Παιδαγωγικό περιεχόμενο και φυσικό περιβάλλον στα μελοποιημένα «Χελιδόνια» των Ζ. Παπαντωνίου και Γ. Λαμπελέτ

PDF 164-172
Δημοσιευμένα: Νοε 10, 2022
DOI: https://doi.org/10.12681/cclabs.4968
Λέξεις-κλειδιά:
Φύση Ζαχαρίας Παπαντωνίου Γεώργιος Λαμπελέτ Παιδαγωγική εκπαίδευση περιβαλλοντική εκπαίδευση τραγούδι
Ναυσικά Μάντζιου
Στέφανος Φευγαλάς
Περίληψη

Το 1920 εκδόθηκε από τον Εκπαιδευτικό Όμιλο το έργο Χελιδόνια που περιλαμβάνει
ποιήματα και μύθους του Ζαχαρία Παπαντωνίου, καθώς και επιλεγμένα
μελοποιημένα ποιήματα από τον Γεώργιο Λαμπελέτ. Στην παρούσα εισήγηση γίνεται
αναφορά στο κοινωνικό, πολιτικό και πολιτισμικό πλαίσιο της εποχής, στην
κατεύθυνση της διαχείρισης ζητημάτων του περιβάλλοντος και της αξιοποίησής τους
στην εκπαίδευση. Στο κύριο μέρος της εισήγησης περιλαμβάνεται η ανάλυση των
τραγουδιών που έχουν αναφορές στη Φύση, ενώ στόχος είναι να αναδειχτούν οι
ιδιαίτεροι τρόποι αναπαράστασης και συμβολισμού που επέλεξε να χρησιμοποιήσει ο
Λαμπελέτ. Δεδομένου του παιδαγωγικού περιεχομένου του βιβλίου, επισημαίνονται
συγκεκριμένες στάσεις και προσδοκίες της εποχής ως προς την πρόσληψη του
βιβλίου, μέσω ειδικής αναφοράς σε πρόσωπα που ασχολήθηκαν με τη σύνδεση της
μουσικής, της Φύσης και της εκπαίδευσης.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • cclabs1
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού 4.0.

Αναφορές
Διαμαντής, Δ. (2003). Τα προγράμματα της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (1830-1920). Ιδεολογικός προσανατολισμός και κοινωνική δυναμική [Διδακτορική διατριβή]. Αθήνα: Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών.
Ζουμπούλη, Μ., & Κοκκώνης, Γ. (2016). Η σχολική μουσική εκπαίδευση, μια ιστορία διαχρονικής λογοκρισίας. Στο Π. Πετσίνη & Δ. Χριστόπουλος (Επιμ.), Η Λογοκρισία στην Ελλάδα. Αθήνα: Ιδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ-Παράρτημα
Ελλάδας.
Θεοδωροπούλου, Α. (1945). Γεώργιος Λαμπελέτ. Νέα Εστία (442), σσ. 1040-1041.
Καραμανές, Ε. (2010). Το φυσικό τοπίο στο έργο του Ζαχαρία Παπαντωνίου. Στο Α. Καμηλάκη, & Γ. Βοζίκας (Επιμ.), Λαϊκός πολιτισμός και έντεχνος λόγος (Ποίηση-Πεζογραφία-Θέατρο) Πρακτικά Διεθνούς Επιστημονικού συνεδρίου. Αθήνα: Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Κοκκώνης, Γ. (2015). Ο Γεώργιος Λαμπελέτ και η ελληνική δημώδης μουσική: μια μουσικολογία των συμβόλων. Στο Ι. Φούλιας, Π. Βούβαρης, Γ. Κίτσιος, Κ. Χάρδας (Επιμ.), Μουσική και Μουσικολογία. Παρόν και μέλλον, Πρακτικά διατμηματικού συνεδρίου υπό την αιγίδα της Ελληνικής Μουσικολογικής Εταιρείας (Θεσσαλονίκη 21-23/11/2014). Θεσσαλονίκη: Ε.Μ.Ε., σσ. 291-299.
Κωνσταντινοπούλου, Π. (1920). Οι νεοελληνικές παραδόσεις στο δημοτικό σχολείο. Δελτίο του Εκπαιδευτικού Ομίλου (8), σ. 33.
Λαμπελέτ, Γ. (1901). Η Εθνική Μουσική. Η λαϊκή. Παναθήναια (27), σσ. 82-90.
Λαμπελέτ, Γ. (1940). Το έργο του Παπαντωνίου ΙΑ΄. Ο Παπαντωνίου φίλος της μελωδίας. Νέα Εστία (319), σσ. 451-452.
Μαλαφάντης, Κ. (2001). Θέματα Παιδικής Λογοτεχνίας, Αθήνα: Πορεία. Μάντζιου, Ν. & Φευγαλάς, Σ. (υπό έκδοση). Πλευρές παρουσίας της Φύσης στα σχολικά εγχειρίδια Μουσικής: Διερεύνηση ειδικών μουσικών στοιχείων στα δημοτικά τραγούδια. Στο 9
ο Συνέδριο της Ελληνικής Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση «Η μουσική εκπαίδευση σε έναν κόσμο που αλλάζει: Ταυτότητες,
Αξίες, Εμπειρίες», 15-17 Απριλίου 2022. Θεσσαλονίκη: Ε.Ε.Μ.Ε.
Ναυπλιώτου, Ζ. (1919). Οι δημοτικές παραδόσεις στο σχολείο. Δελτίο του Εκπαιδευτικού Ομίλου (7), σσ. 197-198.
Νιτσιάκος, Β. (2014). Προσανατολισμοί, μια κριτική εισαγωγή στη λαογραφία (2η εκδ.). Αθήνα: Κριτική.
Παπαντωνίου, Ζ. (χ.χ.). Τα Ψηλά Βουνά. Αναγνωστικό της Γ΄ Δημοτικού. Αθήνα: Δημητράκου.
Παπαντωνίου, Ζ. & Λαμπελέτ, Γ. (1920). Τα χελιδόνια. Βιβλιοθήκη Εκπαιδευτικού Ομίλου/Τυπογραφείον «Εστία».
Παπαντωνίου, Ζ. (1929). Ο Πλανόδιος Μουσικός. Μουσικά Χρονικά (9-10), σσ. 225-226.
Πεφάνης, Λ. & Φευγαλάς, Σ. (υπό έκδοση). Από το βουνό στα προγράμματα συναυλιών. Εκδοχές και προσλήψεις του τραγουδιού «Λαγιαρνί». Στο 13ο Διατμηματικό Μουσικολογικό Συνέδριο, Ελληνική Μουσικολογική Εταιρεία, Κέρκυρα 19-21 Νοεμβρίου 2021.
Συναδινός, Θ. Ν. (1922). Το ελληνικό τραγούδι. Εν Αθήναις: Εκδοτικά καταστήματα Ακροπόλεως.
Συναδινός, Θ. Ν. (1940). Δυο γνώμες. Νέα Εστία (319), σ. 207.
Φιλιππιδής, Δ. (1984). Νεοελληνική Αρχιτεκτονική. Αθήνα: Μέλισσα.