Διερεύνηση Μεταγλωσσικών Δεξιοτήτων σε μαθητές υψηλών ικανοτήτων· η ανίχνευση της Μορφολογικής Επίγνωσης

Περίληψη

Σύμφωνα με μελέτες^[1], χαρακτηριστικά των γλωσσικά προικισμένων παιδιών είναι ο λεξιλογικός πλούτος, η εννοιολογική ακρίβεια, η αντίληψη αφηρημένων εννοιών κ.ά. (Bainbridge, 2013). Παράλληλα οι μεταγλωσσικές ικανότητες (ΜΙ) θεωρούνται υψηλού επιπέδου νοητικές διεργασίες που φαίνεται να έπονται της γλωσσικής ικανότητας. Η Μορφολογική Επίγνωση (ΜΕ) αποτελεί μέρος των ΜΙ (Carlisle, 1995). Στο πλαίσιο αυτό υποθέτουμε ότι οι μαθητές υψηλών επιδόσεων θα έχουν την ικανότητα να αναλύουν δύσκολες μορφολογικά και σημασιολογικά λέξεις που δεν έχουν διδαχθεί και να τις γράφουν ορθογραφημένα, με μεγαλύτερη επιτυχία απ’ ό,τι οι υπόλοιποι μαθητές. Υποθέτουμε ακόμη ότι εμφανίζουν τη μορφολογική ανάλυση νωρίς, χωρίς να μεσολαβεί η συστηματική διδασκαλία της. Η ικανότητα αυτή εντάσσεται στη ΜΕ. Η συσχέτιση της ΜΕ με τις γλωσσικές και γνωστικές ικανότητες παιδιών υψηλών ικανοτήτων δεν έχει διερευνηθεί συστηματικά. Με στόχο τη μελέτη αυτής της συσχέτισης σχεδιάσαμε τεστ διερεύνησης της ΜΕ βάσει αρχών της σύγχρονης γλωσσολογίας (Ράλλη, 2005), το οποίο χορηγήσαμε σε μαθητές Δημοτικού. Η επίδοση των μαθητών στη συγκεκριμένη δοκιμασία συσχετίστηκε με γενικές και ειδικές επιδόσεις των μαθητών στη σχολική ύλη. Η επιβεβαίωση της υπόθεσης θα μπορούσε να συμβάλει στον εμπλουτισμό της γλωσσικής εκπαίδευσης με τις ΜΙ. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η κατάρτιση των εκπαιδευτικών σε σύγχρονες γλωσσικές και μεταγλωσσικές έννοιες και εφαρμογές.