η αποτελεσματική εφαρμογή μιας καινοτομίας δε μπορεί να είναι άμεση αλλά απαιτείται μια σχετική προετοιμασία, παρουσιάζονται εν συντομία ορισμένα θεωρητικά μοντέλα που μπορούν να οδηγήσουν σταδιακά στην υλοποίηση ενός τέτοιου στόχου και τελικά στην αλλαγή. Στην προσπάθεια αυτή, είναι πολύ σημαντική η στάση που θα τηρήσουν οι εκπαιδευτικοί, η οποία πολλές φορές χαρακτηρίζεται με αρνητικό πρόσημο. Για τη διερεύνηση αυτού του ζητήματος, επιχειρείται η καταγραφή των βασικών αιτίων που προκαλούν αυτού του είδους τις αντιστάσεις απέναντι στην εισαγωγή καινοτομιών σε μια σχολική μονάδα, σύμφωνα με την υπάρχουσα βιβλιογραφία και τις έρευνες που έχουν διενεργηθεί κατά καιρούς. Τέλος, το επίκεντρο στρέφεται στη διεύθυνση της σχολικής μονάδας και τους τρόπους με τους οποίους ένας διευθυντής ή μία διευθύντρια μπορεί να αντιμετωπίσει τέτοιου είδους φαινόμενα, μέσω συγκεκριμένων στρατηγικών αλλά και με τη βοήθεια του μοντέλου της Διοίκησης Ολικής Ποιότητας.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • ΘΕΜΑΤΙΚΗ IV Εισαγωγή καινοτομιών για αναβάθμιση του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης.

Άρθρα που δημοσιεύονται διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Οι συγγραφείς μπορούν να καταθέσουν το άρθρο σε ιδρυματικό ή άλλο αποθετήριο ή/και να το δημοσιεύσουν σε άλλη έκδοση, με υποχρεωτική την αναφορά πρώτης δημοσίευσης στα πρακτικά.

Οι συγγραφείς ενθαρρύνονται να καταθέσουν σε αποθετήριο ή να δημοσιεύσουν την εργασία τους στο διαδίκτυο πριν ή κατά τη διαδικασία υποβολής και αξιολόγησής της.

Αναφορές
Αναγνωστοπούλου, Μ. (2001). Τάσεις στην έρευνα για την αποτελεσματικό διευθυντή. Στο Τα εκπαιδευτικά, 61-62: 252-262.
Βαβουράκη, Α. (2006). Εκπαιδευτική καινοτομία και αξιοποίηση των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας στην εκπαίδευση – Επιμόρφωση εκπαιδευτικών ή αλληλεπιδραστικός επαγγελματισμός; Στο Μπαγάκης, Γ. (επιμ.), Εκπαιδευτικές αλλαγές, η παρέμβαση του εκπαιδευτικού και του σχολείου, σ. 389-397. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Γερμανός, Δ. (2012). Οι εκπαιδευτικοί διαχειρίζονται την αλλαγή στη σχολική τάξη : Σχέση έρευνας , επιμόρφωσης και πειραματικών παρεμβάσεων στο εκπαιδευτικό περιβάλλον. Στο Επιστημονική Επετηρίδα, 24: 34-67. Ιωάννινα: Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Σχολή Επιστημών Αγωγής, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης
Γιαννακάκη, Μ.-Σ. (2005). Η εφαρμογή καινοτομιών στη σχολική μονάδα. Στο Καψάλης, Α. (επιμ.), Οργάνωση και Διοίκηση Σχολικών Μονάδων, σ. 243-270. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
Ζαβλανός, Μ. (2003). Η Ολική Ποιότητα στην Εκπαίδευση. Αθήνα: Σταμούλης.
Ιορδανίδης, Δ. Γ. (2006). Διεύθυνση σχολείου και διαχείριση αλλαγής. Στο Μπαγάκης, Γ. (επιμ.), Εκπαιδευτικές αλλαγές, η παρέμβαση του εκπαιδευτικού και του σχολείου, σ. 90-97. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Καψάλης, Α. (2005). Χαρακτηριστικά του καλού σχολείου. Στο Καψάλης, Α. (επιμ.), Οργάνωση και Διοίκηση Σχολικών Μονάδων, σ. 75-92. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
Κατσαρός, Ι. (2008). Οργάνωση και Διοίκηση της Εκπαίδευσης. Αθήνα: Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
Κουλουμπαρίτση, Χ. Α. (2006). Εκπαιδευτική «αλλαγή και συνέχεια»: Νομοθετική επιταγή ή θεσμοθετημένη επιλογή; Στο Μπαγάκης, Γ. (επιμ.), Εκπαιδευτικές αλλαγές, η παρέμβαση του εκπαιδευτικού και του σχολείου, σ. 66-73. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Κωτούλα, Μ. (1996). Η προβληματική των εκπαιδευτικών καινοτομιών. Στο Εκπαιδευτική Κοινότητα, (38): 33-37.
Μάνεσης, Ν., Κατσαούνος, Η. & Τσερεγκούνη, Α. (2006), Δάσκαλος και εκπαιδευτικές αλλαγές: Διεκπεραιωτής ή συεργάτης; Στο Μπαγάκης, Γ. (επιμ.), Εκπαιδευτικές αλλαγές, η παρέμβαση του εκπαιδευτικού και του σχολείου, σ. 98-108. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Μαυροσκούφης, Δ. (2002). Η εισαγωγή και η υποδοχή των καινοτομιών στα σχολεία: Θεωρητικό πλαίσιο και πρακτικά προβλήματα. Στο Νέα Παιδεία, (103): 16-23.
Παπαδημητρίου, Η. (2006). Το σχολείο που μαθαίνει και αλλάζει. Στο Μπαγάκης, Γ. (επιμ.), Εκπαιδευτικές αλλαγές, η παρέμβαση του εκπαιδευτικού και του σχολείου, σ. 48-55. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Σαΐτης, Χ. (2005). Οργάνωση και Διοίκηση της Εκπαίδευσης: θεωρία και πράξη. Αθήνα: Ατραπός.
Σαΐτης, Χ. (2007). Οργάνωση και Λειτουργία των Σχολικών Μονάδων. Αθήνα.
Σιακοβέλη, Π. (2011). Ζητήματα Οργάνωσης και Διοίκησης Εκπαιδευτικών Μονάδων. Πάτρα: Συγγραφέας.
Carlopio, J. R. (1998). Implementation: Making Workplace Innovation and Technical Change Happen. Rosevill, NSW: McGraw-Hill.
Hinde, E. (2004). School culture and change: An examination of the effects of school culture on the process of change. Στο Essays in Education, 12(March): 61-72. Available at: https://www.researchgate.net/publication/251297989 (Retrieved: 30/4/2017).
Fullan, Μ. (1988). Research into educational innovation. Στο Glatter, R., Understanding school management, 195-211. Milton Keynes [England]; Philadelphia: Open University Press.
Fullan, Μ. (1991). The new meaning of educational change. London: Cassel
Germanos, D. (2009). Le réaménagement éducatif de l’espace scolaire, moyen de transition de la classe traditionnelle vers une classe coopérative et multiculturelle. Στο Synergies/Sud-est Europeen, 1(2): 85-101. GERFLINT