Συναισθηματικό προφίλ μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες: η αποτύπωση στη λογοτεχνία

Περίληψη

Σύμφωνα με πολλές έρευνες, με τη διάγνωση των μαθησιακών δυσκολιών, η πιθανότητα για περιορισμένη ακαδημαϊκή πορεία και κοινωνικοσυναισθηματική ανάπτυξη αυξάνεται. Οι μαθητές με διάγνωση μαθησιακών δυσκολιών εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά για έλλειψη κοινωνικής προσαρμογής και εμπλοκή σε επισφαλείς συμπεριφορές (αυτοκτονία, χρήση ουσιών, σεξουαλική δραστηριότητα) απ’ ό,τι οι άλλοι συμμαθητές τους χωρίς ανάλογες δυσκολίες. Σχετικές μελέτες αναφέρονται στην ανεργία και την κοινωνική απομόνωση ατόμων που διαγνώστηκαν με μαθησιακές δυσκολίες ενώ διακρίνονται συχνά αισθήματα μειωμένης αυτοαντίληψης, σύγχυσης, ηττοπάθειας και απελπισίας. Πρόσθετες ανησυχίες συχνά βιώνονται ως αποτέλεσμα αρνητικής συμπεριφοράς συμμαθητών, συνομηλίκων ή εκπαιδευτικών απέναντί τους. Σε πρωτότυπη έρευνα που διεξήχθη το 2001, καταμετρήθηκαν ενενήντα βιβλία φαντασίας για παιδιά και εφήβους που απεικόνιζαν τουλάχιστον έναν χαρακτήρα με μαθησιακές δυσκολίες, κατά κύριο λόγο στην ανάγνωση και στη γραπτή έκφραση. Σε αυτά τα κείμενα, ο εκφοβισμός και οι μειωτικοί χαρακτηρισμοί αναφέρονται ως συνήθη προβλήματα που επιδρούν αρνητικά στη διαμόρφωση του συναισθηματικού προφίλ των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες ενώ η ίδια η φύση των δυσκολιών τους φαίνεται να διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στην πλοκή του μυθιστορήματος. Για παράδειγμα, οι γονείς, στην πλειονότητα των ιστοριών αυτών παρουσιάζονται να αντιδρούν αρνητικά αρχικά απέναντι στο πρόβλημα και να αντιστέκονται στη διαδικασία της αξιολόγησης ενώ για τους εκπαιδευτικούς παρατηρούνται αρνητικές και θετικές απεικονίσεις. Τέλος, προτείνεται οι εκπαιδευτικοί, οι άλλες ειδικότητες της ειδικής αγωγής αλλά και οι ίδιοι οι γονείς να αναζητούν τις φαντασιακές απεικονίσεις των μαθησιακών δυσκολιών και να τις χρησιμοποιούν ως εκπαιδευτικά εργαλεία αλλά και ως μέσα εξοικείωσης με τις ίδιες τις μαθησιακές δυσκολίες.