Ο θεσμός του μέντορα στην Ελλάδα, τη Γαλλία και την Ισπανία. Μια συγκριτική προσέγγιση για την προώθηση της ποιότητας της Εκπαίδευσης.

pdf
Δημοσιευμένα: Σεπ 4, 2024
DOI: https://doi.org/10.12681/elrie.7414
Λέξεις-κλειδιά:
μέντορας ποιότητα της εκπαίδευσης συγκριτική προσέγγιση
Χριστίνα Διπλάρη
Περίληψη

Τις τελευταίες δεκαετίες η εκπαίδευση φαίνεται να προσδιορίζεται από νέες δυνάμεις. Στις σχολικές μονάδες εισάγεται ο θεσμός του Παιδαγωγικού Συμβούλου-Μέντορα με στόχο την αναβάθμιση του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου (Ν.4823/2021). Σκοπός της εργασίας είναι η συγκριτική μελέτη του θεσμού στον ευρωπαϊκό εκπαιδευτικό χώρο. Αφού πραγματοποιηθεί σύντομη αναφορά στο θεσμό, αναλύονται τα τεκμήρια-θεσμικά κείμενα που σχετίζονται με τις τελευταίες μεταρρυθμίσεις του θεσμού στην Ελλάδα, Γαλλία και Ισπανία μέσω της κριτικής ανάλυσης λόγου. Ακολουθεί προσπάθεια ερμηνείας με βάση το συγκείμενο της κάθε χώρας. Όπως προκύπτει από τα ευρήματα της μελέτης, ο θεσμός του μέντορα στον εκπαιδευτικό χώρο συνδέεται σε επίπεδο λόγου με την ποιότητα, αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα, δημιουργώντας υποστηρικτικό περιβάλλον για τους νέους εκπαιδευτικούς και μετασχηματίζοντάς τους σε επαγγελματίες εκπαιδευτικούς. Στην Ελλάδα, αντιθέτως με Γαλλία και Ισπανία, δεν υπήρχε ειδική μέριμνα για τους νεοδιόριστους μέχρι την εφαρμογή του Ν.4823/2021. Συνεπώς, καθώς πρόκειται για ένα νέο θεσμό, τίθεται το διακύβευμα της αποτελεσματικής εφαρμογής του.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Εισηγήσεις
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στα πρακτικά του συνεδρίου για την «Εκπαίδευση, Δια Βίου Μάθηση, Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη, Καινοτομία και Οικονομία»διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους. Άρθρα που δημοσιεύονται στα πρακτικά διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο)
Αναφορές
Achinstein, B., & Athanases, S. Z. (2005). Focusing new teachers on diversity and equity: Toward a knowledge base for mentors. Teaching and Teacher Education, 21(7), 843-862.
Αιτιολογική έκθεση του Ν. 3848/2010 (2010). Αιτιολογική έκθεση στο σχέδιο νόµου «Αναβάθµιση του ρόλου του εκπαιδευτικού – καθιέρωση κανόνων αξιολόγησης και αξιοκρατίας στην εκπαίδευση και λοιπές διατάξεις». Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023 από https://shorturl.at/oABPS.
Αιτιολογική έκθεση του Ν. 4823/2021 (2021). Αιτιολογική έκθεση στο σχέδιο νόµου «Αναβάθμιση του σχολείου, ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών και άλλες διατάξεις». Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023 από https://shorturl.at/kuvAR.
Blaya, C., & et Baudrit, A. (2006). Le mentorat des enseignants en début de carrière. Recherche et formation. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2023 από http://journals.openedition.org/rechercheformation/1011.
Bulletin Officiel du Ministère de l’Education Nationale n° 1 du 7 janvier 2010 (2010). Mastérisation de la formation initiale des enseignants. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2023 από https://shorturl.at/psEJ9.
Caldwell, B. J., & Carter, E.M.A. (1993). The return of the mentor. Strategies for workplace learning. London, Washington, D. C.: The Falmer Press.
Circulaire n° 2010-103 (2010). Missions des professeurs conseillers pédagogiques contribuant dans les établissements scolaires du second degré à la formation des enseignants stagiaires. NOR : MENE1013096C.
Collinson, V., Kozina, E., Lin, Y., K., Ling, L., Matheson, I., Newcombe, L., & Zogla, I. (2009). Professional development for teachers: a world of change. European Journal of Teacher Education, 32 (1), 3-19.
