« Η κυριαρχία βίαιων σκηνών σε τηλεοπτικές σειρές κινουμένων σχεδίων για παιδιά»

Περίληψη

Το θέμα της επιθετικότητας αποτελεί πεδίο έντονου προβληματισμού και αντιθέσεων στον χώρο της ψυχολογίας και των ανθρωπιστικών επιστημών γενικότερα. Ανάλογα με τη θεωρητική προσέγγιση, έχουν διατυπωθεί διαφορετικές και αντιφατικές θέσεις για τη φύση και την προέλευση της επιθετικότητας. Η επιθετική συμπεριφορά είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα στην παιδική ηλικία και ένας από τους πιο συχνούς λόγους παραπομπής σε συμβουλευτικά κέντρα.

Ένα παιδί χαρακτηρίζεται ως «επιθετικό» όταν ο συνήθης τρόπος αντίδρασής του προς τους άλλους είναι βίαιος και καταστροφικός. Το φαινόμενο της βίας και της επιθετικότητας περιλαμβάνει ένα σύνολο δραστηριοτήτων και ενεργειών που έχουν ως συνέπεια τον φυσικό ή ψυχικό πόνο και τραυματισμό των ανθρώπων που δρουν σε ένα κοινωνικό περιβάλλον ή ακόμη και την πρόκληση ζημιών σε αντικείμενα κάθε χώρου. Μερικές βασικές αιτίες εμφάνισης της επιθετικής συμπεριφοράς μεταξύ άλλων εντοπίζονται στην οικογένεια, στον κλονισμό του συστήματος αξιών και κανόνων, στις δυσμενείς συνθήκες που επικρατούν στον ευρύτερο κοινωνικό χώρο, στις επιδράσεις που δέχεται κανείς στο πλαίσιο των φίλων, της ομάδας, των «σημαντικών άλλων», αλλά πολύ περισσότερο και στις επιδράσεις των Μ.Μ.Ε. μέσω των προγραμμάτων και των προτύπων που προβάλλουν.

Στην παρούσα εισήγηση θα παρουσιαστεί συνοπτικά το εννοιολογικό πλαίσιο της επιθετικότητας. Σε αυτό περιλαμβάνεται ο ορισμός, οι μορφές που παίρνει στην καθημερινότητα η επιθετικότητα και οι παράγοντες που συμβάλλουν στην εκδήλωση του φαινομένου. Τέλος, θα αναλυθούν ενδεικτικά ορισμένες σειρές κινουμένων σχεδίων για παιδιά που προβάλλουν σκηνές βίας με άμεσο ή έμμεσο τρόπο.