Η συμβολή των παιδικών μουσείων στην προσοικείωση του αστικού τοπίου

PDF
Δημοσιευμένα: Ιουλ 27, 2019
DOI: https://doi.org/10.12681/χπ.1410
Λέξεις-κλειδιά:
παιδικά μουσεία αναπαράσταση αστικού ιστού οπτική του παιδιού κοινωνική μάθηση πολιτιστική παιδαγωγική
Δέσποινα Καλεσοπούλου (Despina Kalessopoulou)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
http://orcid.org/0000-0001-6004-8274
Περίληψη

Τα Παιδικά Μουσεία εμφανίστηκαν στο τέλος του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα ως μια προσπάθεια δημιουργίας μαθησιακών περιβαλλόντων που υποστηρίζουν την προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών μέσα από την αξιοποίηση μουσειακών συλλογών και ειδικών θεματικών εγκαταστάσεων. Μια δημοφιλής κατηγορία εκθεμάτων τους, που εντάσσονται στην ευρύτερη κατηγορία της παρουσίασης της καθημερινής ζωής, αναπαριστούν τμήματα του αστικού ιστού, όπως η γειτονιά με τα καταστήματά της, τα μέσα μαζικής μεταφοράς ή το λιμάνι μιας πόλης, ενώ άλλα προσεγγίζουν μέσα από την  αναδημιουργία ιδιωτικών ή δημόσιων χώρων κοινωνικά ζητήματα της εποχής μας, όπως η πολυπολιτισμικότητα, οι διακρίσεις, ο καταναλωτισμός. Το άρθρο επιχειρεί να σκιαγραφήσει τα είδη των εκθεσιακών περιβαλλόντων που καλούν τα παιδιά να εξερευνήσουν, να κατανοήσουν και να οικειωθούν πλευρές της πόλης και της συλλογικής ζωής και εξετάζει τη διαφοροποίηση των παιδαγωγικών τους στόχων και μεθόδων. Παράλληλα σχολιάζονται καλές πρακτικές που ακολουθούνται έτσι ώστε τα παιδιά να μη λειτουργούν μόνο ως επισκέπτες του μουσείου, αλλά και να συμμετέχουν ενεργά στη λειτουργία και τη διαμόρφωση του ιδιαίτερου αυτού αστικού χώρου.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • ΘΕΜΑΤΙΚΗ IV Εισαγωγή καινοτομιών για αναβάθμιση του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης.

Άρθρα που δημοσιεύονται διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Οι συγγραφείς μπορούν να καταθέσουν το άρθρο σε ιδρυματικό ή άλλο αποθετήριο ή/και να το δημοσιεύσουν σε άλλη έκδοση, με υποχρεωτική την αναφορά πρώτης δημοσίευσης στα πρακτικά.

Οι συγγραφείς ενθαρρύνονται να καταθέσουν σε αποθετήριο ή να δημοσιεύσουν την εργασία τους στο διαδίκτυο πριν ή κατά τη διαδικασία υποβολής και αξιολόγησής της.

Βιογραφικό Συγγραφέα
Δέσποινα Καλεσοπούλου (Despina Kalessopoulou), Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Διδάσκουσα Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ΠΜΣ Μουσειακές Σπουδές