Comité Syndical Européen de l’Education (2008). La formation des enseignants en Europe. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2023 από https://shorturl.at/brxNU.
Commission Européenne (2010). Mise en place de programmes d’initiation cohérents et systémiques pour les enseignants débutants: manuel à l'intention des décideurs politiques. SEC (2010) 538 final.
Constitución Española de 1978, sancionada por S.M. el Rey ante Las Cortes el 27 de diciembre de 1978.
Day, C. (2003). Η εξέλιξη των εκπαιδευτικών, οι προκλήσεις της δια βίου μάθησης. Αθήνα: Τυπωθήτω.
Demailly, L. (1987). La vie des enseignants de collège. Montpellier : Publications de la Recherche.
Ευαγγελόπουλος, Σ.Β. (1990). Συγκριτική μέθοδος. Στο Παιδαγωγική Ψυχολογική Εγκυκλοπαίδεια Λεξικό (Τόμος 8, σελ. 4427, 4428). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
European Commission (2010). Teachers' professional development Europe in international comparison. Luxembourg: Publications Office. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023 από https://data.europa.eu/doi/10.2766/63494.
European Commission (2021). Novice Education Support and Training project. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2023 από https://projectnest.eu/
Fairclough, N. (1995). Critical Discourse Analysis. Cambridge: Polity Press.
Guibert, P. (2017). L’accueil des nouveaux enseignants dans les collèges et les lycées français. Revue internationale d’éducation de Sèvres, 74. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023 από https://shorturl.at/xFKOP.
Kools, M., & Stoll, L. (2016). What makes a school a learning organisation? OECD Education Working Papers, No. 137. Paris: OECD Publishing. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023 από https://doi.org/10.1787/5jlwm62b3bvh-en.
Larenas, C. D., & Díaz, C. B. (2013). Los procesos de mentoría en la formación inicial docente. Revista Internacional de Investigación en Ciencias Sociales, 9 (2), 301-3015.
Ley Orgánica 3/2020 (2020). Ley Orgánica 3/2020, de 29 de diciembre, por la que se modifica la Ley Orgánica 2/2006, de 3 de mayo, de Educación. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου από https://t.ly/qNOpx.
Loi n° 2013-595 du 8 juillet 2013 (2013). Loi d'orientation et de programmation pour la refondation de l'école de la République. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου από https://t.ly/qNOpx.
Loi n° 2019-791 du 26 juillet 2019 (2019). Loi pour une école de la confiance. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου από https://t.ly/IHF24.
Loi Fillon (2008). Loi n° 2005-380 du 23 avril 2005 d'orientation et de programme pour l'avenir de l'école. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου από https://www.legifrance.gouv.fr/jorf/id/JORFTEXT000000259787.
Loi Guizot (1833). Loi sur l’instruction primaire. Loi Guizot du 28 juin 1833. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου από https://t.ly/LCs8w.
Loi Jospin (1989). Loi n°89-486 du 10 juillet 1989 d'orientation sur l'éducation. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου από https://t.ly/E5q4e.
MacBeath, J., Frost, D., Moos, L., Green, D., & Portin, B. (2003). Leadership for Learning (The Carpe Vitam Project). Paper presented within the Cambridge Symposium at the annual meeting of the American Educational Research Association. Chicago.
Mansó, J. (2019). La formación inicial del profesorado en Espaňa. Madrid: Centro Nacional de Innovación e Investigación Educativa, Ministerio de Educación y Formación Professional.
Marcelo, C. (1991). Aprender a enseñar. Un estudio sobre el proceso de socialización de profesores principiantes. Madrid : Centro de Investigación e Innóvación Educativa.
Marcelo, C. (2022). La iniciación a la enseñanza en España: 30 años de investigación como respuesta a una de las 24 propuestas de reforma. Innovación Educativa, 32. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου από https://doi.org/10.15304/ie.32.8728
Martineau, S., Portelance, L., & Presseau, A. (2005). Le mentorat comme dispositif de soutien à l'insertion professionnelle des enseignants. Rapports de recherche du CRIFPE. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023 από https://depot.erudit.org//id/003214dd
Ministerio de Educación y Formación Profesional (2022). 24 propuestas de reforma para la mejora de la profesión docente. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2023 από https://tinyurl.com/5ckrydd5.
Μπαγάκης, Γ., &Τσίγκου, Π. (επιμ.) (2017). Διερεύνηση του θεσμού του μέντορα: Εμπειρίες από την Ελλάδα, Αγγλία και Κύπρο για τους νεοεισερχόμενους και μελλοντικούς εκπαιδευτικούς. Αθήνα: Εκδόσεις Γρηγόρη.
