«Προσχέδια: η αρχιτεκτονική πάει σχολείο»: ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα αρχιτεκτονικής για παιδιά προσχολικής ηλικίας

PDF
Δημοσιευμένα: Jul 27, 2019
DOI: https://doi.org/10.12681/χπ.1441
Λέξεις-κλειδιά:
αρχιτεκτονική νηπιαγωγείο χώρος αστικό περιβάλλον ενεργή συμμετοχή διερευνητική μάθηση
Στεφανία Βουβουσίρα (Stefania Vouvousira)
Ε.Κ.Π.Α
Μανόλης Μπαμπούνης (Manolis Babounis)
Αιμιλία Φάκου (Emilia Fakou)
Ε.Κ.Π.Α
Περίληψη

Tο εκπαιδευτικό πρόγραμμα: «Προσχέδια: η αρχιτεκτονική πάει σχολείο» το οποίο πραγματοποιήθηκε σε δύο δημόσια νηπιαγωγεία του κέντρου της Αθήνας, τη σχολική χρονιά 2015 – 2016, θα μπορούσε επιγραμματικά να χωριστεί σε τέσσερις φάσεις. Η 1η φάση αφορούσε στην παρατήρηση και καταγραφή του άμεσα βιωμένου χώρου του νηπιαγωγείου από τα παιδιά. Κατά τη 2η φάση τα παιδιά πραγματοποίησαν ελεύθερες διαδρομές στη γειτονιά και κράτησαν σημειώσεις για τις βόλτες τους. Στη συνέχεια επεξεργάστηκαν αυτό το υλικό στο χώρο του νηπιαγωγείου. Στην 3η φάση τα παιδιά επικεντρώθηκαν και μελέτησαν τέσσερα κτίρια – κατοικίες, χαρακτηριστικές της γειτονιάς των Άνω Πετραλώνων. Τα παιδιά συζήτησαν με τους κατοίκους και συνέλεξαν στοιχεία – «μαρτυρίες» για την ταυτότητα των κτιρίων μέσα από μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση της κοινωνικής πραγματικότητας. Η 4η φάση περιστρέφεται γύρω από το τρίπτυχο «σκέφτομαι – σχεδιάζω – κατασκευάζω». Τα παιδιά, αξιοποιώντας τις γνώσεις που απέκτησαν στις προηγούμενες φάσεις, δημιούργησαν φανταστικά σενάρια χρήσης κτιρίων, τα οποία λάμβαναν υπόψη παραμέτρους όπως για ποιους προορίζονται και ποιες ανάγκες ή επιθυμίες τους καλύπτουν, ενώ τα αναπαράστησαν κατασκευαστικά σε μακέτες.

Βασικό συμπέρασμα της εκπαιδευτικής μας παρέμβασης είναι ότι η σχέση που αναπτύσσουν τα παιδιά με τον χώρο, και συγκεκριμένα το αστικό περιβάλλον, αλλάζει και διαμορφώνεται καθώς αποκτούν δεξιότητες κατανόησης και κριτικής ανάλυσης, αλλά και τη δυνατότητα ενεργούς συμμετοχής.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΙΙ & ΙΙΙ Η πολυτροπική τομή χώρων εκπαίδευσης και πόλης & Η πόλη ως περιβάλλον μάθησης και αγωγής

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης.

Άρθρα που δημοσιεύονται διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Οι συγγραφείς μπορούν να καταθέσουν το άρθρο σε ιδρυματικό ή άλλο αποθετήριο ή/και να το δημοσιεύσουν σε άλλη έκδοση, με υποχρεωτική την αναφορά πρώτης δημοσίευσης στα πρακτικά.

Οι συγγραφείς ενθαρρύνονται να καταθέσουν σε αποθετήριο ή να δημοσιεύσουν την εργασία τους στο διαδίκτυο πριν ή κατά τη διαδικασία υποβολής και αξιολόγησής της.

