Φωνολογική επίγνωση, βραχύχρονη μνήμη και ανάγνωση σε μαθητές σχολικής ηλικίας

Περίληψη

Στην παρούσα ερευνητική εργασία γίνεται προσπάθεια να διερευνηθεί  η σχέση μεταξύ της δεξιότητας της φωνολογικής επίγνωσης και της εκμάθησης της ανάγνωσης καθώς και της σχέσης της βραχύχρονης μνήμης φωνολογικών πληροφοριών με αυτή. Η πειραματική διαδικασία πραγματοποιήθηκε σε δύο στάδια και οι συμμετέχοντες ήταν 39 μαθητές της πρώτης δημοτικού από δύο σχολεία της Αθήνας και της Πάτρας. Οι δοκιμασίες που χρησιμοποιήθηκαν και στα δύο στάδια ήταν οι ίδιες. Για τη στατιστική ανάλυση χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πρόγραμμα SPSS. Όσον αφορά στην αξιολόγηση της φωνολογικής επίγνωσης οι δοκιμασίες που χρησιμοποιήθηκαν ήταν η ηχητική ταξινόμηση, η επισήμανση της ομοιοκαταληξίας και η απόφαση για την ομοιότητα ή τη διαφορά των λέξεων. Η βραχύχρονη μνήμη φωνολογικών πληροφοριών αξιολογήθηκε με τις δοκιμασίες της μνήμης ακολουθιών αριθμών, της επανάληψης ψευδολέξεων και της ανάκλησης λέξεων. Τέλος, σχετικά με την ανάγνωση αξιολογήθηκαν οι δεξιότητες της ανάγνωσης συμφώνων, φωνηέντων, συλλαβών και συμπλεγμάτων διάφορων μορφών, λέξεων και ψευδολέξεων. Από τη στατιστική ανάλυση προέκυψε στατιστικώς σημαντική βελτίωσης της φωνολογικής επίγνωσης, της βραχύχρονης μνήμης φωνολογικών πληροφοριών και της ανάγνωσης στο δεύτερο στάδιο (Μάρτιος). Επίσης, η σχέση μεταξύ φωνολογικής επίγνωσης και ανάγνωσης ήταν θετική και στατιστικώς σημαντική, σε αντίθεση με τη σχέση της βραχύχρονης μνήμης φωνολογικών πληροφοριών με την ανάγνωση. Τέλος, στο πρώτο στάδιο η επίδραση τόσο της φωνολογικής επίγνωσης όσο και της βραχύχρονης μνήμης φωνολογικών πληροφοριών δεν ήταν στατιστικώς σημαντική. Αντίθετα, στο δεύτερο στάδιο παρατηρήθηκε μια στατιστικώς σημαντική επίδραση τόσο της φωνολογικής επίγνωσης όσο και της βραχύχρονης μνήμης φωνολογικών πληροφοριών στην παραπάνω δεξιότητα.