Αναφορές
Gibson, J. (2002). Η οικολογική προσέγγιση στην οπτική αντίληψη. Μτφρ. Α. Γολέμη, Μ. Πουρκός. Αθήνα: Gutenberg.
Καλεσοπούλου, Δ. (2014). Μουσειακοί χώροι για παιδιά: οργάνωση και χρήση του εκθεσιακού περιβάλλοντος, αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή. Βόλος: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Καλεσοπούλου, Δ. (1999). Ανοιχτός Διάλογος με την κοινότητα: Μια ελληνική πρόταση στα προγράμματα προσέγγισης. Στο Αρχαιολογία και Τέχνες 73: 69-74.
Καλεσοπούλου, Δ. και Μουρατιάν, Ζ. (2011). Τα Παιδικά Μουσεία και η συμβολή τους στην εκπαίδευση του παιδιού. Η περίπτωση του Ελληνικού Παιδικού Μουσείου. Στο Δ. Καλεσοπούλου (επιμ.), Παιδί και Εκπαίδευση στο Μουσείο: θεωρητικές αφετηρίες, παιδαγωγικές πρακτικές, σ. 45-73. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη.
Μουρατιάν, Ζ. (2002). Μια ξεχωριστή διαδρομή σε εννέα πόλεις της Ελλάδας: Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ‘Αντιγράφοντας την πόλη μου’. Στα Πρακτικά του συνεδρίου Θεσσαλονίκη: Σταυροδρόμι Ιδεών και Ανθρώπων, 94-101. Αθήνα: ICOM-Ελληνικό Τμήμα, ICMAH.
Μπότσογλου, Κ. (2010). Υπαίθριοι χώροι παιχνιδιού και παιδί. Ποιότητα, ασφάλεια, παιδαγωγικέςεφαρμογές. Αθήνα: Gutenberg.
Bundesverband Deutscher Kinder- und Jugendmuseen e.V. (2005). Die Bunten Seiten der Kinder- und Jugendmuseen mit 1000 nützlichen informationen. Νυρεμβέργη: Bundesverband Deutscher Kinder- und Jugendmuseen e.V.
Chatterjee, S. (2005). Children’s Friendship with Place: A Conceptual Inquiry. Στο Children, Youth and Environments 15(1): 1-26.
Chawla, L. (1992). Childhood place attachments. Στο I. Altman και S. Low (επιμ.), Place attachment, σ. 63–86. Νέα Υόρκη: Plenum Press.
Chawla, L. και Heft, H. (2002). Children’s competence and the ecology of communities: a functional approach to the evaluation of participation. Στο Journal of Environmental Psychology 22: 201-216.
Doerfler, Andrew. (2013, 8 Ιουνίου). Five favorite exhibits. Globe correspondent.
Διαθέσιμο στο: https://www.bostonglobe.com/lifestyle/2013/06/08/favorite-exhibits/Q6iVfa31rNfHin7wFN1geJ/story.html (Ανακτήθηκε: 19/6/2017).
Downey, S, Krantz, A., και Skidmore, E. (2010). The parental role in children’s museums. Στο Museums and Social Issues 5(1): 15–34.
Ellsworth, E. (2005). Places of learning: media, architecture, pedagogy. Νέα Υόρκη: Routledge.
Francis, M. και Lorenzo, R. (2002). Seven Realms of Children’s Participation: a critical review. Στο Journal of Environmental Psychology 22: 157–169.
Gallagher, J. M. και Snow Dockser, L. (1987). Parent-Child Interaction in a Museum for Preschool Children. Στο Children’s Environment Quarterly 4(1): 41-45.
Hackett A. (2016). Young Children as Wayfarers: Learning about Place by Moving Through It. Στο Children & Society 30: 169-179.
Hackett A. (2014). Zigging and Zooming all over the place: young children’s meaning making and moving in the museum. Στο Journal of Early Childhood Literacy 14: 5–27.
Hart, R. (1992). Children’s Participation: From Tokenism to Citizenship, Innocenti Essays No. 4. Φλωρεντία: UNICEF International Child Development Centre Spedale degli lnnocenti. Διαθέσιμο στο: http://www.unicef-irc.org/publications/100 (Ανακτήθηκε: 12/3/2012).
Henry, R. (1992). What the 1989 National Museum Survey Says About Children’s Museums. Στο Hand to Hand 6(2): 4-5.
Ingold, T. (2008). Bindings against boundaries: entanglement of life in an open world. Στο Environment and Planning 40: 1796–1810.
Ingold, T. (2010). Bringing Things to Life: creative entanglements in a world of materials. Μάντσεστερ: ERSC National Centre for Research Methods.
Jensen, N. (1994). Children’s Perceptions of Their Museum Experiences: A Contextual Perspective. Στο Children’s Environments 11(4): 55-90.
Korpela, K. (2002). Children’s Environment. Στο R. B. Bechtel και A. Churchman (επιμ.), Handbook of Environmental Psychology, σ. 363-373. Νέα Υόρκη: John Wiley and Sons.
Kyttä, M. (2006). Environmental Child-Friendliness in the Light of the Bullerby Model. Στο C. Spencer και Μ. Blades (επιμ.) Children and Their Environments – Learning, Using and Designing Spaces, σ. 141-158. Κέμπριτζ: Cambridge University Press.
LeBlanc, S. (1999). The Slender Golden Thread, 100 Years Strong. Στο Museum News 78(6): 49-55, 63.
Moore, G. T., Lane, C.G., Hill, A.B., Cohen, U., και McGinty, T. (1979). Recommendations for Child Play Areas. Μιλγουώκι: University of Wisconsin, Center for Architecture and Urban Planning Research.
van Andel, J. (1990). Places Children Like, Dislike, and Fear. Στο Children, Youth and Environments 7(4): 24-31.
Vergeront, J. (2002). Shaping Spaces for Learners and Learning. Journal of Museum Education 27(1): 8-13.
Wang, F., Liu, J., Pan, B., Zhao, L. Zhang, M. (2012). Stuck between the historic and modern China: A case study of children’s space in a hutong community. Journal of Environmental Psychology 32: 59-68.
Watkins, Μ., Noble, G. και Driscoll, C. (επιμ.) (2015). Cultural pedagogies and human conduct. Όξον-Νέα Υόρκη: Routledge.
Witcomb, A. (2015). Toward a Pedagogy of Feeling: Understanding How Museums Create a Space for Cross-Cultural Encounters. Στο A. Witcomb και K. Message (επιμ.) Museum Theory vol 1 του The International Handbook of Museum Studies, S. MacDonald και R. Rees-Leahy (επιμ.) σ. 321-344. Μάλντεν/Οξφόρδη: Wiley Blackwell.