Βιογραφικά Συγγραφέων
Στεφανία Βουβουσίρα (Stefania Vouvousira), Ε.Κ.Π.Α

Εκπαιδευτικός, Τ.Ε.Α.Π.Η., Ε.Κ.Π.Α

Μανόλης Μπαμπούνης (Manolis Babounis)
Αρχιτέκτων
Αιμιλία Φάκου (Emilia Fakou), Ε.Κ.Π.Α

Δρ. Εκπαιδευτικός, Τ.Ε.Α.Π.Η. Ε.Κ.Π.Α, 47ο Νηπιαγωγείο Αθηνών

Αναφορές
Doise, W. και Mugny, G. (1989). H κοινωνική ανάπτυξη της νοημοσύνης. Αθήνα: Πατάκης.
Vygosky, L. (1997). Νους στην κοινωνία. Αθήνα: Gutenberg.
Ανδρούσου, Α. (2002). Κίνητρο στην εκπαίδευση. Κλειδιά και αντικλείδια. Αθήνα: ΥΠΕΠΘ - Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Καμπεζά, Μ. (2016). Σχεδιασμός και οργάνωση δραστηριοτήτων. Στο Σ. Aυγητίδου, Μ. Τζεκάκη και Β. Τσάφος (επιμ.), Οι υποψήφιοι εκπαιδευτικοί παρατηρούν, παρεμβαίνουν, αναστοχάζονται. Προτάσεις υποστήριξης της πρακτικής τους άσκησης, σ. 79-90. Αθήνα: Gutenberg.
Μακρυνιώτη, Δ. (επιμ.) (1997). Παιδική ηλικία. Aθήνα: Νήσος.
Μακρυνιώτη, Δ. (επιμ.) (2003). Κόσμοι παιδικής ηλικίας. Aθήνα: Νήσος.
Νάκου, Ε. (2015). Προφορική ιστορία και εκπαίδευση. Βασικά ζητήματα και προβληματισμοί. Στο Ε. Νάκου και Α. Γκαζή (επιμ.), Η προφορική ιστορία στα μουσεία και την εκπαίδευση, σ. 169-185. Αθήνα: Νήσος.
Σφυρόερα, M. (2016). Aξιοποίηση του πλαισίου της τάξης για τον σχεδιασμό. Στο Σ. Aυγητίδου, Μ. Τζεκάκη και Β. Τσάφος (επιμ.), Οι υποψήφιοι εκπαιδευτικοί παρατηρούν, παρεμβαίνουν, αναστοχάζονται. Προτάσεις υποστήριξης της πρακτικής τους άσκησης, σ. 39 -59. Αθήνα: Gutenberg.
Σφυρόερα, Μ. Τζεκάκη, Μ. (2016). Θεωρητικές Προσεγγίσεις. Στο Σ. Aυγητίδου, Μ. Τζεκάκη και Β. Τσάφος (επιμ.), Οι υποψήφιοι εκπαιδευτικοί παρατηρούν, παρεμβαίνουν, αναστοχάζονται. Προτάσεις υποστήριξης της πρακτικής τους άσκησης, σ. 14-38. Αθήνα: Gutenberg.
Σφυρόερα, Μ. (2007). Διαφοροποιημένη παιδαγωγική. Κλειδιά και αντικλείδια. Αθήνα: ΥΠΕΠΘ - Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Τερζόγλου, Ν. – Ι. (2009). Ιδέες του χώρου στον 20ο αιώνα. Αθήνα: Νήσος.
Τσάφος, Β. (2014). Αναλυτικό Πρόγραμμα. Θεωρητικές προσεγγίσεις και εκπαιδευτικοί προσανατολισμοί. Αναζητώντας νέες σταθερές σε έναν αβέβαιο κόσμο. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Τσουκαλά, Κ. (επιμ.) (2000). Αρχιτεκτονική, παιδί και αγωγή. Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής.
Φρυδάκη, Ε. (2009). Η διδασκαλία στην τομή της νεωτερικής και της μετανεωτερικής σκέψης. Αθήνα: Κριτική.
Χοντολίδου, Ε. (2007). Διδασκαλία σε ομάδες. Κλειδιά και αντικλείδια. Αθήνα: ΥΠΕΠΘ-Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Baldassari, C., Lehman, Sh. και Wolfe M. (1987). Imaging and creating alternative enviroments with children. Στο C. S. Weinstein και Τ. G. David (επιμ.), Spaces for children. The built environment and child development, σ. 241-268. New York & London: Plenum Press.
Clark, A. (2003). The Mosaic approach and research with young children. Στο V. Lewis, M. Kellet, C. Robinson, S. Fruser και S. Ding (επιμ.). The reality of research with children and young people, σ. 157– 61. London: Sage Publications.
Clark, A. and Moss, P. (2005). Spaces to play. More listening to young children using the Mosaic approach. London: National Children’s Bureau.
Clark, A. και Moss, P. (2011). Listening to young children. The Mosaic approach. London: Jessica Kingsley.
Hart, R. (1987). Children’s participation in planning and design. Theory, research, and practice. Στο C. S. Weinstein και Τ. G. David (επιμ.), Spaces for children. The built environment and child development, σ. 217- 239. New York & London: Plenum Press.