Μπαγάκης, Γ. (2023). Επιμόρφωση εκπαιδευτικών χθες και σήμερα – Κρίσιμα ζητήματα και διλήμματα. Fresh Education. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2023 από https://rb.gy/4ukoc
Ν. 1566/1985. Δομή και λειτουργία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις. ΦΕΚ 167/ Α/ 30-09-1985.
Ν. 3848/2010. Αναβάθμιση του ρόλου του εκπαιδευτικού – καθιέρωση κα κανόνων αξιολόγησης και αξιοκρατίας στην εκπαίδευση και λοιπές διατάξεις. ΦΕΚ Α 71/19.5.2010
Ν. 4823/2021. Αναβάθμιση του σχολείου, ενδυνάμωση εκπαιδευτικών και άλλες διατάξεις. ΦΕΚ 136 / Α / 03-08-2021.
OECD (2016). What makes a school a learning organisation? A guide for policy makers, school leaders and teachers. Paris: OECD.
OECD (2019). TALIS 2018 Results (Volume I): Teachers and School Leaders as Lifelong Learners, TALIS. Paris: OECD Publishing. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2023 από https://tinyurl.com/bdfa3ru9.
Onchwari, G., & Keengwe, J. (2008). The Impact of a Mentor-coaching Model on Teacher Professional Development. Early Childhood Education Journal, 36, 19-24.
Orden EDU/2886/2011 (2011). Orden de 20 de octubre, por la que se regula la convocatoria, reconocimiento, certificación y registro de las actividades de formación permanente del profesorado. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2023 από https://tinyurl.com/666k4cvb.
Παπακωνσταντίνου, Γ., & Αναστασίου, Σ. (2013). Αρχές διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού. Η διοίκηση του ανθρώπινου δυναμικού της εκπαίδευσης. Αθήνα: Gutenberg.
Παπαναούμ, Ζ. (2005). Ο ρόλος της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών στην επαγγελματική τους ανάπτυξη: γιατί, πότε, πώς. Στο Μπαγάκης, Γ., (επιμ.) Επιμόρφωση και επαγγελματική ανάπτυξη του εκπαιδευτικού (σσ. 82-91). Αθήνα: Μεταίχμιο.
Πασιαρδής, Π. (2004). Εκπαιδευτική ηγεσία. Από την περίοδο της ευμενούς αδιαφορίας στη σύγχρονη εποχή. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Πυργιωτάκης, Ι.Ε., & Παπαδάκης, Ν.Ε. (1999). Ερμηνευτική Μέθοδος γύρω από την εκπαιδευτική πολιτική και μεταρρύθμιση, ζητήματα αλήθειας και μεθόδου. Στο Χάρης, Κ., Πετρουλάκης, Ν., & Νικόδημος, Σ., (επιμ.) Ελληνική Παιδαγωγική και Εκπαιδευτική Έρευνα, Πρακτικά 1ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Παιδαγωγικής Εταιρείας Ελλάδος, (Ναύπακτος, 1998) (τόμος Β’ σελ. 853-858). Αθήνα: Ατραπός.
Parlement Εuropéen (2008). Rapport sur l'amélioration de la qualité des études et de la formation des enseignants (2008/2068(INI)). Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2023 από https://tinyurl.com/jpszbuwc.
Riebschleger, J., & Cross, S. (2011). Loss and Grief Experiences of Mentors in Social Work Education. Mentoring & Tutoring: Partnership in Learning, 19 (1), 65-82.
Generalitat de Catalunya (2023). Programa Sensei. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2023 από https://tinyurl.com/4zr8tavy.
Taylor, S. (1997). Critical policy analysis: exploring contexts, texts and consequences. Discourse, 18 (1), 23-35.
United Nations (2015). Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development. A/RES/70/1. 25 September 2015. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2023 από https://tinyurl.com/3xheyces.
UNESCO (2015). Education 2030. Incheon Declaration and Framework for Action. Paris: UNESCO.
Υπουργική Απόφαση 102919/ΓΔ4/2022 (2022). Παιδαγωγικός Σύμβουλος - Μέντορας στις σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. ΦΕΚ 4509/Β/25-8-2022.
Wooldridge, B. (1988). Ingreasing the productivity of public sector training. The public productivity review, XII(2), 205-217.